1 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim i rządowym projektach ustaw o odwróconym kredycie hipotecznym (druki nr 1442, 2392 i 2700).

Poseł Anna Bańkowska:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej odnieść się do treści sprawozdania dotyczącego projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, sprawozdania, które dotyczy dwóch projektów: projektu Sojuszu Lewicy Demokratycznej i projektu złożonego przez rząd.

    Muszę powiedzieć, że dość ciernista droga poprzedzała ten dzisiejszy dzień. Mianowicie posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej od wielu lat interpelacjami, zapytaniami mobilizowali rząd do tego, aby złożyć projekt dotyczący regulacji w tym zakresie. Ponieważ obietnice nie obejmowały jakiegoś horyzontu czasowego, sami zgłosiliśmy projekt, który stanowi element dzisiejszego sprawozdania. Chciałabym powiedzieć, że nasz projekt - zawarty w druku nr 1442 - jest kierunkowo tożsamy z projektem rządowym. Mamy żal do rządu, że rząd przez ponad rok przeciągał prace nad naszym projektem po to, żeby złożyć swój własny projekt. Jest to maniera, do której się już w części przyzwyczailiśmy, choć ona budzi niezadowolenie, dlatego że gdyby wtedy, kiedy złożyliśmy nasz projekt, w kwietniu 2013 r. rząd zechciał rozpocząć prace, nawet wtłaczając do tego projektu szereg swoich uszczegółowień, bylibyśmy już na etapie przyjęcia rozwiązań, które są oczekiwane przez rynek.

    Proszę państwa, dlaczego w ogóle jako Sojusz Lewicy Demokratycznej interesowaliśmy się tą sprawą? Otóż szukamy różnych rozwiązań, żeby poprawić sytuację emerytów i rencistów, zgłaszamy projekty dotyczące podwyżki najniższych świadczeń emerytalnych, np. o 200 zł. Widzimy, że wielu ludziom żyje się źle, choć w minionych latach dorobili się np. mieszkania, jakiejś nieruchomości, domu. Oni w tym momencie nie mają możliwości zamiany tego mieszkania na mniejsze, z różnych powodów, i sentymentalnych, i dlatego, że w Polsce jest to bardzo trudno uczynić, żeby na tym zyskać, a mają trudności egzystencjalne. W związku z tym poszukują oferty, zastanawiają się, jak wykorzystać dorobek życia w postaci nieruchomości po to, żeby dziś, jutro, pojutrze żyło im się lepiej.

    W związku z tym zapoznają się z ofertami funduszy hipotecznych, które bombardują w telewizji reklamami: chcesz dobrze żyć, oddaj swoje mieszkanie czy dom, będziesz miał wysokie świadczenie. Słuchają tego tak, jak słuchali potencjalni emeryci w 1999 r., po czym zapisywali się do OFE, bo też podobno mieli mieć na emeryturze zapewnione życie pod palmami.

    Co mamy dzisiaj? Otóż pani poseł Masłowska, krytykując tę ustawę, mówiła, że można sprzedać swoją nieruchomość i wyjść na tym lepiej. Tak. I ta ustawa nie zakazuje ludziom zarządzania swoim majątkiem w dowolny sposób. Ale proszę zauważyć, że dzisiaj ludzie będący w potrzebie, a mający nieruchomość, decydują się głównie na przyjęcie oferty funduszy hipotecznych lub innych firm, nazwę je firmami krzakami, bo tak jest niejednokrotnie, i oddają swoje mieszkanie w zamian za tzw. rentę dożywotnią, często nawet nie wiedząc, że w momencie podpisywania tej umowy tracą prawa własności. Jeśli taki świadczeniobiorca umrze po krótkim czasie brania świadczenia, co oznacza, że bardzo mało skorzystał na tej własności, to żadni spadkobiercy nie mają tu racji bytu. Nie ma żadnych regulacji co do tego, co będzie, jeśli fundusz hipoteczny ogłosi upadłość. Kto przejmie te zobowiązania itd.? Słowem, ludzie ratują się, jak mogą, ale bardzo dużo ryzykują.

    Stąd potrzeba wprowadzenia ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym. Ona, po pierwsze, gwarantuje lepszą wycenę wartości nieruchomości, po drugie, załatwia sprawy spadkowe wtedy, kiedy w trakcie trwania umowy ktoś nie wykorzystał całości tego zabezpieczenia i zmarł (Dzwonek), reguluje wiele spraw w taki sposób, który - możemy powiedzieć - chroni interesy kredytobiorców.

    Proszę państwa, my mamy wielką prośbę, a także żal do rządu o to, że nie pracowaliśmy równolegle nad dwiema ustawami, nad regulacjami dotyczącymi odwróconego kredytu hipotecznego i tej sprzedażowej renty dożywotniej. Proszę zauważyć - już kończę, pani marszałek - że dzisiaj te kwestie są regulowane tylko Kodeksem cywilnym, a na nasze zapytania, też na moje interpelacje, rząd, szczególnie Ministerstwo Gospodarki odpowiadało, że zdaniem Ministerstwa Gospodarki celem uniknięcia dysproporcji dotyczących obu podobnych w gruncie rzeczy instytucji, czyli renty dożywotniej i odwróconego kredytu hipotecznego, należałoby w tym samym stopniu zabezpieczyć interesy osób korzystających zarówno z jednej, jak i z drugiej formy, i prace nad tym powinny się toczyć równolegle.

    Dlatego w imieniu SLD jako inicjatora czy inspiratora rządu do tego, żeby rząd złożył wreszcie projekt dotyczący kredytu hipotecznego, zwracamy się z prośbą o ciąg dalszy. Niezbędne jest objęcie sensowną ochroną również tych ludzi, którzy nadal będą się decydowali na podejmowanie ryzyka przeznaczenia swojej nieruchomości na tzw. rentę dożywotnią. W przeciwnym wypadku rozwiązujemy kawałek problemu, co nie będzie satysfakcjonujące dla ludzi będących na emeryturze i rencie, mających problemy, którzy chcą spieniężyć w takiej formie swój dorobek życia. Dziękuję bardzo.

    Wicemarszałek Wanda Nowicka:

    Dziękuję, pani posłanko.

    Głos zabierze pan poseł...

    Poseł Anna Bańkowska:

    Pani marszałek, przepraszam, ale konkluzja musi być. Nie zgłaszamy żadnych poprawek, bo chcemy, żeby ten projekt, w myśli przewodniej tożsamy z projektem SLD, jak najszybciej został przyjęty i oczywiście będziemy głosować za jego przyjęciem.