6 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 1495 i 1601).

Poseł Sprawozdawca Aleksandra Trybuś:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, które na wspólnym posiedzeniu procedowały podczas pierwszego czytania nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw zawartym w druku sejmowym nr 1495, sprawozdanie zawarte w druku nr 1601.

    Podczas posiedzenia połączonych komisji minister Krystyna Szumilas przedstawiła założenia projektu będące odpowiedzią na postulaty rodziców związane z obniżeniem wieku szkolnego. Projektowane przez rząd zmiany wynikają z potrzeby zminimalizowania obaw części rodziców dzieci 6-letnich, które obligatoryjnie od września 2014 r. rozpoczną edukację szkolną, oraz łagodnego zakończenia rozpoczętego w 2009 r. procesu obniżania wieku szkolnego. Rząd w procedowanym projekcie proponuje trzy zmiany. 1 września 2014 r. będzie tym terminem, w którym rozpocznie się obowiązek szkolny dla dzieci 6-letnich. Aby rocznik dzieci idących do szkoły nie był bardzo liczny, obligatoryjnie do klasy pierwszej szkoły podstawowej pójdą wówczas dzieci 7-letnie urodzone w 2007 r. oraz 6-letnie urodzone w I półroczu 2008 r. Natomiast od 1 września 2015 r. obowiązkowo naukę w klasie pierwszej rozpoczną dzieci 7-letnie urodzone w II połowie 2008 r. oraz dzieci 6-letnie urodzone w 2009 r.

    Aby oddziały klasowe nie były zbyt liczne i warunki szkolne nawiązywały do warunków wychowania przedszkolnego, począwszy od 1 września 2014 r. klasy pierwsze nie liczyłyby więcej niż 25 uczniów. Ta zasada stopniowo obejmowałaby klasy I-III szkoły podstawowej. Docelowo stan ten będzie osiągnięty 1 września 2016 r. we wszystkich klasach I-III szkół publicznych.

    Trzecia zmiana dotyczy dobierania dzieci do klas, tak aby dzieci były w zbliżonym wieku. We wszystkich szkołach podstawowych, w których zostanie utworzona więcej niż jednak klasa pierwsza, dyrektor szkoły zostanie zobligowany do dobierania dzieci do poszczególnych oddziałów, kierując się rokiem i miesiącem urodzenia dziecka. W efekcie rozpiętość wiekowa dzieci nie będzie duża.

    Projektowana regulacja będzie miała wpływ na uczniów, nauczycieli, dyrektorów szkół podstawowych i przedszkoli, rodziców, organy prowadzące szkoły podstawowe i przedszkola, w tym jednostki samorządu terytorialnego. Projekt konsultowano z 79 podmiotami, tj. związkami zawodowymi i partnerami społecznymi, a także rzecznikiem praw obywatelskich, rzecznikiem praw dziecka oraz Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Komisją Wspólną Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Uwagi do projektu zgłosiło sześć podmiotów. Dotyczyły one m.in. niezgodności projektowanych przepisów z konstytucją, wniesiono zastrzeżenie wobec kolejnej zmiany rozwiązań dotyczących obniżania wieku szkolnego oraz wprowadzenia górnej granicy liczby uczniów w oddziałach klas I-III.

    Wszystkie uwagi zostały rozważone, poparte odpowiednimi argumentami, wyjaśnieniami i w efekcie oddalone. Bardzo wnikliwie oceniono i przeanalizowano wpływ projektowanej ustawy na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżet jednostek samorządu terytorialnego. Na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego przedstawiono symulację liczbową dzieci w poszczególnych rocznikach i stwierdzono, że projektowana regulacja w odniesieniu do odroczenia rozpoczynania spełnienia obowiązku szkolnego przez dzieci 6-letnie urodzone w II półroczu 2008 r. w perspektywie wieloletniej nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych. Jednocześnie należy pamiętać, że część oświatowa subwencji ogólnej na rok 2013 była określona na poziomie uwzględniającym spełnianie obowiązku szkolnego od dnia 1 września 2013 r. przez około 2/3 dzieci 6-letnich.

    Wszystkie dzieci 6-letnie rozpoczynające naukę w klasie pierwszej zostaną uwzględnione przy podziale części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. Natomiast edukacja przedszkolna dzieci 6-letnich do 31 sierpnia 2015 r. będzie finansowana tak jak dotychczas z dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego. Należy dodać, że od września 2013 r. gminy otrzymają dotację celową na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego. Ministerstwo w uzasadnieniu zwraca uwagę na korzyści dla jednostek samorządu terytorialnego, jakie może stwarzać aktywne zarządzanie siecią szkolną.

    Projektowana zmiana nie będzie miała zasadniczego wpływu na rynek pracy w perspektywie wieloletniej. W wyniku planowanych zmian można oczekiwać złagodzenia procesu związanego ze zmianą liczby nauczycieli zatrudnionych w szkołach podstawowych, a w przyszłości w odniesieniu do nauczycieli gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych. Projektowana zmiana nie wpłynie bezpośrednio na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczości, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, a także nie wpłynie na sytuację i rozwój regionalny. Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

    Podczas posiedzenia połączonych komisji przeprowadzono dyskusję, która dotyczyła także stanu przygotowania szkół do przyjęcia dzieci 6-letnich, oceny gotowości szkolnej dzieci 6-letnich, stopnia zadowolenia dzieci i ich rodziców z wcześnie rozpoczętej edukacji szkolnej, liczby dzieci w poszczególnych rocznikach oraz aspektu finansowego. Minister edukacji, odpowiadając, wielokrotnie podkreślała, że proponowane zmiany są efektem konsultacji. W trakcie posiedzenia połączonych komisji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Komisje w wyniku głosowania zdecydowały o odrzuceniu tego wniosku.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisje Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej po przeprowadzeniu pierwszego czytania projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 24 lipca 2013 r. wnoszą w sprawozdaniu (druk nr 1601), aby Wysoki Sejm raczył uchwalić projekt ustawy z druku nr 1495 bez poprawek. Dziękuję bardzo. (Oklaski)