12 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (druki nr 3324 i 3417).

Poseł Marzena Machałek:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawię stanowisko wobec projektu ustawy zmieniającej ustawę o języku polskim oraz ustawę o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

    Omawiany projekt ustawy wraz z projektami aktów wykonawczych wprowadza zasadnicze zmiany w systemie certyfikacji znajomości języka polskiego jako obcego. Projektodawcy, jak słyszeliśmy, uzasadniają te zmiany lawinowym wzrostem liczby osób zainteresowanych uzyskaniem takiego certyfikatu i wynikającą z tego potrzebą zwiększenia dostępności egzaminu z języka polskiego jako obcego.

    To dobra wiadomość, a skuteczna popularyzacja języka polskiego w świecie, powiem to, jest sprawą wagi państwowej. Rzeczywiście trzeba zgodzić się z tymi argumentami, że liczba osób uczących się języka polskiego, liczba osób mówiących językiem polskim świadczy o prestiżu naszego narodu. Upowszechnianie tej znajomości leży absolutnie w naszym wspólnym interesie. Pomóc temu ma ta zmiana w ustawie o języku polskim.

    Jej istotą jest zdecentralizowanie zadań związanych z organizacją egzaminów pozwalających na urzędowe potwierdzenie znajomości języka polskiego. Kierunek proponowanych zmian jest słuszny, ale my - klub Prawa i Sprawiedliwości - podzielamy uwagi ekspertów przedstawione w opiniach merytorycznych do projektu, że wdrożenie systemu w proponowanym kształcie będzie dużym wyzwaniem organizacyjnym, szczególnie dla Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, bowiem komisja zostanie obarczona licznymi i różnorodnymi zadaniami: od koordynujących i nadzorczych po wykonawcze, a przede wszystkim odpowiedzialnością za prawidłowe funkcjonowanie systemu.

    Zasadnicze obawy związane z wdrażaniem tego systemu dotyczą zapewnienia jakości przeprowadzania egzaminów. Stąd szczególnej uwagi wymagają te regulacje, które mają tę jakość zapewnić. Dlatego też w trosce o jakość procesu certyfikacji znajomości języka polskiego, uwzględniając istotne merytoryczne zastrzeżenia zawarte w przytaczanych opiniach do projektowanych zmian, a także uwagi zgłaszane przez takie instytucje jak prezes Polskiej Akademii Nauk, Komitet Językoznawstwa PAN, Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN, czyli najważniejsze polskie organy zajmujące się językiem polskim i językoznawstwem, klub Prawa i Sprawiedliwości przygotował odpowiednie poprawki. Przedstawiliśmy je na posiedzeniu komisji. Ubolewam, że zostały one odrzucone, bowiem były to, wydaje mi się, słuszne zmiany, postulowane przez wiele osób, dotyczące doprecyzowania zapisów.

    Zgłaszam je ponownie teraz, w trakcie drugiego czytania, mając nadzieję, że rzeczowe argumenty dotrą do posłów koalicji rządzącej, a także do tych, którzy tą sprawą się zajmują, i będziemy w piątek głosować nad tym projektem ustawy.

    Nie rozumiem uporu przedstawicieli ministerstwa wobec propozycji zmian, których istotą jest stworzenie sprawnego i przejrzystego systemu poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego, który nie wzbudzałby tylu kontrowersji ekspertów, a rzeczywiście ten projekt takie kontrowersje wzbudza.

    Przedstawiłam to już na posiedzeniu komisji, ale powiem, jaka jest istota tych zmian. Po pierwsze, proponujemy wprowadzić zapis stanowiący, że egzamin ma charakter zewnętrzny, czyli rozdzielamy instytucje kształcącą i egzaminującą. Ma to ogromne znaczenie dla zapewnienia właściwych mechanizmów kontroli jakości.

    Po drugie, chcemy uściślenia kompetencji dotyczących organizacji merytorycznego przygotowania zestawów egzaminacyjnych. Zgodnie z projektowanymi regulacjami do zadań komisji należy ustalanie zestawów zadań egzaminacyjnych. Proponujemy, żeby to było zatwierdzanie zestawów egzaminacyjnych, podzielając opinię, że sformułowanie ˝zatwierdzanie˝ jest precyzyjne i jednoznaczne.

    Eksperci podkreślają, że nie jest jasne, dlaczego projektodawca obstaje przy terminie ˝ustalanie˝. Być może chodzi o to, żeby to było i przygotowanie, i zatwierdzenie przez jedną instytucję. Oznacza to niestety wyeliminowanie kolejnego mechanizmu kontrolnego, który występuje, gdy wykonana praca merytoryczna podlega zatwierdzeniu, akceptacji przez inny podmiot. Aby uniknąć tej sytuacji, niezbędne jest powołanie zespołu autorów przygotowujących zadania egzaminacyjne. Komisja powinna jedynie zatwierdzać przygotowane przez zespół zadania.

    Po trzecie, uważamy, że w nazwie komisji powinien znaleźć się wyraz ˝Państwowa˝, który dotychczas był. Zastanawialiśmy się, czy nie powinno być przymiotnika ˝Polska˝, ale po prostu mielibyśmy dwa razy użyty ten sam przymiotnik. Przecież w planowanym składzie komisji ma znaleźć się czterech przedstawicieli wskazywanych przez (Dzwonek) odpowiednich ministrów. To dlaczego pominięto w nazwie wyraz ˝Państwowa˝? Komisję bez tego wyrazu może powołać sobie dowolny podmiot niebędący osobą prywatną, a chyba nie o to chodzi. Komu i dlaczego przeszkadza określenie ˝Państwowa˝, skoro poświadczanie znajomości języka ma być procesem urzędowym, nadzorowanym przez instytucje państwa i leży w naszym interesie państwowym.

    Już kończę.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Przekazuję poprawki przygotowane przez klub Prawa i Sprawiedliwości i apeluję do posłów, by w trosce o jakość procesu poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego, czyli certyfikacji języka polskiego, uszanowali opinie ekspertów i instytucji oraz nasze analizy i zagłosowali za przyjęciem poprawek. Dziękuję bardzo. Przekazuję poprawki. (Oklaski)