24 punkt porządku dziennego:

Informacja Rady Ministrów na temat realizacji przez rząd ˝Paktu dla kultury˝ zakładającego podwyższenie wydatków na kulturę do co najmniej 1% PKB w perspektywie do 2015 r.

Poseł Andrzej Dąbrowski:

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawić nasze stanowisko w sprawie ˝Paktu dla kultury˝. Przede wszystkim trzeba powiedzieć, że to bardzo dobrze, że taki pakt powstał, że minister, ministerstwo dążą do tego, aby środków finansowych na kulturę, na wszystko to, co jest wokół tego pojęcia, co jest z nim związane, było jak najwięcej. Trzeba też jednak jasno powiedzieć, szczególnie kiedy rozmawia się z ludźmi kultury, że tych pieniędzy nigdy nie będzie wystarczająco dużo, bo zawsze komuś ich zabraknie albo te środki według niektórych będą kierowane nie tam, gdzie powinny.

    Chciałbym odnieść się do wystąpienia pana ministra Zdrojewskiego i zgodzić się z sformułowaniami, które tutaj padały. Zacznę od tych, jak to się mówi, inwestycji w mury. Te inwestycje są potrzebne i bardzo ważne. Jesteśmy obaj z Dolnego Śląska, więc na przykładzie chociażby miasta Wrocławia widać pewną dyskusję, chodzi o to, czy Narodowe Forum Muzyki jest niezbędną inwestycją. Oczywiście jest to bardzo duże przedsięwzięcie finansowe. A kiedy stoi się we wrocławskich korkach czy jeździ po dziurawych ulicach, można by powiedzieć, że te pieniądze należałoby przeznaczyć na coś innego. Mam tutaj jednak kolejny przykład właściwie z ostatnich dni, także z Wrocławia. Otóż zdobycie biletu na przedstawienie w nowo wyremontowanym Teatrze Muzycznym Capitol graniczy z cudem. Jest to bardzo trudne. Tak więc widać, że zapotrzebowanie na to, aby móc uczestniczyć w kulturze, w przedstawieniach, we wszystkim, co tam się odbywa, we wspaniałych odnowionych czy też nowo zbudowanych wnętrzach, jest bardzo duże. Tak że te inwestycje są moim zdaniem bardzo potrzebne. Nieraz robiło się człowiekowi przykro, kiedy szedł na wspaniałe przedstawienie teatralne, a z sufitu odpadał tynk i stan toalet pozostawiał wiele do życzenia. Wtedy ten aspekt wybitnie zaburzał odbieranie, odczuwanie kultury wyższej. Tak więc bardzo dobrze, że te inwestycje są realizowane. Wierzę, że te obiekty - oczywiście będzie to trudne - będą w stanie na siebie zarobić.

    Widzę tu jednak pewną kwestię, którą ministerstwo powinno mieć na uwadze. Chodzi o to, żeby z jednej strony te instytucje właśnie zarabiały na siebie, ale z drugiej strony - żeby ceny dóbr kultury były niższe. Niestety, te ceny w dużej mierze stanowią tu blokadę. Widać to chociażby w przypadku muzeów, podczas nocy muzeów czy dni, kiedy zwiedzanie jest za darmo. Widać wtedy, jak wielkie kolejki ustawiają się, aby podziwiać dzieła sztuki. Stanowi to jasny obraz tego, że należy jednak walczyć o jak najniższe ceny dostępu do wszelkiego rodzaju wydarzeń kulturalnych.

    Jeżeli chodzi o kolejną kwestię, to widać to również u nas, na Dolnym Śląsku - jak w pigułce. Widać - co też trzeba podkreślić: widać - że dużo się robi, jednak w efekcie kilkudziesięciu lat zaniedbań wiele zabytków popadło w totalną ruinę. Wiemy, że jakichkolwiek pieniędzy nie przeznaczono by na tę dziedzinę, to i tak wiecznie będzie ich za mało. Czeka nas naprawdę długa droga - choć chciałbym podkreślić, iż to już się dzieje - do tego, aby najcenniejsze zabytki doprowadzić do takiego stanu, jakiego byśmy sobie wszyscy życzyli, tak aby mogły cieszyć zwiedzających turystów i wszystkich, którzy chcą podziwiać te obiekty.

    Tutaj chciałbym złożyć ukłon w stronę ministerstwa, bo miałem do czynienia i mam na co dzień styczność ze środkami unijnymi przeznaczanymi na kulturę, które zarówno ministerstwo, jak i samorządy umiały bardzo sprawnie wykorzystać. Dzięki temu wiele cennych inicjatyw kulturalnych, np. festiwale, różnego rodzaju wystawy, mogło zaistnieć i naprawdę wnieść wiele nowego, ożywczego do życia kulturalnego naszego kraju.

    Jak już podkreśliłem na początku, bardzo nas cieszy, bardzo dobrze, że ˝Pakt dla kultury˝ jest realizowany, że te środki zwiększają się i, miejmy nadzieję, będą się zwiększać. To, że nie zmniejszamy tych wydatków, to i tak jest bardzo dużo w odniesieniu do obecnej trudnej sytuacji ekonomicznej całego kontynentu. Odnośnie bowiem do samorządów, chociażby do tej sprawy dotyczącej powiatów, o której mówił pan minister, z mojego własnego doświadczenia wynika, że tu chodzi nie o chęć radnych powiatowych czy zarządów powiatów, ale po prostu o konieczność. Najłatwiej jest uciąć wydatki właśnie na kulturę. Można powiedzieć, iż odbywa się to najmniejszym kosztem społecznym. Jest to oczywiście złe i miejmy nadzieję, że tendencja w tym zakresie będzie odwrotna. Dobrze, że przykład idzie z samej góry, od dużych, od ministerstwa i zarządów województw. Chociażby na Dolnym Śląsku widać, że inwestycje zarządu wojewódzkiego w kulturę są każdego roku większe, że więcej osób może się cieszyć z obcowania z kulturą, jeżeli chodzi o przedsięwzięcia kulturalne.

    Na koniec powiem jeszcze o sprawie, która była tutaj poruszana przez wszystkich. W paru zdaniach chciałbym odnieść się do mediów publicznych. Wielokrotnie na posiedzeniach komisji kultury mówiłem, jeżeli ten temat był poruszany, że powinniśmy dążyć do tego, aby te media, media publiczne, były mediami z misją. Wiem, że na to nie ma wpływu bezpośrednio minister, ale to muszą być media z misją. Nie może być tak, że zarząd telewizji patrzy tylko na słupki oglądalności i równa w dół, jeżeli chodzi o przekaz i jakość programów. Mam wielką prośbę do pana ministra, jeżeli będzie miał możliwość rozmowy, a zawsze jest, z zarządem telewizji czy z przewodniczącym Dworakiem, żeby zwrócił na to uwagę. Chodzi o to, żeby telewizja publiczna postawiła na misję, by nadawała ton innym mediom, a media komercyjne starały się z nią równać.

    W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wyrażam pełną aprobatę dla paktu, deklarując chęć współpracy, aby pieniążków na kulturę było jak najwięcej, aby ten pakt, który oczywiście do końca jeszcze nie jest realizowany, był realizowany, żebyśmy dalej wspólnie z ludźmi kultury działali na korzyść nas wszystkich, bo kultura jest ważna, dziedzictwo narodowe, dla całego społeczeństwa. Dziękuję bardzo.