19 punkt porządku dziennego:

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stanisław Kalemba:

    Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Jestem przekonany, że ta debata jest ważna dla wszystkich klubów poselskich i koła, nade wszystko jest ważna dla polskich rolników, samorządów, organizacji rolniczych, ale również konsumentów. To dobra okazja do przekazania najbardziej aktualnej informacji o sytuacji na poszczególnych rynkach, o środkach kierowanych na rolnictwo, o przeobrażeniach, jakie dokonują się na polskiej wsi, o przebiegu dotychczasowych dyskusji na forum Unii Europejskiej na temat udziału rolnictwa europejskiego w rosnącym światowym popycie na żywność. Sądzę, że przekazane dziś informacje mogą być państwu przydatne w bieżącej pracy parlamentarnej. Głównie, jeżeli chodzi o sytuację dotyczą żniw. Otóż pogoda na ogół sprzyja pracom żniwnym, które na przeważającym obszarze kraju dobiegają końca. Zbiór zbóż zakończono w województwach małopolskim, opolskim, świętokrzyskim. Prace żniwne kończą się powoli w województwach mazowieckim, lubelskim, opolskim, podlaskim. Natomiast żniwa trwają jeszcze w województwie warmińsko-mazurskim, w północnej części Wielkopolski, na Kaszubach, Żuławach, gdzie warunki do żniwowania w ostatnim czasie były oczywiście gorsze. W większości województw zboże jest dobrej jakości, zdarza się jednak, że zboża są porażone chorobami grzybowymi, ziarno niewykształcone, czasem porośnięte, o obniżonych parametrach. Według naszej informacji dotyczy to głównie żyt. Zbiory zbóż rzepaku będą na poziomie roku ubiegłego, który był rokiem bardzo dobrym. Chleba, paszy, żywności na polskich stołach nie zabraknie. Trwają prace, dożynki, święta dziękczynienia za zebrane plony.

    Tą drogą chciałbym podziękować wszystkim polskim rolnikom i ich rodzinom za pracę na rzecz polskiej żywności, polskiego chleba. Polscy rolnicy, przetwórcy, sadownicy, pszczelarze, działkowcy mogą czuć się dumni z dobrze wykonanej pracy. Pozdrawiam także wszystkich konsumentów, bowiem wszyscy jesteśmy przecież konsumentami. W związku z tym, że potrzebna jest jeszcze pogoda do dokończenia zbioru plonów zbóż, rzepaku, życzę dobrej pogody, a jeżeli chodzi o to, co pozostało na polu zielone, to przeważnie deszczu, bo przecież mamy w znacznej części problemy z suszą.

    Jeżeli chodzi o wystąpienie pana posła Ajchlera, co do jego pytania, to od razu prosiłbym uzgodnić w klubie, bo była konferencja prasowa posła z lewicy, który pytał, dlaczego nie wprowadzamy podatku dochodowego od działalności rolniczej. Tak, to był taki zarzut. A więc trzeba to uzgodnić w samym klubie co do tych działań podatkowych.

    Warunki panujące w otoczeniu gospodarczym Polski w ostatnim roku stwarzały duże wyzwania dla polityki gospodarczej kraju. Narastające problemy fiskalne, budżetowe w strefie euro przyczyniły się do spadku tempa wzrostu PKB polskiej gospodarki. Mimo tak negatywnie kształtujących się tendencji w otoczeniu ekonomicznym Polska nadal notowała wzrost gospodarczy, jeden z wyższych w Europie. Sprzyjały temu zarówno relatywnie wysoka aktywność krajowych przedsiębiorstw, jak i przyrost wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych.

    Ważnym elementem dotyczącym kształtowania się sytuacji pozostaje handel artykułami rolno-spożywczymi. Warto podkreślić, że w 2012 r. w handlu artykułami rolno-spożywczymi odnotowano dodatnie saldo na poziomie ponad 4 mld euro. W tym roku ta tendencja się utrzymuje. Dynamika wzrostu eksportu to jest prawie 14%, a wzrost salda w handlu tą żywnością wyniósł ponad 50%. Globalna produkcja rolnicza w 2012 r. wzrosła o 3%. Produkcja zwierzęca zwiększyła się o 8%, natomiast roślinna zmniejszyła się o 1%.

    Korzystny układ cen w ostatnich latach. Otóż rok ubiegły był rekordowy, jeżeli chodzi o ceny zbóż i rzepaku w Polsce. Wynikało to z sytuacji globalnej, na świecie, ale też w Europie, w naszym otoczeniu. W Stanach Zjednoczonych, Australii, Rosji były największe, niespotykane do tej pory susze, a w naszym otoczeniu - w Rumunii, Bułgarii, na Węgrzech i w Portugalii. Przez to na świecie były po prostu niższe zbiory, a u nas zbiory były dobre, bardzo dobre i oczywiście były bardzo wysokie ceny. W tym roku mamy taką sytuację, że zbiory w całym świecie są rekordowe, nie było anomalii pogodowych i wzrost zbiorów wyniósł ok. 9%. Sytuacja w Polsce jest podobna do sytuacji w naszym otoczeniu w Europie, w Unii Europejskiej i w świecie.

