10, 11 i 12 punkt porządku dziennego:

  10. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zasadach wykonywania prawa własności górniczej przez Skarb Państwa w zakresie wydobywania węglowodorów oraz utworzeniu Funduszu im. Ignacego Łukasiewicza (druk nr 512).
  11. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2352).
  12. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o specjalnym podatku węglowodorowym, o zmianie ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2351).

Poseł Przemysław Wipler:

    Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Przebyliśmy bardzo długą drogę w naszej dyskusji na temat uruchomienia wydobycia w Polsce gazu łupkowego. Naprawdę bardzo wiele czasu minęło od tej chwili, w której podczas kampanii wyborczej, podczas spotkania ze studentami London School of Economics pan prezydent Komorowski twierdził, że gaz łupkowy wydobywa się metodą odkrywkową. Po drodze było wystąpienie pana premiera Donalda Tuska w Lubocinie, podczas którego złożył on bardzo dużo bardzo poważnych, bardzo daleko idących obietnic. Obiecywał wtedy między innymi, zacytuję: Z umiarkowanym optymizmem, eksploatacja komercyjna gazu łupkowego rozpocznie się w 2014 r. Mówił wtedy też: Przyjęliśmy te projekty, które są zbliżone do rozwiązań norweskich i trochę kanadyjskich. One pozwolą na kilku etapach w sposób ostrożny, bez przesady wyciągać także pieniądze dla państwa polskiego z tego opłacalnego, jak sądzimy, dla wszystkich gazowego biznesu. Mówił też podczas tego samego wystąpienia: Do 2013 r. wprowadzimy rozwiązania gwarantujące Polsce wysokie przychody z wydobycia gazu łupkowego, które przeznaczymy na bezpieczeństwo przyszłych emerytur - to krótkie przypomnienie, jaki był w trakcie kampanii wyborczej start tematu wydobycia gazu łupkowego. Przez 2,5 roku, pomijając poprzednią kadencję będącą pełnym zaniechaniem, ministrowie tego rządu nie byli w stanie ustalić wspólnej linii, wspólnej polityki, wspólnej filozofii i wspólnego podejścia do problematyki gazu łupkowego. Była już o tym mowa. Brakowało centrum administracyjnego rządu, takiego ośrodka, w którym ta polityka byłaby integrowana i byłaby wyznaczana wspólna linia. Inną koncepcję miał odpowiedzialny za podatki ówczesny wiceminister finansów pan Grabowski, inny pomył miał główny geolog kraju pan minister Piotr Woźniak, inne pomysły mieli kolejni zmieniający się ministrowie skarbu, inne pomysły były w kancelarii premiera. Ta debata trwała w pewnym bezładzie.

    Do czego doszliśmy? Doszliśmy do tego, że cały czas, już od 2,5 roku, mamy projekt opozycji, projekt Prawa i Sprawiedliwości, od niedawna mamy też projekt rządowy. Proponujecie państwo, aby projekt opozycji, który czekał przez 2,5 roku, odrzucić w pierwszym czytaniu i nie debatować nad nim. Niestety nie powinno to dziwić, ponieważ jest to sposób waszego procedowania nad wszystkimi projektami opozycji - niezależnie od ich racjonalności, wkładu, konsekwencji - które często są dużo lepsze niż to, co sami proponujecie. Zaproponowaliście projekt, który w ostatniej fazie uległ bardzo poważnym i głębokim modyfikacjom, jeżeli chodzi o zmiany w Prawie geologicznym i górniczym. Zaproponowaliście również, po modyfikacjach, projekt ustawy podatkowej.

    Skupię się na kwestiach podatkowych, ponieważ mam tę satysfakcję i przyjemność, że jeszcze w tym Sejmie nie głosowałem za wprowadzeniem nowego podatku ani za podniesieniem podatku. W tym przypadku mógłbym zrobić wyjątek, ponieważ jest to dosyć oczywiste - renta wynikająca z eksploatacji naszego dobra wspólnego, jakim są zasoby naturalne, jest czymś oczywistym. Można powiedzieć, że w chwili obecnej niegodziwie niski jest poziom podatków obciążających eksploatację zasobu naturalnego, dobra wszystkich Polaków, jakim są ropa i gaz, węglowodory. Niemniej jednak chodzi o to, co państwo teraz proponujecie. Będę tutaj posiłkować się tym, co jest dla mnie wiarygodne i miarodajne, czyli stanowiskiem przesłanym przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo do Rządowego Centrum Legislacji, ponieważ to stanowisko, jeżeli wątpliwości w nim przedstawione nie zostaną rozwiane, sprawi, że będę głosował przeciw temu projektowi, mówię o projekcie ustawy podatkowej.

    PGNiG twierdzi w swoim stanowisku, że wbrew temu, co państwo mówicie, ten tzw. government take będzie zdecydowanie wyższy, niż mówił tutaj pan minister Cichoń. Państwo z Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa mówią, że efektywne opodatkowanie przede wszystkim obejmie konwencjonalnie wydobywane gaz i ropę, czyli uderzy to w dwie spółki, przede wszystkim w dwie spółki państwowe czy też kontrolowane przez państwo, z istotnym udziałem państwa w wymiarze korporacyjnym. Mówimy tutaj o Polskim Górnictwie Naftowym i Gazownictwie i Grupie Lotos. Jak możemy przeczytać w stanowisku PGNiG, faktyczne nowe opodatkowanie PGNiG, jeżeli chodzi o nowy podatek, może przekroczyć 1200 mln zł i będzie to 90% obecnego zysku z eksploatacji złóż. To jest zwiększenie opodatkowania zysku firmy jako całości o 60%.

    W jakiej jesteśmy sytuacji? Jesteśmy w sytuacji, w której kilka koncernów międzynarodowych, które miały być kluczowymi graczami na tym rynku, wycofało się. Wycofały się one z tego powodu, że zmieniła się sytuacja globalna, zmienił się rynek gazu ziemnego, istotnie globalny, i o inwestorów konkurują różnego rodzaju państwa, które mają zasoby. Polska nie jest jedynym państwem w tym wymiarze. Z drugiej strony po kryzysie finansowym bardzo pogorszyły się warunki pozyskiwania kapitału. Z Polski wycofały się w tym czasie, od słynnego wystąpienia pana premiera w Lubocinie, Exxon, Talisman i Marathon Oil, w ostatnim czasie również Eni. Kto w chwili obecnej faktycznie i realnie będzie wydawać pieniądze, jeżeli będzie je miał, na ewentualne wydobycie gazu niekonwencjonalnego, łupkowego w Polsce? Są dwa podmioty, które to robią, wydobywają te surowce, to są właśnie Grupa Lotos i PGNiG. (Dzwonek) Jeżeli państwo uchwalicie tę ustawę bez istotnych zmian, to one nie będą miały z czego wydobywać, a nikt inny przy tym chaosie regulacyjnym i takiej polityce regulacyjnej się za to nie weźmie. Dlatego potrzebujemy tu poważnej debaty nad wszystkimi trzema projektami, do której zachęcam. Dziękuję.