2 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o:
  - rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw,
  - senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych
   (druki nr 2680, 2544 i 3010).

Poseł Zofia Czernow:

    Pani Marszałkini! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw oraz senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, druki nr 2680, 2544 i 3010.

    Głównym celem projektów ustaw o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych - tak rządowego, jak i senackiego - jest wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z listopada 2013 r., w którym trybunał uznał część przepisów ustawy za niezgodne z konstytucją, ustalając jednocześnie, że przepisy te utracą moc w ciągu 18 miesięcy od ogłoszenia wyroku. Za niezgodne z konstytucją trybunał uznał przepisy art. 32 - w zakresie, w jakim nie określają skutków, jakie wywołuje dla ministra sprawiedliwości uchwała zgromadzenia ogólnego sędziów apelacji negatywnie opiniująca sprawozdanie dyrektora sądu, a także w zakresie, w jakim nie określają skutków wniosku prezesa sądu do ministra sprawiedliwości o odwołanie dyrektora sądu - a także przepisy art. 37g i 37h dotyczące, ogólnie mówiąc, relacji między ministrem sprawiedliwości a prezesem sądu. Projekt ustawy zawarty w druku nr 3010 usuwa zakwestionowane przepisy. Jednocześnie rządowy projekt ustawy wprowadza istotne zmiany w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz w innych ustawach, mające na celu dalszą reformę wymiaru sprawiedliwości oraz wprowadzenie zmian w ustawie będących efektem praktyki w jej stosowaniu.

    Projekt określa obowiązki ministra sprawiedliwości związane z informatyzacją i obsługą informatyczną sądów. W obecnym stanie prawnym sprawa ta nie jest jednoznacznie uregulowana, a biorąc pod uwagę skalę realizowanych zadań w zakresie informatyzacji sądów i istniejących - nadal ogromnych - potrzeb, regulacja ta jest bardzo ważna i pilna. Na podkreślenie zasługują projektowane rozwiązania doprecyzowujące normy pozwalające na przetwarzanie i zabezpieczanie danych osobowych w systemach teleinformatycznych, które są utrzymywane przez ministra sprawiedliwości. Brak regulacji tej kwestii uniemożliwi tworzenie i wprowadzanie nowoczesnych i skutecznych rozwiązań teleinformatycznych usprawniających postępowanie przed sądami.

    Projekt ustawy doprecyzowuje także przepisy określające rodzaje dokumentów składanych przez kandydatów na ławników, co umożliwi radom gmin dokonanie pełnej weryfikacji kandydatów na ławników. Reguluje także uprawnienia ministra sprawiedliwości związane z usuwaniem rozbieżności w wykładni prawa. Projekt przewiduje przyznanie ministrowi sprawiedliwości uprawnienia do występowania do Sądu Najwyższego z wnioskiem o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni prawa występujących w orzecznictwie sądów powszechnych, sądów wojskowych lub Sądu Najwyższego. Pragnę podkreślić, że minister sprawiedliwości już wcześniej posiadał te kompetencje.

    Projekt ustawy wprowadza również zmianę przepisów dotyczących powoływania dyrektorów sądów i podziału obowiązków pomiędzy prezesa sądu i dyrektora sądu, a także przewiduje wyłączenie spod zwierzchnictwa służbowego dyrektora sądu kuratorów sądowych. Znacząco zmieniają się regulacje dotyczące zasad delegowania sędziów do sądów wyższego szczebla oraz niższego szczebla oraz do Ministerstwa Sprawiedliwości lub innej jednostki organizacyjnej podległej ministerstwu. Obecnie oddelegowanie sędziego lub innych pracowników wymienionych w ustawie może następować na czas nieokreślony. Projekt ogranicza ten czas do 5 lat, a w szczególnych wypadkach - do lat 10. To rozwiązanie pozytywnie wpłynie na realizację celu oddelegowania, a także na dalszą karierę zawodową sędziego.

    Należy podkreślić także projektowane zmiany dotyczące doprecyzowania sprawowania przez ministra sprawiedliwości zewnętrznego nadzoru administracyjnego nad działalnością administracyjną sądu. Wprowadza się także prawo ministra sprawiedliwości do żądania akt sądowych, gdy jest to konieczne do weryfikacji czynności podejmowanych w ramach wewnętrznego nadzoru administracyjnego. Projekt szczegółowo reguluje zasady wydania i zwrotu akt spraw sądowych, które mają zagwarantować, że przekazanie akt spraw sądowych nie będzie naruszać praw strony do rozpoznania sprawy w terminie ani utrudniać sprawowania wymiaru sprawiedliwości.

    Kończąc, pragnę podkreślić, że projektowane zmiany są bardzo ważne dla usprawniania i unowocześniania sądownictwa. Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska popiera projekt ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)