1 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (druki nr 815 i 1282).

Poseł Sprawozdawca Krystyna Poślednia:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przystępujemy do drugiego czytania projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (druk nr 815), przedstawionego Wysokiej Izbie przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (sprawozdanie w druku nr 1282).

    Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa skierowała projekt ustawy do podkomisji stałej ds. monitorowania gospodarki odpadami. Podkomisja przeprowadziła dwukrotnie wysłuchanie publiczne. Do wysłuchania publicznego zgłosiło się wiele podmiotów i korporacji związanych z branżą odpadową, a głównie związaną z zagospodarowaniem odpadów opakowaniowych, jak i wprowadzających produkty w opakowaniach na rynek. W trakcie prac nad ustawą pozytywnie rozpatrzono ok. 60 poprawek merytorycznych oraz wprowadzono do projektu ustawy poprawki redakcyjne i legislacyjne. Efektem tych prac jest przedstawiany dzisiaj Wysokiej Izbie projekt ustawy w sprawozdaniu z druku nr 1282.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (druk nr 815) stanowi wdrożenie postanowień dyrektywy 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zwanej dalej ˝dyrektywą opakowaniową˝. Projektowana ustawa zastępuje dwie ustawy, zastąpi ustawę z 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz część przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (w części dotyczącej opakowań), przejmując w dużej części rozwiązania tamtych ustaw. Oczywiście projekt ustawy także wprowadza do nowych rozwiązań zapisy dyrektywy opakowaniowej.

    Przedmiotowy projekt ustawy skierowany jest do producentów opakowań i wprowadzających opakowania do obrotu oraz sprzedawców produktów w opakowaniach. Główną zasadą przyjętą w ustawie jest zasada rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zgodnie z którą przedsiębiorca wprowadzający do obrotu produkty w opakowaniach zobowiązany jest do uzyskania odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Oprócz przepisów dotychczas obowiązujących mających na celu realizację powyższej zasady zaproponowano nowe rozwiązania prawne, których celem jest zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów opakowaniowych... (Gwar na sali)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Wanda Nowicka)

    Wicemarszałek Wanda Nowicka:

    Przepraszam bardzo, pani posłanko.

    Bardzo proszę o opuszczenie sali, jeżeli państwo chcą kontynuować rozmowy. Bardzo proszę umożliwić pani posłance procedowanie.

    Bardzo proszę, pani posłanko.

    Poseł Sprawozdawca Krystyna Poślednia:

    ...gwarantującego osiągnięcie celów wskazanych w dyrektywie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.

    I tak dyrektywa opakowaniowa określa minimalne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych w stosunku do ilości wprowadzonych do obrotu opakowań, które państwa członkowskie Unii Europejskiej są zobowiązane osiągnąć. Polska jest obowiązana osiągnąć następujące poziomy odzysku. Jeśli chodzi o recykling i odzysk wszystkich opakowań, wynosi on odpowiednio dla recyklingu 55%, a dla odzysku 60%. Recykling dla poszczególnych rodzajów opakowań przedstawia się następująco: 60% dla opakowań szklanych, 60% dla opakowań z papieru i tektury, 50% dla opakowań z metali, 22,5% dla opakowań z tworzyw sztucznych, 15% dla opakowań z drewna. Dyrektywa opakowaniowa nakłada także na państwa członkowskie Unii Europejskiej obowiązek ustanowienia systemów zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych.

    Rozpatrując i przygotowując projekt ustawy w tym zakresie, komisja rozpatrzyła pozytywnie około 60 poprawek, które są przedstawiane Wysokiej Izbie.

    Jakie są zasadnicze zmiany, które niesie ze sobą ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi przedstawiona w druku nr 815 i w sprawozdaniu komisji z druku nr 1282? Otóż przyjęliśmy następujące zasady. Chodzi na przykład o uwolnienie od rygorów przepisów w zakresie uzyskania wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, w tym dotyczących opłaty produktowej, przedsiębiorców, którzy w danym roku kalendarzowym wprowadzili do obrotu produkty w opakowaniach o łącznej masie opakowań nieprzekraczającej jednej tony. To stanowi pomoc de minimis, ale na pewno przedsiębiorstwom, które stanowią 1% udziału w rynku opakowań, na pewno ułatwi pracę i działalność.

