Poseł Marek Domaracki:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Są wydarzenia w dziejach narodu, o których nie wolno zapomnieć, są ludzie, o których pamięć powinna trwać wiecznie, ale są też miejsca, które wyjątkowo wpisały się w losy Rzeczypospolitej i są najlepszymi pomnikami naszej historii.

    Jednym z takich przykładów jest piękna secesyjna willa ˝Wanda˝ w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie w latach pierwszej wojny światowej mieściło się Centralne Biuro Werbunkowe Legionów Polskich. Tutaj przyjeżdżali młodzi patrioci z Warszawy, Łodzi, Poznania, Lwowa, aby walczyć za niepodległą ojczyznę. Był także Józef Piłsudski, aby naocznie sprawdzić, jak przebiega rekrutacja.

    Od 1918 r. willa ˝Wanda˝ była użytkowana przez Wojsko Polskie. Podczas drugiej wojny światowej tutaj mieściła się siedziba gestapo, a w 1945 r. siedziba NKWD. Do tej pory w piwnicach budynku są czytelne napisy wyryte na cegłach przez więźniów. Przez następne lata mieściła się w willi Wojskowa Komenda Uzupełnień. Tak było do 2009 r. Wtedy pojawiła się informacja, że planowana jest likwidacja Wojskowej Komendy Uzupełnień w Piotrkowie, która mieściła się w tym miejscu. W październiku 2009 r. przy Zarządzie Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Piotrkowie Trybunalskim zawiązał się Społeczny Komitet Utworzenia Muzeum Legionów Polskich. W końcu 2010 r. WKU zlikwidowano i poinformowano o zamiarze sprzedaży budynku. Społeczny komitet na czele z gen. Burzą-Karlińskim zainteresował sprawą dyrektora Muzeum Wojska Polskiego prof. Janusza Ciska. Szybko powstała koncepcja powstania muzeum będącego filią Muzeum Wojska Polskiego.

    Poparcie dla inicjatywy utworzenia pierwszego w Polsce Muzeum Legionów Polskich wyraził prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski, który w specjalnym piśmie stwierdził: ˝(...) z dużym zainteresowaniem przyjąłem projekt powstania w Piotrkowie Trybunalskim Muzeum Legionów Polskich i w pełni go popieram. To ważna inicjatywa, która przypomina o silnym związku miasta z historią Legionów. Zorganizowanie wystawy ukazującej wspaniałe karty naszych dziejów nie tylko wzbogaci Piotrków Trybunalski o ważny punkt na turystycznym szlaku, ale będzie też okazją do przekazywania wiedzy o Legionach Polskich kolejnym pokoleniom˝.

    Wówczas wydawało się, że sprawa ocalenia willi ˝Wanda˝ przed sprzedażą jest bliska pomyślnego załatwienia.

    Społeczny komitet utworzenia muzeum wysłał kolejne pismo w tej sprawie do ministra obrony narodowej. Pozostało ono bez odpowiedzi. Minister Tomasz Siemoniak zlekceważył nie tylko przewodniczącego komitetu generała Stanisława Burzę-Karlińskiego, który był dowódcą największego w okręgu Łódź oddziału partyzanckiego Armii Krajowej, lecz zlekceważył także zwierzchnika Sił Zbrojnych prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego. Czy tak ma wyglądać patriotyzm w wydaniu ministra obrony?

    Warto dodać, że już podczas I wojny światowej narodził się pomysł utworzenia Muzeum Legionów Polskich w tym samym miejscu, czyli w willi ˝Wanda˝. W starych dokumentach odkryto zapis ˝przy Departamencie Wojskowym NKN w Piotrkowie powstało archiwum LP obejmujące dokumenty, tudzież przedmioty mające związek z powstaniem, rozwojem i działalnością Legionów˝. Chociaż trwała krwawa wojna, to potrafiono docenić wielką rolę, jaką dla świadomości narodowej odgrywa wiedza o historii najnowszej. Zbieranie i archiwizowanie dokumentów zapobiegło ewentualnemu wypaczaniu czynu niepodległościowego Polaków. Podkreślał to Józef Piłsudski, apelując do swoich żołnierzy ˝Piszcie swoje dokumenty, bo inni fałszować je będą˝.

    Z dalszych informacji wynikało, że piotrkowskie Muzeum Legionów Polskich było zaczątkiem Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Prof. Janusz Cisek potwierdził tę informację.

    Sama willa ˝Wanda˝ jest wyjątkowo pięknym budynkiem w stylu secesyjnym. Tutaj w okresie II wojny światowej mieściła się siedziba gestapo, a w 1945 r. siedziba NKWD. Do tej pory w piwnicach są napisy na cegłach wyryte przez więźniów.

    Od kilkunastu miesięcy willa ˝Wanda˝ stoi pusta; nieużytkowana i nieogrzewana ulega stopniowej dewastacji. Zabytkowy budynek jest niszczony. Może do zakupu gruntu w centrum miasta już jest jakiś chętny inwestor? Tak mówią oburzeni mieszkańcy Piotrkowa Trybunalskiego. Handlowanie tak wyjątkowym obiektem dla historii Polski, Centralnym Biurem Werbunkowym Legionów Polskich jest działaniem niedopuszczalnym. Może za środki ze sprzedaży tego obiektu minister obrony Tomasz Siemoniak zakupi transporter, który po jednej afgańskiej minie zamieni się w kupę złomu.

    Oświadczam niniejszym, że w sprawie tej, tak ważkiej dla Piotrkowa Trybunalskiego, tak istotnej dla naszej historii, dla historii II wojny światowej, złożę stosowną interpelację poselską. Dziękuję bardzo.