2 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (druk nr 288).

Poseł Andrzej Dąbrowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

    Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego, wydanego w dniu 18 listopada 2010 r., stwierdzającego niezgodność norm prawnych rekonstruowanych z art. 218 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, art. 24 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto art. 4 ust. 1 protokołu nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonego w Strasburgu dnia 22 listopada 1984 r., oraz art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r.

    Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności, a zarazem o niezgodności z wyżej wskazanymi przepisami prawa międzynarodowego: art. 218 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r., art. 98 ust. 1 pkt 1 i art. 98 ust. 2 w związku z art. 98 ust. 1 pkt 1 oraz art. 24 ust. 1 ustawy systemowej przez to, że powołane przepisy dopuszczają wobec tej samej osoby fizycznej za ten sam czyn odpowiedzialność za wykroczenie i dodatkową opłatę, o której mowa w art. 24 ust. 1 wymienionej ustawy.

    Zaskarżonym przepisom zarzucone zostało naruszenie zasady ne bis in idem, wywodzonej z art. 2 konstytucji (zasada demokratycznego państwa prawnego) oraz wyraźnie sformułowanej w przepisach prawa międzynarodowego, a mianowicie: art. 4 ust. 1 Protokołu nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.

    Rozważając argumenty przytoczone w pytaniu prawnym, trybunał przypomniał, że zasada ne bis in idem należy do fundamentalnych zasad prawa karnego. Wyraża ona zakaz podwójnego (wielokrotnego) karania (stosowania środka represyjnego) tej samej osoby fizycznej za popełnienie tego samego czynu zabronionego. Podwójne (wielokrotne) karanie tej samej osoby za ten sam czyn stanowi bowiem naruszenie zasady proporcjonalności reakcji państwa na naruszenie obowiązku prawnego.

    Jak zaakcentowane zostało przy tym w uzasadnieniu wyroku, zarówno wypowiedzi odwołujące się do polskiej ustawy zasadniczej, jak i orzecznictwo ukształtowane na gruncie obowiązujących Polskę umów międzynarodowych przyjmują szerokie rozumienie omawianej zasady. Obejmuje ona wobec tego wszelkie sytuacje zbiegu odpowiedzialności za zachowania prawnie sankcjonowane, a więc tak z mocy prawa karnego, jak i z mocy innych przepisów prawa publicznego, w szczególności prawa administracyjnego, jeżeli tylko przepisy te przewidują środki o charakterze represyjnym. Za taki właśnie środek zdaniem Trybunału Konstytucyjnego należy uznać dodatkową opłatę, która może zostać wymierzona podatnikowi składek zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy systemowej.

    Mając na uwadze konieczność wykonania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, Klub Parlamentarny Solidarna Polska uznaje wyrok Trybunału Konstytucyjnego i wnosi o dalsze procedowanie na projektem ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)