    Następną zasadniczą rzeczą jest określenie terminu składania przez przedsiębiorców wszystkich sprawozdań do marszałków województw na 15 marca każdego następnego roku. Określono także, oprócz dokumentów, które potwierdzają recykling i odzysk (tzw. dokumenty DPR i DPO), dokumenty dotyczące eksportu odpadów opakowaniowych albo wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych dla celów poddania ich recyklingowi. Następnie w art. 18 określono, w jaki sposób będziemy postępowali z odpadami opakowaniowymi po środkach niebezpiecznych, i obowiązki tych, którzy wprowadzają środki niebezpieczne w tych opakowaniach. Zobowiązani są oni do zorganizowania systemu zbierania oraz zapewnienia odzysku, w tym recyklingu, opakowań szczególnie niebezpiecznych. Wprowadzono także inne zapisy w ustawie: wprowadzający produkty w opakowaniach są zobowiązani do prowadzenia kampanii edukacyjnych, które pozwolą na zrealizowanie tych zamierzeń, i są zobowiązani - przedsiębiorstwa wprowadzające produkty w opakowaniach - przeznaczyć na to co najmniej 2% wartości netto opakowań wprowadzanych do obrotu bądź do powierzenia obowiązku prowadzenia kampanii edukacyjnej innemu podmiotowi, wpłacając pieniądze na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

    W art. 20 ust. 4 organizacja odzysku została zobowiązana do uwzględnienia w swoich działaniach, do dnia 31 grudnia 2020 r. oraz w następnych latach, potrzeby osiągnięcia w łącznym odzysku i recyklingu docelowo co najmniej 50% odpadów opakowaniowych pochodzących z gospodarstw domowych, żeby wypełnić te zakresy prawa, o których wspomniałam wcześniej.

    Art. 25 ust. 1: przedsiębiorstwa, które wprowadzają produkty w opakowaniach wielomateriałowych lub środki niebezpieczne w opakowaniach, mogą zawrzeć porozumienie z marszałkiem w zakresie utworzenia i utrzymania systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych powstałych z tych opakowań. Porozumienie będzie określało cele i terminy realizacji tego porozumienia, sposób finansowania, podmioty uprawnione do kontroli realizacji porozumienia. Podobne porozumienia dla podmiotów wprowadzających opakowania wielokrotnego użytku mogą być zawierane na szczeblu ministra środowiska i też mogą określać cele i terminy realizacji oraz sposób finansowania. Jest to podyktowane tym, żeby jak najskuteczniej odzyskiwać odpady opakowaniowe, żeby podlegały one recyklingowi i odzyskowi.

    W ustawie podnieśliśmy także kapitał zakładowy dla organizacji odzysku opakowań z 1 mln zł do 2,5 mln zł. Chodzi o to, żeby organizacje odzysku, które w imieniu przedsiębiorców wprowadzają opakowania na rynek, były bardziej wiarygodne. Dla organizacji odzysku wprowadzona została też zasada, że 5% swoich przychodów będą musieli przeznaczyć na kampanie edukacyjne organizowane w tym zakresie.

    Ponieważ duży zakres obowiązków został przypisany samorządowi województwa, marszałkowi województwa, podnieśliśmy wysokość odpisu od opłaty produktowej oraz dodatkowej opłaty produktowej. W poprzednich zapisach ustawy było to 5%, teraz jest to 10%. Będzie to stanowiło dochody budżetu samorządu województwa z przeznaczeniem na koszty egzekucji należności i obsługę administracyjną systemu tych opłat.

    Wprowadzony został także zapis obowiązku rejestru wszystkich, którzy są objęci tą regulacją, zapisami tej ustawy, choć zasada rejestru jest opisana i odniesienia do prowadzenia rejestru są w ustawie o odpadach z 14 grudnia 2012 r. Wprowadzona jest także zasada rocznego audytu zewnętrznego dla tych przedsiębiorstw, które są objęte tą ustawą. Jest to przesunięte - obowiązek tego audytu będzie wprowadzony po trzech latach, chociaż niezależnie od tego firmy poddają się takiemu audytowi. Chodzi o wiarygodność firm, które prowadzą recykling czy odzysk, czy eksportują odpady opakowaniowe powyżej 400 t rocznie - o to, żeby były one na rynku wiarygodne. Stąd w przepisach wprowadzono zasadę kontroli tych przedsiębiorstw, którą będzie przeprowadzał marszałek raz na trzy lata. Chodzi o to, żeby cały obszar objęty ustawą, przedsiębiorstwa, które będą korzystały z tej ustawy, były kontrolowane, a celem jest uzyskanie odpowiednich poziomów odzysku z rynku odpadów opakowaniowych i opakowań.

    Oprócz tego w projekcie dokonano szeregu zmian legislacyjno-redakcyjnych, a także zmian dostosowujących projekt ustawy do ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przedkładam Wysokiej Izbie projekt ustawy i rekomenduję jego przyjęcie. Dziękuję. (Oklaski)