14 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie z realizacji ˝Programu ograniczania zdrowotnych następstw palenia tytoniu w Polsce w 2010 roku˝ (druk nr 54) wraz ze stanowiskiem komisji (druk nr 90).

Poseł Kazimierz Ziobro:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Klub Solidarna Polska po zapoznaniu się ze sprawozdaniem z realizacji zadań ujętych w ˝Programie ograniczania zdrowotnych następstw palenia tytoniu w Polsce w 2010 roku˝ przedkłada następujące wnioski i spostrzeżenia.

    Przytoczone dane statystyczne dotyczące palaczy i osób uzależnionych od nikotyny, to jest 37% mężczyzn i 21% kobiet korzystających z używek tytoniowych, świadczy o wielkości i powadze problemu. Zatrważającą wręcz informacją jest fakt palenia papierosów przez około 11% kobiet nawet w czasie ciąży. Niepokojącym zjawiskiem jest występujące w kraju tak zwane palenie bierne, czyli konieczność przebywania osób niepalących w pomieszczeniach zadymionych, zarówno w miejscach pracy, jak też, tutaj szczególnie, w miejscach zamieszkania. Aż 48% palaczy pali w obecności dzieci, zaś 27% pali w obecności kobiet w ciąży. Według przedłożonej informacji każdego roku w Polsce, jak wcześniej było przytaczane, rodzi się około 100 tys. dzieci, które podczas 9 miesięcy ciąży w łonie matki narażone są na działanie setek niszczących zdrowie toksycznych związków chemicznych. Dzieci często rodzą się z symptomem głodu nikotynowego. Taki jest stan faktyczny.

    O szkodliwości palenia papierosów dla zdrowia pewnie nikogo nie trzeba przekonywać. Współczynnik zachorowalności na choroby nowotworowe, choćby raka płuc, jednoznacznie to udowadnia. Polityka zdrowotna państwa w tym względzie winna więc jeszcze bardziej skoncentrować swoje działania na profilaktyce zapobiegawczej, mającej na celu wzrost świadomości społeczeństwa co do szkodliwości palenia tytoniu, przede wszystkim ze względów zdrowotnych, jak i ekonomicznie niekorzystnych dla rodzin wydających zwykle ze skromnego budżetu domowego poważne środki pieniężne na zakup papierosów.

    Pracę nad świadomością szkodliwości palenia papierosów należy bardziej zintensyfikować w placówkach szkolno-wychowawczych, z uwzględnieniem dotarcia z przekonującą informacją nie tylko do dzieci i młodzieży, ale także do ich rodziców. Procesem edukacyjnym w tym zakresie należy objąć całe społeczeństwo z naciskiem na ludzi młodych, na przykład w czasie odbywania studiów, służby wojskowej, szkolenia zawodowego, bhp. Trzeba również dołożyć więcej starań, aby wprowadzić do stylu bycia naszych rodaków zwyczajową kulturę życia bez papierosa, bo często bywa tak, że sięgając po papierosa, dzieci i młodzież uważają, że w ten sposób stają się dorośli. Siła przekonywania do takiego stylu życia tkwi w dobrym przykładzie. Nie mogą więc skutecznie przekonywać do abstynencji nikotynowej osoby, tj. nauczyciele, wychowawcy, przełożeni, lekarze itp., które same są uzależnione od używek nikotynowych. W środkach masowego przekazu publikowana jest za skromna informacja o szkodliwości palenia papierosów i wdychania przez osoby niepalące dymu tytoniowego, tzw. biernych palaczy. Za mało informacji dociera do palaczy na temat możliwości uzyskania pomocy w rzuceniu palenia, w tym na temat tego, gdzie lokalnie mogą uzyskać taką pomoc.

    Samo zapisanie, często nie do końca egzekwowanych, rygorów prawnych zawartych w znowelizowanej ustawie o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 8 kwietnia 2010 r. bez odpowiedzialnego, świadomego czynnika ludzkiego, w tym zwłaszcza odpowiedzialnych za krzewienie wiedzy o szkodliwości palenia merytorycznych instytucji rządowych, samorządowych czy organizacji pozarządowych, i niezbędnej wielkości środków pieniężnych, realizacja szczytnego programu, jakim jest ˝Program ograniczania zdrowotnych następstw palenia tytoniu˝, będzie tylko działaniem szczątkowym i, pomimo ambitnego programu, często iluzorycznym.

    Klub Parlamentarny Solidarna Polska popiera założone działania programowe, jednak uważa za konieczne zwiększenie aktywności informacyjnej w tym zakresie, szczególnie w środkach masowego przekazu, których to przekaz informacyjny dociera do ogółu społeczeństwa. Oczywiście w dobie Internetu takie informacje powinny się pojawiać również na portalach internetowych. Uważamy ponadto, że oprócz działań edukacyjnych należy położyć większy nacisk na promocję alternatywnego spędzania wolnego czasu, np. podczas masowych imprez sportowych, w stowarzyszeniach, klubach proponującym dzieciom, młodzieży czy nawet starszemu pokoleniu zajęcia plastyczne, teatralne, muzyczne, sportowe etc. Często sięga się po papierosa dla tzw. zabicia wolnego czasu i przysłowiowej nudy. Tego typu zajęcia, wcześniej proponowane, oczywiście odciągałyby od tej nudy.

    Zwracamy uwagę na konieczność egzekwowania przepisów prawnych dotyczących zakazu sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom niepełnoletnim. Realizacja ˝Programu ograniczania zdrowotnych następstw palenia tytoniu˝ jest kierunkiem właściwym, jednak dynamika działań, być może wynikająca z niewystarczających nakładów finansowych, o których była mowa, na realizację tegoż programu, spowodowała, że program ten w 2010 r. nie był realizowany na miarę oczekiwań i potrzeb krajowych w tym zakresie.

    Klub Solidarna Polska, biorąc jednak pod uwagę, że program jest właściwy, ma nadzieję, iż będą środki na ten cel, na realizację tego programu, z naciskiem na profilaktykę, na młodzież, studentów, i że ten program będzie realizowany, a ten problem będzie bardziej poważnie traktowany przez państwo poprzez zwiększenie nakładów na ten cel. Dziękuję.