Poseł Jerzy Sądel:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenie w sprawie rozpoczęcia II wojny światowej w powiecie kłobuckim. 24 czerwca wygłaszałem z tej mównicy oświadczenie w sprawie rozpoczęcia wojny, która zaczęła się pod Krzepicami - nie na Westerplatte, nie pod Wieluniem. Chcę dalej pociągnąć ten temat, rozszerzając go o cały powiat kłobucki.

    Nieprzypadkowo II wojna światowa rozpoczęła się pod Krzepicami już o godzinie 3.30 1 września 1939 r., kiedy żołnierze niemieccy po przerzuceniu mostu pontonowego i przejściu oddziałów rozpoznawczych po polskiej stronie na Podłężu Królewskim ostrzelali polski patrol. Stąd wyszło główne niemieckie uderzenie na Polskę mające za zadanie w jak najszybszym czasie zdobycie Warszawy i zajęcie Jasnej Góry z cudownym obrazem Matki Boskiej, aby tym sposobem zadać cios i osłabić ducha bojowego żołnierzy polskich i Polaków, o czym doskonale wiedział Hitler i jego sztab.

    4. Niemiecka Dywizja Pancerna uderzyła na Krzepice. I Niemiecka Dywizja Pancerna uderzyła na Panki, XIX Niemiecka Dywizja Pancerna uderzyła na Parzymiechy. Te trzy doborowe niemieckie dywizje wsparte XIV Korpusem Pancernym i prawie całym lotnictwem szturmowym południowej grupy armii parły naprzód. Krzepice broniła III Kompania Batalionu Obrony Narodowej porucznika Pawelskiego. Wzgórza Opatowskiego bronił wysunięty 3. Szwadron rotmistrza Bolesława Deszerta z 21. Pułku Ułanów Nadwiślańskich, stawiając zdecydowany opór przedniej 4. Dywizji Pancernej, znosząc bombardowania i ostrzał artyleryjski.

    1. Dywizja Pancerna atakiem oskrzydlającym uderzyła na Waleńczów i dalej na IV Batalion z 84. Pułku Strzelców Poleskich majora Sokala. Tam w nawale ognia zacięcie bronił się pluton kapitana Radajewicza w walce na bagnety. Jednak główne siły niemieckie miały się przebić przez polską obronę i przedostać na drugą stronę torów przez przepust kolejowy we wsi Mokra III. To tam toczyły się najkrwawsze i najcięższe walki, chociaż w każdym miejscu obrony żołnierze z Polesia i Wołynia dali dowód wielkiej determinacji i odwagi. Przez cały dzień trwał zażarty bój.

    Wśród huku wystrzałów i bombardowania skuteczny opór stawiała Wołyńska Brygada Kawalerii pułkownika Juliana Pobóg-Filipowicza, w skład której weszły pułki i oddziały kresowe: 21. Pułk Ułanów Nadwiślańskich z Równego pod dowództwem podpułkownika Kazimierza Suski de Rostwo, 12. Pułk Ułanów Podolskich z Białokrynicy pod Krzemieńcem dowodzony przez podpułkownika Andrzeja Kuczeka, 19. Pułk Ułanów Wołyńskich z Ostrogu nad Horyniem dowodzony przez podpułkownika Józefa Pętkowskiego, 2. Pułk Strzelców Konnych z Hrubieszowa dowodzony przez podpułkownika Józefa Mularczyka, 2. Dywizjon Artylerii Konnej z Dubna dowodzony przez podpułkownika Jana Olimpiusza Kamińskiego, 11. Batalion Strzelców Wołyńskich Brygady Kawalerii, 82. Bateria Artylerii Przeciwlotniczej i inne oddziały pomocnicze, m.in. Pluton Sanitarny i 21. Dywizjon Pancerny majora Stanisława Glińskiego, IV Batalion 84. Pułku Strzelców Poleskich majora Wacława Sokala, pociąg pancerny nr 53 ˝Śmiały˝ dowodzony przez kapitana Mieczysława Malinowskiego.

    W bitwie pod Mokrą zginęło około 500 polskich żołnierzy. Niemcy stracili około 80 czołgów oraz wielu żołnierzy i zostali zatrzymani na jeden dzień. Polskie zwycięstwo okupione zostało ogromnym cierpieniem żołnierzy i ludności cywilnej. Również w Parzymiechach przez cały dzień 1 września niemiecką 19. Dywizję Piechoty skutecznie zatrzymał 83. Pułk Piechoty Strzelców Poleskich z Kobrynia (Dzwonek) dowodzony przez pułkownika Adama Nadachowskiego. Walka była krwawa, często wręcz i na bagnety, a Niemcy byli szczególnie okrutni. Już 1 września 1939 r. dokonali straszliwych mordów na ludności cywilnej z Parzymiech, Zimnowody, Napoleona i Rozalina, mordując dzieci, kobiety oraz starców i zamieniając te miejscowości w zgliszcza.

    Szerzej o tych wydarzeniach w swojej książce ˝Blask dawnych Krzepic˝ pisze Romuald Cieśla i wielu innych autorów zajmujących się badaniami historii wybuchu II wojny światowej pod Krzepicami. Dziękuję bardzo. (Oklaski)