23 punkt porządku dziennego:

Informacja dla Sejmu i Senatu o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie styczeń-czerwiec 2013 r. (przewodnictwo Irlandii w Radzie Unii Europejskiej) (druk nr 1624) wraz ze stanowiskiem Komisji do Spraw Unii Europejskiej (druk nr 1652).

Poseł Tomasz Kamiński:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej pragnę przedstawić stanowisko klubu w sprawie omawianej informacji, druki nr 1624 i 1652.

    Jak już mówiono z tej trybuny, niniejsza informacja jest 19. półrocznym sprawozdaniem Rady Ministrów dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z udziału Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresach kolejnych prezydencji. Została opracowana w związku z realizacją postanowień ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.

    Dwie pierwsze części tego obszernego sprawozdania, jak już mówiono, podsumowują w syntetyczny sposób przebieg i dokonania prezydencji irlandzkiej na tle priorytetów Polski oraz debaty politycznej w Unii Europejskiej. Najobszerniejsza trzecia część poświęcona jest natomiast opisowi działań podejmowanych w poszczególnych obszarach tematycznych.

    Obszar prezydencji irlandzkiej w Unii Europejskiej przypadł na trudny okres finalizacji negocjacji w Radzie w sprawie wieloletnich ram finansowych 2014-2020, zaawansowanych prac nad kształtem polityki i programów Unii Europejskiej współfinansowanych z unijnego budżetu oraz dyskusji na temat przyszłości Unii Gospodarczej i Walutowej. Program irlandzkiej prezydencji oparty na trzech głównych obszarach priorytetowych, tj.: zapewnienie stabilności, inwestowanie w zrównoważone miejsca pracy i wzrost oraz Europa i świat, stanowił w dużej mierze kontynuację dotychczasowych działań i inicjatyw. Powinien być także postrzegany w kontekście poszukiwania na poziomie Unii Europejskiej skutecznych mechanizmów przezwyciężenia kryzysu finansowego, a także gospodarczego oraz jego skutków.

    Kluczowym priorytetem Polski było zagwarantowanie pozytywnego rezultatu negocjacji w sprawie wieloletnich ram finansowych, rozumianego jako zapewnienie odpowiedniej wysokości środków, które będą mogły zostać spożytkowane na główne cele rozwojowe Polski, oraz ustalenie korzystnych podstawowych zasad ich wydatkowania. Satysfakcjonujące z punktu widzenia Polski porozumienie w Radzie udało się osiągnąć w lutym 2013 r., szczególnie w zakresie wysokości środków funduszy prealokowanych, tzn. z polityki spójności i wspólnej polityki rolnej. Ponadto Polsce udało się utrzymać dotychczasowe stopy dofinansowania unijnego oraz, co ważne, kwalifikowalność VAT.

    Pod koniec prezydencji irlandzkiej udało się również uzyskać porozumienie z Parlamentem Europejskim. Wynegocjowany kompromis wychodzi naprzeciw głównym postulatom Parlamentu Europejskiego dotyczącym przeglądu wieloletnich ram finansowych oraz zwiększenia elastyczności budżetu, czyli możliwości przesuwania niewykorzystanych w danym roku środków na kolejne lata budżetowe. W świetle interesów Polski pozytywnie należy ocenić zapisy przewidujące przedstawienie przez Komisję Europejską rewizji wieloletnich ram finansowych najpóźniej przed końcem roku 2016, jednakże bez naruszania podziału środków prealokowanych na państwa członkowskie.

    W trakcie prezydencji irlandzkiej Unia Europejska miała w dalszym ciągu problem z uzyskaniem społecznego poparcia dla swoich działań i instytucji. Nadal jest kojarzona, zwłaszcza na południu Europy, z niepopularnymi decyzjami wymuszanymi przez politykę oszczędności, pozostającymi w nierównowadze wobec działań obliczonych na pobudzenie wzrostu gospodarczego. W dyskusji obecne są opinie, że w związku z pracami nad pogłębieniem współpracy zawężonej do państw strefy euro rozpadowi ulegają podstawy integracji europejskiej, takie jak wspólne instytucje, wspólny budżet i wspólny rynek. Są też opinie odmienne od tak pesymistycznie zarysowanej wizji stanu Unii Europejskiej. Wskazuje się w nich na minięcie momentu zagrożenia dla strefy euro w konsekwencji decyzji Europejskiego Banku Centralnego o obietnicy nieograniczonej interwencji na wtórnym rynku obligacji, kontynuację prac nad reformami Unii Gospodarczej i Walutowej czy uzgodnienie kompromisu w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020.

    W debacie o politycznym kształcie Unii Europejskiej przedstawiciele polskiego rządu w trakcie prezydencji irlandzkiej prezentowali stanowisko zakładające konieczność prowadzenia reform Unii Europejskiej na podstawie obowiązującego reżimu traktatowego, postulowali wzmocnienie roli Komisji Europejskiej i metody wspólnotowej, argumentowali na rzecz zachowania otwartości rozwiązań przyjmowanych w ramach reformy Unii Gospodarczej i Walutowej na państwa zobowiązane do przyjęcia wspólnej waluty i apelowali o uwzględnienie w pracach nad koncepcjami rozwoju Unii Europejskiej również kwestii bezpośrednio związanych z kryzysem w strefie euro.

    Szczególne znaczenie dla sytuacji politycznej w Unii Europejskiej w I półroczu 2013 r. miał kontekst brytyjski. W wystąpieniu wygłoszonym w styczniu 2013 r. premier David Cameron ogłosił intencję przeprowadzenia referendum, którego konsekwencją może być opuszczenie Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię. Nie uruchomiło to jednak procesu prowadzącego do zmian traktatowych, na jakich zależy rządowi Wielkiej Brytanii, ani nie stało się początkiem szerszej tendencji odśrodkowej w Unii Europejskiej.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Priorytetem prezydencji irlandzkiej w zakresie wieloletnich ram finansowych było osiągnięcie porozumienia w negocjacjach z Parlamentem Europejskim. Od wyniku tego był uzależniony przebieg prac nad nowymi ramami dla głównych polityk Unii Europejskiej oraz terminowe wdrożenie programów finansowanych ze środków Unii Europejskiej. Jednocześnie na szczeblu bardziej szczegółowym negocjowane były rozporządzenia w sprawie zasad finansowania poszczególnych polityk sektorowych.

    Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej zagłosuje za przyjęciem tejże informacji, natomiast być może podczas tej debaty usłyszymy z ust pana ministra jednoznaczne stanowisko rządu w sprawie bardzo ważnej i istotnej, która w ostatnich miesiącach, a powiedziałbym nawet, że kilku latach, jakoś umyka uwadze i pana premiera, i ministra finansów, i całego rządu, a mianowicie chodzi o strategię rządu w sprawie wejścia Polski do strefy euro. Przypominam sobie, że słyszeliśmy z ust premiera, iż już w roku 2011 mieliśmy być w strefie euro. Chciałbym więc - już nie będę pytał o to w turze pytań - aby pan minister w swoim wystąpieniu podsumowującym powiedział, czy zmierzamy do strefy euro, a jeżeli tak, to jakie są plany i kiedy wchodzimy. Dziękuję. (Oklaski)