1 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych (druki nr 3584 i 3618).

Poseł Ewa Kołodziej:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko klubu wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych, druki nr 3584 oraz 3618.

    Podstawowym założeniem projektowanej nowelizacji jest uproszczenie i usprawnienie procedur związanych z dochodzeniem od dłużników alimentacyjnych należności wobec Skarbu Państwa z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, a także ograniczenie kosztów postępowania egzekucyjnego ponoszonych przez organy obowiązane do dochodzenia należności od dłużników alimentacyjnych.

    Konieczność interwencji ustawodawczej w tym zakresie znajduje swoje potwierdzenie w świetle danych zgromadzonych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, z których wynika, że koszty poniesione przez organy właściwe wierzyciela w roku 2012 przewyższyły łączną kwotę wyegzekwowanych należności. Do realizacji tych postulatów przyczyni się przede wszystkim odstąpienie od dwukrotnej egzekucji powyższych świadczeń na rzecz Skarbu Państwa. W tym celu projekt ustawy przewiduje rezygnację z prowadzenia egzekucji administracyjnej tych zobowiązań na rzecz wyłączności egzekucji sądowej, która w znacznej większości przypadków jest tak czy inaczej prowadzona przez komorników w zakresie egzekucji alimentów. Za kierunkiem nowelizacji przemawia także fakt, że skuteczność uzyskania należności od dłużników alimentacyjnych w drodze egzekucji sądowej jest kilku-, a nawet kilkunastokrotnie wyższa aniżeli w przypadku prowadzonej równolegle egzekucji administracyjnej.

    Tytułem przykładu należy wskazać, że w województwie lubuskim w 2012 r. suma wyegzekwowanych przez komorników należności wynosiła 5 274 364 zł, podczas gdy w analogicznym okresie w drodze egzekucji administracyjnej uzyskano jedynie 182 366 zł, przy kosztach poniesionych przez organ w wysokości 555 505 zł. Wprowadzenie proponowanych zmian pozwoli uniknąć wysokich kosztów i znacznych obciążeń formalnych związanych z prowadzeniem egzekucji administracyjnej, zaś całość kompetencji w zakresie odzyskiwania należności Skarbu Państwa od dłużników alimentacyjnych znajdzie się w rękach organów egzekucji sądowej.

    Proponowane zmiany zmierzają również do zniesienia podziału środków uzyskanych w ramach egzekucji pomiędzy gminy właściwe ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela i dłużnika. W myśl obowiązujących obecnie regulacji wyegzekwowana kwota podlega rozdzieleniu pomiędzy organ właściwy dłużnika, organ właściwy wierzyciela oraz budżet państwa. To rozwiązanie w praktyce generuje liczne niedogodności związane w szczególności z koniecznością prowadzenia szczegółowych rozliczeń księgowo-rozrachunkowych dotyczących bardzo drobnych sum.

    Proponowana nowelizacja wychodzi naprzeciw postulatom zgłaszanym przez gminy wykonujące obowiązki ustawowe w zakresie dochodzenia zobowiązań od dłużników alimentacyjnych. Zakłada ona, że całość środków, które zostaną przekazane danej gminie przez organ egzekucyjny, stanie się dochodem tejże gminy bez konieczności księgowania i przekazywania odpowiedniej części uzyskanych należności na rzecz innych uprawnionych podmiotów, co z kolei pozwoli na ograniczenie kosztów i redukcję zbędnych czynności księgowo-rozliczeniowych. Projektowana ustawa odpowiada ponadto na potrzebę uproszczenia procedury przyznawania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, a także na potrzebę eliminacji wątpliwości interpretacyjnych skutkujących rozbieżnościami na płaszczyźnie stosowania prawa. Istotnym założeniem jest również intensyfikacja i usprawnienie działań wobec dłużników alimentacyjnych prowadzących do odzyskiwania należności wypłacanych z funduszu alimentacyjnego.

    Proponowana nowelizacja przewiduje ponadto uelastycznienie postępowania prowadzonego przez właściwe organy w celu ustalenia stanu majątkowego i stopnia aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych. Projektowane regulacje w szczególności znoszą obowiązek wielokrotnego wykonywania wobec dłużnika wszystkich działań opisanych w art. 4 i art. 5 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów pomimo braku istotnych zmian w sytuacji materialnej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego. W znowelizowanym stanie prawnym dokonanie przedmiotowych działań uzależnione będzie od wyniku czynności wstępnych sprowadzających się do przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego i odebrania oświadczenia majątkowego. Jeżeli w ich efekcie organ właściwy ustali, że sytuacja dłużnika nie uległa zmianie, lub dłużnik odmówi złożenia oświadczenia albo uniemożliwi przeprowadzenie wywiadu, organ nie będzie obowiązany wszczynać kolejnego postępowania, a w mocy pozostanie decyzja uprzednio wydana w tym zakresie. (Dzwonek)

    Reasumując, pragnę poinformować, iż Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych, druki nr 3584 i 3618. Dziękuję pięknie za uwagę. (Oklaski)