    Nie oznacza to, że sytuacja w rolnictwie jest dobra, szczególnie ze względu na ceny bieżące. Jeżeli chodzi o rzepak, zasiano rekordowo, bo ponad 900 tys. ha, i zbierzemy też rekordowo - ok. 2,5, a może 2,6 mln t rzepaku, to jest wzrost o ponad 35%. Tutaj jasno mówię, że nie było, nie ma i nie będzie interwencji na rynku rzepaku w Unii Europejskiej. Nie było nigdy interwencji i jej nie będzie, a uczestniczę we wszystkich posiedzeniach Rady Ministrów, czyli decyduje tutaj wolny rynek. Natomiast bardziej stabilna cena była wtedy, kiedy te ceny były niższe i zawierało się umowy kontraktacyjne i większa ilość rzepaku była sprzedawana w tym systemie, natomiast po rekordowych cenach w roku ubiegłym odstąpiono od umów kontraktacyjnych, jakby czekano na jeszcze wyższe ceny. To była bardzo trudna sytuacja. Kto podpisał umowę kontraktacyjną w tym roku, to sprzedawał i sprzedaje rzepak po 1600, 1700 zł, rozmawiam z rolnikami, czyli jak minister nie może podjąć żadnej interwencji, to jest taki wniosek, żeby jednak gdzie się da podpisywać umowy kontraktacyjne - przez rolników, grupy producentów, zrzeszenia producentów - wtedy jest po prostu wyższa cena.

    Wnioskodawcy uzasadniają potrzebę dzisiejszej dyskusji niekorzystną sytuacją na wybranych rynkach rolnych. Warto też podkreślić sytuację na rynku zbóż, warto zaznaczyć, że światowe zbiory wzrosły w ubiegłym roku o 4..., przepraszam, były niższe, natomiast teraz są wyższe o ok. 9,4%. Jest ważne to, że na światowy rynek powróciły Rosja, Ukraina, przewidywane zbiory mogą być tam o 1/3 wyższe niż w poprzednim sezonie. W końcu lipca 2013 r. ceny zbóż w Unii Europejskiej były znacznie niższe niż rok wcześniej. Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Unii Europejskiej średnia cena pszenicy konsumpcyjnej była niższa o 15%, a paszowej - o 20%, potaniała też, w mniejszym stopniu, kukurydza. Największe spadki ceny pszenicy konsumpcyjnej od lipca 2012 r. do końca lipca 2013 r. nastąpiły na Węgrzech - o ok. 32%, w Bułgarii - o ok. 28% i we Francji - o ok. 27%. Większy niż w Polsce spadek odnotowano również w Niemczech, Rumunii i Hiszpanii. (Dzwonek)

    W Polsce w analizowanym okresie ceny pszenicy konsumpcyjnej obniżyły się o ok. 14%. Trudna jest sytuacja na rynku pszenicy, natomiast prawda jest taka, że ceny pszenicy konsumpcyjnej, paszowej rosną, jest tendencja wzrostowa już teraz z tygodnia na tydzień, prognozy są takie, że będą te ceny rosły. Sytuacja na rynku rzepaku się stabilizuje, ale też ceny rosną. Najtrudniejsza sytuacja jest na rynku żyta, gdzie ceny praktycznie spadły o połowę, to jest trudna sytuacja, ale w ubiegłym roku ceny też były rekordowe.

    Już, panie marszałku, będę kończył pierwszą część wypowiedzi. Było pytanie, co minister może zrobić. Na rynku rzepaku nie ma mechanizmów interwencyjnych, na rynku zbóż jest jedyna możliwość, cena interwencyjna na 1 t pszenicy to jest 101,31 euro, czyli to jest ok. 430 zł, i gdyby ceny spadły poniżej tego, to jest możliwość interwencji, tylko na pszenicę, na 3 mln t, ale wiemy, że u nas ceny są o ponad 200 zł wyższe za 1 t, czyli nie ma takich mechanizmów interwencyjnych.

    Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

    Panie ministrze szanowny, proponuję, gdyż czas już znacznie został przekroczony... Pan minister będzie miał jeszcze 10 minut na zakończenie tego punktu, więc żebyśmy nie musieli za bardzo ograniczać posłów, to uprzejmie proszę, żeby to, co chciałby pan minister powiedzieć, powiedział w tej kolejnej sekwencji, dobrze?

    Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stanisław Kalemba:

    Dobrze, wykorzystam to.

    Natomiast zwracam uwagę jeszcze na sytuację na rynku trzody, pytał o to pan poseł Romuald Ajchler. Jest materiał opracowany przez specjalnie powołaną komisję. To jest trudna sytuacja, są dobre ceny, ale stan stada jest za niski. Informuję tylko, że w nowej perspektywie przygotowujemy nabór wniosków na inwestycje w obiekty inwentarskie, chodzi m.in. o trzodę chlewną, maciory, prosięta, do 500 tys. zł. Bardzo dziękuję. Na szczegółowe pytania odpowiem w drugiej części. Dziękuję bardzo. (Oklaski)