15 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych (druk nr 1490).

Poseł Dariusz Joński:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Odbywa się dziś pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych. Tak jak moi przedmówcy przed momentem wspomnieli, istnieje oczywiście potrzeba opracowania projektu ustawy o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych. Wynika to z konieczności transpozycji dyrektywy Rady 2010/24 z dnia 16 marca 2010 r. w sprawie wzajemnej pomocy przy odzyskiwaniu wierzytelności dotyczących podatków, ceł i innych obciążeń.

    Projektowana ustawa obejmuje wzajemną pomoc w dochodzeniu innych należności pieniężnych niż te, do których odnosi się dyrektywa 2010/24. Jej świadczenie odbywa się na podstawie umów międzynarodowych zawartych przez Rzeczpospolitą Polską zarówno z państwami członkowskimi Unii Europejskiej, jak i z państwami trzecimi. Projektowana ustawa zawiera zatem przepisy zapewniające realizację wzajemnej pomocy w odniesieniu do należności pieniężnych wynikających z umów międzynarodowych.

    W obecnym stanie prawnym sposób i zakres udzielania pomocy państwom członkowskim i państwom trzecim lub korzystania z pomocy tych państw przy dochodzeniu należności pieniężnych regulują przepisy rozdziału 7 działu I ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a także inne przepisy tej ustawy. Ustawa ta reguluje zasady działania wierzycieli, organów egzekucyjnych w zakresie dochodzenia obowiązków podlegających egzekucji administracyjnej oraz ich zabezpieczenia w postępowaniu zabezpieczającym.

    W celu efektywniejszego korzystania i udzielania wzajemnej pomocy w ramach transpozycji dyrektywy konieczne stało się: po pierwsze, zapewnienie szerszej wymiany informacji między państwami członkowskimi i objęcie zakresem stosowania wszystkich osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej w Unii Europejskiej; po drugie, uwzględnienie wszystkich form, jakie mogą przybrać należności pieniężne organów administracji publicznej dotyczące podatków, ceł, opłat, refundacji, interwencji, w tym wszystkich należności pieniężnych przysługujących od podatnika lub osoby trzeciej odpowiedzialnej za zapłatę tych należności; po trzecie, rozszerzenie katalogu należności pieniężnych m.in. o podatki pobierane przez organy administracji samorządowej - nowa regulacja będzie miała również zastosowanie do kar, grzywien i dopłat administracyjnych, o ile związane są one z podatkami, cłem lub innymi należnościami w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz wspólnej organizacji rynku Unii Europejskiej dla sektora cukru; po czwarte, zdefiniowanie praw i obowiązków wszystkich zainteresowanych stron i po piąte, wyznaczenie centralnego biura łącznikowego oraz w razie potrzeby biura łącznikowego do kontaktów z państwami członkowskimi w zakresie wzajemnej pomocy przy dochodzeniu należności.

    A więc projektowana ustawa ma gwarantować sprawność, rzetelność, przejrzystość i szybkość działania organów państwa członkowskiego w zakresie wzajemnej pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych. Wzajemna pomoc ma obejmować wymianę informacji dotyczących podmiotu, w szczególności takich jak miejsce zamieszkania, siedziba podmiotu, posiadane rachunki bankowe, ruchomości i nieruchomości, wysokość uzyskiwanych dochodów, źródła dochodów, rodzaj i miejsce zatrudnienia, rodzaj i miejsce prowadzenia działalności. Informacje te stanowią katalog otwarty i mają służyć wierzycielowi oraz organowi egzekucyjnemu do podjęcia decyzji, czy wystąpić z wnioskiem o udzielenie pomocy, tj. o powiadomienie, odzyskanie należności pieniężnych, lub podjęcie środków zabezpieczających. Wzajemna pomoc obejmować będzie także wymianę informacji bez wniosku w przypadku przewidywanego zwrotu nadpłaty podatku, podatku, z wyłączeniem podatku od towarów i usług, oraz należności celnych.

    Odnośnie do skuteczności i efektywności dochodzenia należności wierzycieli. Prognozuje się, iż projektowana ustawa przyczyni się do zwiększenia skuteczności dochodzenia należności wierzycieli w związku z przewidzianym w projekcie ustawy uproszczeniem procedury związanej z bezpośrednim wypełnianiem przez wierzyciela lub organ egzekucyjny wniosku o pomoc i towarzyszących mu dokumentów, bez konieczności występowania, jak to ma miejsce w chwili obecnej, z wnioskiem do ministra finansów, na podstawie którego wypełniany jest właściwy wniosek o udzielenie pomocy, który kierowany jest do państwa członkowskiego lub państwa trzeciego.

    Projektowana ustawa ułatwi procedurę występowania z wnioskiem o udzielenie pomocy do państw członkowskich również przez zastąpienie jednolitymi tytułami wykonawczymi i standardowymi formularzami tytułów wykonawczych z wcześniej dokonanymi tłumaczeniami tych dokumentów na właściwy język tego państwa.

    Ponadto w miejsce papierowych wniosków pojawią się elektroniczne formularze. Przyspieszenie procesu wystawiania wniosków i towarzyszących im dokumentów - dane naniesione we wniosku będą automatycznie pojawiały się w jednolitym tytule wykonawczym - a także usprawnienie obiegu wniosków pomiędzy wierzycielem a organem egzekucyjnym a centralnym biurem łącznikowym pozwoli znacznie szybciej skierować wniosek do państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, co daje większą gwarancję na skuteczną egzekucję. Wierzyciele będą dodatkowo mieć możliwość korzystania w ramach wzajemnej pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych również wtedy, gdy na ich rzecz prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, w trakcie którego stwierdzi się brak majątku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub gdy posiadają wiedzę, że postępowanie egzekucyjne nie doprowadzi do całkowitej spłaty należności, a posiadają jednocześnie informacje o majątku zobowiązanego znajdującym się na terenie państwa członkowskiego.

    Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o dalsze prace w komisji nad tym projektem. Dziękuję bardzo. (Oklaski)