Szanowna Pani Minister! Zgodnie z art. 90 ust. 3e ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) organy jednostek samorządu terytorialnego, o których mowa w ust. 1a-3b, mogą kontrolować prawidłowość wykorzystania dotacji przyznanych szkołom i placówkom z budżetów tych jednostek. Zakres kontroli wynika z ust. 3f ww. artykułu. Zgodnie z tym przepisem osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli przez organy, o których mowa w ust. 3e, mają prawo wstępu do szkół i placówek oraz wglądu do prowadzonej przez nie dokumentacji organizacyjnej, finansowej i dokumentacji przebiegu nauczania. Przyznane osobom upoważnionym do kontroli prawo wglądu do dokumentacji finansowej, organizacyjnej i dokumentacji przebiegu nauczania organy dotujące zaczęły utożsamiać z prawem kontroli dokumentacji kadrowej, w tym umów o pracę. Tymczasem ustawodawca wyraźnie wyznaczył obszar działań kontrolnych jednostek samorządu terytorialnego. Kontroli podlega przede wszystkim prawidłowość wykorzystania dotacji, a realizacji tego celu ma służyć uprawnienie do wglądu do wskazanej powyżej dokumentacji. Dokumentacja powinna być zatem kontrolowana w takim zakresie, w jakim służy ustaleniu prawidłowości wykorzystania dotacji.
Również w ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku (uchwała RIO w Gdańsku z dnia 8 października 2009 r., 285/g321/D/09) przyznanie uprawnienia do kontroli dokumentacji kadrowej, która nie jest bezpośrednio związana z wykorzystaniem dotacji, wykracza ponad potrzebę oceny prawidłowości wykorzystania dotacji. W sentencji tej uchwały wyraźnie wskazano, że: ˝Zakres kontroli może odnosić się jedynie do wykorzystania dotacji na pokrycie wydatków bieżących szkoły lub placówki. Postanowienia dotyczące kontroli dokumentacji w odniesieniu do dowodów wpłat za pobyt dziecka w przedszkolu, umów o pracę oraz potwierdzających kwalifikacje zatrudnionych nauczycieli nie mają związku z kontrolą wykorzystania udzielonej dotacji˝. Tak więc w ocenie przywołanego kolegium kontrola umów o pracę nie znajduje uzasadnienia w świetle delegacji dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego wynikającej z art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Wskazuje to, że zakres kontroli może odnosić się jedynie do wykorzystania dotacji na pokrycie wydatków bieżących szkoły lub placówki. W ocenie kolegium kontrola dokumentacji w odniesieniu do umów o pracę nie ma związku z kontrolą wykorzystania udzielonej dotacji.
Obowiązek kontroli prawidłowości wykorzystania dotacji został przypisany organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego, począwszy od dnia 22 kwietnia 2009 r., kiedy to weszła w życie ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458) - wprowadzająca zasadę przeznaczenia dotacji na dofinansowanie realizacji zadań szkoły lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej, i pokrywania nią wyłącznie wydatków bieżących szkoły lub placówki oraz nadająca uprawnienia organom samorządowym do kontrolowania prawidłowości wykorzystania tych dotacji przez szkoły i placówki niepubliczne (art. 90 ust. 3d-3g ustawy).
Wprowadzone nowe regulacje wymienionych we wstępie przepisów ustawy o systemie oświaty spowodowały wątpliwości interpretacyjne w następującej kwestii: Czy organy samorządowe, które otrzymały uprawnienia do kontrolowania prawidłowości wykorzystania dotacji przez szkoły i placówki niepubliczne, mają prawo kontrolować umowy o pracę?
Proszę Panią Minister o ustosunkowanie się do przytoczonego powyżej problemu.
Z poważaniem
Poseł Izabela Leszczyna
Warszawa, dnia 8 maja 2012 r.