3 punkt porządku dziennego:

Poseł Elżbieta Rafalska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Polityka społeczna państwa jest w niełasce koalicyjnego rządu, dotyczy to nie tylko budżetu na 2012 r. i nie tylko spowodowane jest kryzysem, ale była też permanentnie marginalizowana przez rząd w ciągu jego wcześniejszych, czteroletnich działań. Ten zarzut ze strony Prawa i Sprawiedliwości nie odnosi się wyłącznie do nakładów finansowych na politykę społeczną, ale dotyczy też braku spójnych rozwiązań prawnych, wprowadzenia nowego modelu wsparcia, braku rzeczywistych reform społecznych, szczególnie potrzebnych wtedy, gdy ogranicza się nakłady. Rozwiązań dobrych nie tylko dla ministra finansów, ale dobrych dla Polaków. Szczególnie musimy pamiętać też o tych, którzy pracują, ale mają niższe dochody. To też brak poprawy skuteczności i efektywności działań wielu instytucji publicznych działających w tym obszarze. Ta polityka zaniechań usprawiedliwiana bez końca sytuacją finansów publicznych powinna się skończyć.

    Zacznę od takiego stałego fragmentu gry, mówiąc językiem sportowym, a więc od braku waloryzacji progu dochodowego w przypadku świadczeń z pomocy społecznej wynoszącego 351 zł, który to próg zamienia polską biedę w polską nędzę. Premier musi przecież wiedzieć, że jesteśmy jedynym krajem w Unii Europejskiej, gdzie minimum egzystencji wynosi więcej niż kryterium dochodowe świadczeń z pomocy społecznej. Jeżeli stać nas na solidaryzm europejski, to musi nas być stać na solidaryzm społeczny tu, w Polsce. Z tego dysonansu w przypadku tego solidaryzmu będziecie państwo musieli się tłumaczyć nie przed opozycją, bo czynimy wszelkie w tym zakresie starania, ale przed Polakami. Nawet gdyby potrzebna była zmiana przeznaczenia niektórych środków, to to akurat naprawdę należy zrobić chociażby z przyzwoitości i z obowiązku, jaki spoczywa na państwie. Mam jednak wrażenie, że na tej sali wstydem jest mówienie o tym, że jest część osób, która zawsze będzie korzystała ze świadczeń pomocy społecznej i że te świadczenia muszą być wtedy bardzo celowo i właściwie kierowane.

    Druga rzecz dotyczy systemu wsparcia rodzin z dziećmi. Nie jest żadną tajemnicą, że w Polsce, potwierdzają to wszystkie badania i dane, najbardziej narażone na biedę są rodziny wielodzietne. Zagrożenie ubóstwem rośnie lawinowo, z każdym kolejnym dzieckiem. Rząd od lat... W zasadzie od 1 maja 2004 r. kryterium dochodowe do świadczeń rodzinnych, wynoszące 504 zł, zostało niezmienione. W ten sposób z systemu wypadło 2,5 mln dzieci. Udział wydatków na świadczenia rodzinne w wydatkach budżetu państwa maleje w stosunku do wartości bazowej z roku ubiegłego. Premier tak naprawdę nie ogranicza tu wydatków, nie zabiera tych pieniędzy, bo tego nie można wykazać w budżecie historycznym, tylko po prostu przymraża te kryteria dochodowe, które powodują, że grupy ludzi najbardziej potrzebujących nie dostają tych świadczeń. Można prowadzić elastyczną politykę pomocy społecznej, aby dla tych, którzy najbardziej potrzebują, mimo tego, a może szczególnie dlatego, że jesteśmy w kryzysie, te pieniądze znaleźć. Państwo ma swoje obowiązki i musi je wykonywać nawet w kryzysie, a może szczególnie w kryzysie, bo wtedy przecież tym, którym żyje się trudno, żyje się podwójnie trudno.

    Pamiętamy o tym, że od 1 stycznia wzrośnie VAT na ubranka dziecięce i obuwie niemowlęce, z 7% na 23%. Kogo to najbardziej dotknie? Oczywiście młode rodziny z dziećmi, rodziny wielodzietne. Rosną koszty utrzymania, energii, gazu, ceny benzyny, wysokie są koszty żywności. Kto zapłaci najwięcej? Oczywiście ci, którzy wszystko wydają na bieżące utrzymanie. Chyba nie powiemy, że ze względu na naszą politykę, ale oczywiście też jestem za tym, żeby dawać ludziom wędkę, a nie dawać świadczenia, odmawiamy udzielania pomocy tym, którzy żyją w skrajnie trudnych warunkach. Pamiętamy przecież o tym, państwo musicie pamiętać, koalicja rządząca, że Polska jest bardzo wysoko w rankingach ubóstwa osób pracujących, biedy dzieci, ubóstwa osób młodych, rozpoczynających pracę, pozbawionych tak naprawdę szans na samodzielne mieszkanie, emerytów i rencistów o najniższych świadczeniach bądź rodzin wielodzietnych albo rodzin z osobami niepełnosprawnymi. Tak naprawdę rząd przez całą poprzednią kadencję i w tej na początku, w exposé, premier niewiele o tym mówił, nie prowadzi żadnej polityki prorodzinnej. Trwale już pan minister zaproponował ograniczenie dotacji do zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Nie jest to rozwiązanie na czas kryzysu, a ograniczenie dotacji co najmniej do 30% tak naprawdę uderzy w zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

    Wiele już mówiono o tym, jaką mamy sytuację na rynku pracy. Pamiętam prognozy budżetu na 2011 r. Bezrobocie było zakładane na 9,9, potem była korekta na 10,9, dzisiaj kończymy z 11,8. Prognozy na ten rok wynoszą 12,3 lub 12,4 bezrobocia. Cóż robi pan minister? Po raz kolejny po tym, jak w ubiegłym roku ograniczył o 70% środki na aktywne polityki rynku pracy, zatrzymuje poziom finansowania niemalże na tym samym poziomie co w 2011 r., mimo że stan Funduszu Pracy na koniec roku to ponad 7 mld zł, a pieniądze są niezbędne albo są potrzebne do zrównoważenia budżetu, do zmniejszenia deficytu. Czy w ten sposób chcemy rzeczywiście wspierać rynek pracy i aktywne przeciwdziałanie bezrobociu? Jeżeli na przykład na staże podyplomowe lekarzy i dentystów przeznaczamy kwotę, która jest na wszystkie pozostałe staże w Polsce, to w jaki sposób chcemy chociażby pomóc w pierwszym zatrudnieniu osobom z tym najniższym wiekiem, gdzie stopa bezrobocia jest bardzo wysoka?

    Pamiętam zapewnienia ministra finansów, że te rozwiązania będą incydentalne i jednorazowo korzystamy z tej praktyki sięgania po pieniądze z Funduszu Pracy. Już wyciągnięto z tego funduszu chyba ponad 10 czy 11 mld zł, podobnie zresztą jest z Funduszem Rezerwy Demograficznej. Myślę, że te przykłady mówią wyraźnie o tym, że ta część społeczeństwa, która powinna liczyć na osłonowe działania socjalne, może o tym zapomnieć, ponieważ koalicyjny rząd tak naprawdę nie zaproponował żadnych działań osłonowych. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)