Poseł Krzysztof Gadowski:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kilka dni temu, 16 listopada br. obchodziliśmy jubileusz 130-lecia istnienia Kopalni Węgla Kamiennego Marcel. I właśnie dzisiejsze oświadczenie chciałbym poświęcić historii tej jakże dostojnej jubilatki, która wspaniale wpisała się w historię i krajobraz Górnego Śląska, a szczególnie miasta Radlina.

    Początki dziejów kopalni Marcel sięgają połowy XIX stulecia. Do roku 1949 kopalnia nosiła nazwę Emma. Pełne uruchomienie kopalni nastąpiło 13 listopada 1883 r. Kopalnia początkowo stanowiła własność rodziny Grundmanów, zaś później weszła w skład dóbr Fryderyka Friedlandera. Budowa kopalni trwała 10 lat. W pierwszym roku normalnej eksploatacji wydobyto tylko 83 t węgla, ale już w następnym, 1884 r. wydobyto 19 tys. t, a w 1885 r. 84 tys. t. Do końca stulecia produkcja stale rosła, by w końcu 1899 r. osiągnąć poziom 259 tys. t. W latach 1892-1895 załoga kopalni liczyła 550 osób. W 1923 r. rozpoczęto prace przy budowie szybu Marklowice, które przerwano w 1928 r. z powodu silnego napływu wody. W 1938 r. oddano do użytku szyb zjazdowy Jedłownik I.

    Lata powojenne to okres dalszej rozbudowy i modernizacji kopalni. W latach 1950-1970 zgłębiono i uruchomiono dwuprzedziałowy szyb III Julia, wybudowano nowy zakład przeróbczy i kotłownię, poszerzono i zgłębiono do 1000 m szyb Antoni, zgłębiono do poziomu 800 m szyb Jedłownik oraz wybudowano magazyny i utworzono place składowe. W 1958 r. zastosowano w kopalni Marcel po raz pierwszy kombajn węglowy. W tym samym roku wprowadzono pierwszy w polskim górnictwie strug węglowy oraz zastosowano zmechanizowaną obudowę.

    Od 1 kwietnia 1993 r. do 31 stycznia 2003 r. kopalnia Marcel funkcjonowała w ramach Rybnickiej Spółki Węglowej. W grudniu 1995 r. decyzją Zarządu Rybnickiej Spółki Węglowej połączono kopalnię 1 Maja z kopalnią Marcel. Od tej daty w KWK Marcel funkcjonowały dwa ruchy: Ruch Marcel i Ruch 1 Maja. W kwietniu 2001 r. Ruch 1 Maja został przekazany do Spółki Restrukturyzacji Kopalń, a od 1 lutego 2003 r. Kopalnia Węgla Kamiennego Marcel weszła w skład Kompanii Węglowej. W latach 2002-2008 w KWK Marcel była realizowana jedna z najważniejszych inwestycji w całym okresie jej istnienia: upadowa odstawczo-transportowa z poziomu 400 m na powierzchnię. Po uruchomieniu upadowej zmienił się model kopalni - została uproszczona odstawa urobku z pominięciem ciągnienia szybem oraz nastąpiła likwidacja transportu kołowego. Kopalnia, mimo swojego wieku, stała się obecnie kopalnią na wskroś nowoczesną. Dzięki zastosowaniu najnowszej techniki górniczej oraz nowych technologii i rozwiązań organizacyjnych zwiększono wydajność, zmniejszono koszty produkcji, poprawiono parametry wydobywanego węgla oraz zminimalizowano wysiłek ludzki, a tym samym zwiększono bezpieczeństwo wykonywanej pracy.

    Obecnie kopalnia zatrudnia ponad 3200 pracowników, produkuje węgiel energetyczny i koksujący, dobowo wydobywa prawie 11 tys. t. (Dzwonek) Obszar górniczy kopalni wynosi ok. 60 km² i położony jest w obrębie gmin Radlin, Marklowice, Rybnik, Wodzisław Śląski, Świerklany, Mszana, Gorzyce i Rydułtowy.

    Pani marszałek, za chwilę kończę.

    Prezes Zarządu Kompanii Węglowej podczas obchodów jubileuszu, dziękując górnikom za ich codzienny trud, stwierdził, że kopalnia Marcel w ocenie zarządu jest w pierwszej trójce najlepszych spośród piętnastu kopalń spółki. Można śmiało powiedzieć - kontynuował prezes - że Marcel osiągnął lepsze wyniki niż Bogdanka, która od lat chlubi się, że jest najlepszą kopalnią w Polsce. Górnicy z Marcela osiągają tak doskonałe wyniki, mimo że pracują w bardzo trudnych warunkach, związanych także z zagrożeniami.

    Dziś z tego miejsca, z Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, w okresie obchodów 130-lecia istnienia kopalni Marcel i zbliżającego się barburkowego święta składam wszystkim górnikom, pracownikom kopalni Marcel i ich rodzinom życzenia wszelkiej pomyślności oraz wytrwałości w ciężkiej i niebezpiecznej pracy. Górniczego szczęść Boże. Dziękuję. (Oklaski)