54 i 55 punkt porządku dziennego:

54. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (druk nr 3683).
55. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 3853).

Poseł Elżbieta Rafalska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności oraz o zmianie niektórych innych ustaw oraz projekt ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, zawarte w drukach nr 3853 i 3683, odnoszą się do tego samego zagadnienia. Projekty ustaw mają na celu określenie zasad i trybu przeciwdziałania marnowaniu żywności oraz zasad przeciwdziałania negatywnym skutkom wynikającym z marnowania żywności.

    Każdego dnia duże ilości jedzenia są marnowane. Co możemy zrobić, żeby zmniejszyć ilość marnowanej żywności? Przekazać ją osobom potrzebującym, znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Sporo o tym mówiono, o skali ubóstwa mówiła pani marszałek Nowicka, mówił o tym wnioskodawca poseł Jaki.

    Jak wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie Federacji Polskich Banków Żywności, blisko 40% dorosłych Polaków przyznaje się do wyrzucania jedzenia. Rocznie daje to 2 mln t żywności, która ląduje w śmietnikach. Badanie Eurostatu uplasowało Polskę na 5. miejscu w Unii Europejskiej, po Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji i Holandii, pod względem ilości marnowanego jedzenia. Jednak w Polsce, w przeciwieństwie do innych krajów, to nie konsumenci ponoszą największą winę za taki stan rzeczy, lecz branża spożywcza, która na straty zdaje blisko 7 mln t produktów, które nadają się jeszcze do przetworzenia. Te 2 mln t żywności wyrzuconej przez indywidualnych konsumentów i 7 mln t przez branżę spożywczą daje łącznie 9 mln t żywności marnowanej co roku w Polsce.

    W wyniku starań banków żywności, a także dzięki rezolucji Parlamentu Europejskiego nakłaniającej państwa członkowskie do tworzenia przyjaznych warunków dla firm, które wykazują chęć podejmowania działań na rzecz dobrego gospodarowania żywnością, ten temat stał się też przedmiotem debaty publicznej. I tu dziękuję wnioskodawcom za to, że podjęli tak ważki społecznie temat.

    Polska wprowadziła w 2013 r. zmiany w polskim prawie podatkowym, które znoszą u producentów i dystrybutorów żywności konieczność płacenia podatku VAT od żywności, która została przekazana na cele charytatywne. Dodatkowo darowizny mogą sobie odliczyć od dochodu także darczyńcy. Pomimo tej zmiany niewiele sieci spożywczych w naszym kraju zdecydowało się na zmianę swojej polityki pod kątem niemarnowania żywności.

    Poseł Jaki mówił o rozwiązaniach francuskich. One odnosiły się czy odnoszą do sklepów wielkopowierzchniowych o powierzchni trochę większej niż określona w tych obydwu projektach, bo we Francji dotyczyło to 400 m², a u nas dotyczy to sklepów o powierzchni 250 m², ale tam też zaproponowane kary i konsekwencje są surowsze, bo zaproponowano grzywny do 75 tys. euro, w tym również kary, np. więzienia do 2 lat. Tam też żywność może być wykorzystana w inny sposób, jako kompost lub pasza dla zwierząt.

    Klub Prawo i Sprawiedliwość wnosi o prowadzenie dalszych prac nad tymi projektami i skierowanie ich do komisji z następujących powodów. Oba projekty odnoszą się do ważnych społecznie, jak również ważnych pod względem ochrony środowiska, zagadnień. Projekty określają, definiują ważne określenia: marnowanie żywności, żywność na cele społeczne, data minimalnej trwałości. Określają również obowiązek corocznego raportowania do ministra właściwego do spraw gospodarki.

    Ustawa w art. 4 - mówię o projekcie zawartym w druku nr 3853 - mówi o możliwości zawarcia umowy z organizacją pożytku publicznego. I tu rodzi się pytanie, które kieruję do pani wnioskodawcy: Czy ten zapis nie jest zbyt zawężający? Czy państwo zastanowiliście się nad tym, czy w art. 4 nie powinny być również uwzględnione stowarzyszenia i fundacje, inne organizacje, które działają w obszarze polityki społecznej i udzielania pomocy, a nie tylko organizacje pożytku publicznego? (Dzwonek)

    Art. 5 określa też kary i to, kto podlega karze pieniężnej w związku z niespełnianiem warunków, które są określone w tej ustawie.

    A więc, jak już mówiłam wcześniej, projekty odnoszą się do ważnych, dotąd nieuregulowanych kwestii, a podobne rozwiązania są stosowane w innych krajach Unii Europejskiej, dlatego w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość wnoszę o skierowanie tych obydwu projektów do dalszych prac w komisji sejmowej. Dziękuję. (Oklaski)