Poseł Barbara Bubula:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wiele ostatnio mówi się o bezpieczeństwie energetycznym Polski, analizowane są także zagrożenia przejęcia polskiej chemii przez obce mocarstwo, al - jak dotąd - za mało poruszany jest wątek suwerenności naszego systemu łączności radiowej i światłowodowej, a to przecież swoisty system nerwowy państwa, szczególnie narażony na próby przejęcia kontroli.

    Nie można o tych sprawach nie mówić w parlamencie, szkoda, że tego typu debata nie odbyła się do tej pory. Mam nadzieję, że ta sytuacja wkrótce się zmieni i mój głos traktuję jako próbę rozpoczęcia dyskusji nad tą ważną sprawą.

    Kiedy 2 lata temu brytyjski fundusz inwestycyjny Montagu zakupił za 1,7 mld zł od będącej w posiadaniu Francuzów Telekomunikacji Polskiej spółkę Emitel, wówczas właściciela ok. 80% systemu nadawania naziemnego radia i telewizji w Polsce, transakcja ta przeszła nieomal bez echa, mimo że dotyczyła wyjątkowo strategicznej dziedziny.

    Dziś dowiadujemy się, że Montagu Private Equity wynajął bank do wyszukania inwestora, który kupi od niego wieże radiowe, telewizyjne, nadajniki i przekaźniki w Polsce. Dzieje się tak w związku z zainteresowaniem kupnem spółki ze strony nieznanych bliżej koncernów, które chcą nabyć polski system łączności naziemnej. Kwota transakcji ma znacznie przekroczyć cenę, za jaką Montagu kupił spółkę przed 2 laty, i sięgnąć 3 mld zł. Wartość Emitela wzrosła, gdyż w ostatnim czasie po cyfryzacji naziemnego nadawania telewizyjnego stał się on praktycznie monopolistą. Został bowiem technicznym operatorem wszystkich funkcjonujących multipleksów. Z jego usług korzysta nie tylko 7 nadawców telewizyjnych, jak dawniej, ale dodatkowo obsługiwanych jest ponad 20 nowych kanałów. To dodatkowy wielomilionowy zarobek. Niedawno Emitel nabył także dwie mniejsze spółki konkurencyjne: RSTV za ponad 45 mln zł i Info-TV-Operator za blisko 115 mln zł. Na transakcję nie musiał nawet zezwolić polski urząd antymonopolowy ze względu na zbyt niski poziom obrotów nabywanych spółek. W ten sposób doszło do ustanowienia praktycznego monopolu.

    Kiedy przed 2 laty TP SA sprzedawała Emitel, nabywca ogłaszał, że polski system nadajników radiowo-telewizyjnych pozostanie jego własnością przez kolejne 5-7 lat. Tymczasem kolejna transakcja następuje już po 2 latach. Należy zadać pytanie: Kto i w jakim celu wyłoży kwotę 3 mld zł, by przejąć władanie wieżami i nadajnikami telewizyjnymi, wyznaczając warunki funkcjonowania wszystkich naziemnych nadawców radiowych i telewizyjnych w naszym kraju? Kto i w jakim zakresie w naszym państwie czuwa nad tym, by system łączności naziemnej nie został przejęty np. przez Rosję? Czy państwo polskie czuwa nad ewentualną transakcją i bada firmy, które interesują się nabyciem Emitela? Czy jest jakiś plan ochrony w tej dziedzinie i czy przewiduje się w razie potrzeby renacjonalizację systemu nadawania naziemnego? Na te ważne pytania brak dziś odpowiedzi.

    Wysoki Sejmie! Na łamach ˝Naszego Dziennika˝ w artykule opublikowanym w kwietniu 2011 r. profesor Jerzy Urbanowicz opowiedział, w jaki sposób państwo polskie pozbyło się kontroli nad systemem nadawania naziemnego, szczególnie istotnym dla obrony państwa w czasie wojny. Najpierw, za rządu AWS, nadajniki zostały przejęte przez France Telecom wraz z Telekomunikacją Polską. Dziś trudno się doszukać nawet tego, czy majątek będący w posiadaniu Emitela został wówczas właściwie zewidencjonowany do transakcji. Kolejny odcinek tego niebezpiecznego dla suwerenności naszego kraju serialu rozegrał się w roku 2010. Rząd Donalda Tuska przygotował, a Sejm przegłosował ustawę, która wyłączała spółki z branży telekomunikacyjnej z listy spółek strategicznych z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa. Ustawa leżała na biurku prezydenta Kaczyńskiego, który prawdopodobnie nie miał zamiaru jej podpisywać, gdyż przekroczył zapisany w niej termin wejścia w życie. Tuż po jego śmierci, 12 kwietnia, pełniący obowiązki prezydenta Bronisław Komorowski ustawę podpisał. To otworzyło drogę do transakcji sprzedaży newralgicznego sektora bez odpowiedniej osłony ze strony służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa.

    Cytowany profesor Urbanowicz zauważył także, że dziwne rzeczy dzieją się wokół spółek posiadających systemy łączności światłowodowej. Oto fragment: ˝Sprzedaż Emitela funduszowi Montagu IV, do której doszło 25 marca 2011 r., przypomina do złudzenia wcześniejszą sprzedaż spółki Energis działającej na terenach PKP, którą - via fundusz Innova - Anglicy odsprzedali Rosjanom z GTS. Dzisiaj GTS przymierza się do kupna Exatela˝.

    Exatel dysponuje siecią światłowodową o długości 20 tys. km. Posiada on bezpośrednie połączenia z ok. 80 największymi operatorami krajowymi i ok. 70 operatorami zagranicznymi umożliwiającymi transfer danych, tranzyt i terminowanie ruchu głosowego przechodzącego przez Europę centralną. Ponad 500 węzłów sieci w większych miastach Polski daje pokrycie kraju odpowiadające kluczowym obszarom z punktu widzenia potrzeb biznesu. (Dzwonek) Większościowym udziałowcem Exatela - już kończę, pani marszałek - jest dziś Polska Grupa Energetyczna, która jednak jest już tylko w 60% własnością Skarbu Państwa.

    Prof. Urbanowicz informował, że: w 2007 r. Exatel został wpisany przez ówczesnego szefa Departamentu Informatyki i Telekomunikacji MON do strategii informatyzacji armii w latach 2008-2012 jako operator sieci utajnionych. Najważniejsze sieci, szczególnie w relacjach natowskich, były lokowane w Exatelu. W niedalekiej przeszłości usługi w zakresie łączności dla armii i wrażliwych instytucji państwowych świadczyły również firmy rosyjskie. Była to wymieniona wcześniej spółka GTS i spółki, z których powstała GTS. Firma Exatel jest jedynym państwowym operatorem telekomunikacyjnym, który chce i może, gdyż ma wszystkie najważniejsze certyfikaty, w tym certyfikaty natowskie, w sposób bezpieczny obsługiwać armię i najważniejsze instytucje państwa. Koniec cytatu.

    Na koniec zadam pytania. Kto i w jakim zakresie posiada systemy łączności światłowodowej w naszym kraju? Czy są one wystarczająco chronione przed przejęciem kontroli przez służby specjalne obcych państw? Warto byłoby poznać odpowiedź również na te pytania. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)