Szanowna Pani Marszałek,

w nawiązaniu do interpelacji numer 34116 Posła na Sejm RP Pani Doroty Arciszewskiej-Mielewczyk w sprawie zagrożenia bezpieczeństwa wewnętrznego w kontekście polskiej polityki imigracyjnej uprzejmie przedstawiam co następuje.

Na wstępie pragnę wskazać, zgodnie z informacjami przekazanymi przez Urząd do Spraw Cudzoziemców (UdSC), że w dniu 8 czerwca 2015 roku w ośrodku dla cudzoziemców w Lininie osoby narodowości czeczeńskiej zwróciły uwagę kobiecie pochodzącej z Ukrainy, aby jej syn nie chodził w krótkich spodenkach, ponieważ taki strój jest sprzeczny z wyznawaną przez nie religią. Do opisanego zdarzenia, podczas którego nastąpiła wymiana zdań pomiędzy jego uczestnikami doszło przy pomieszczeniu pracowników ochrony, którzy telefonicznie poinformowali o zajściu kierownika powyższego ośrodka. Jednocześnie UdSC przekazał, że w dniu 9 czerwca 2015 roku wskazana cudzoziemka zwróciła się do ww. kierownika z prośbą o przeniesienie do ośrodka w Łukowie z uwagi na powyższe zdarzenie, co zostało zaplanowane po dokonaniu wypłaty kieszonkowego, które to miało odbyć się w dniu 11 czerwca 2015 roku. Ponadto UdSC wyjaśnił, że w dniu 10 czerwca 2015 roku doszło do kolejnego zdarzenia z udziałem wymienionych powyżej osób narodowości czeczeńskiej oraz kobiety pochodzącej z Ukrainy. W trakcie interwencji podjętej przez pracowników ochrony ośrodka ustalono, iż powodem powyższego zajścia było zamieszczenie w Internecie przez ww. kobietę nagrania dotyczącego zdarzenia z dna 8 czerwca 2015 roku. UdSC wskazał również, że pomimo poinformowania przez kierownika ośrodka w Lininie wymienionej cudzoziemki o możliwości wezwania Policji, nie skorzystała ona z tej możliwości.

W kontekście przedstawionych wyjaśnień pragnę dodać, stosownie do informacji przekazanych przez Komendę Główną Policji (KGP), że do Komisariatu Policji (KP) w Górze Kalwarii, na którego terytorialnym zasięgu działania znajduje się ośrodek dla cudzoziemców w Lininie nie wpłynęły zgłoszenia o opisanych zdarzeniach.

Pragnę również poinformować, że w związku z ww. zdarzeniami z dnia 8 i 10 czerwca 2015 roku kierownik wskazanego ośrodka przeprowadził rozmowy z uczestniczącymi w nich cudzoziemcami.
W dniu 18 czerwca 2015 roku w siedzibie UdSC została ponadto przeprowadzona rozmowa dyscyplinująca z cudzoziemcami narodowości czeczeńskiej. Jednocześnie o zaistniałych zdarzeniach poinformowano Stowarzyszenie Diaspory Czeczeńskiej w Polsce celem włączenia ww. stowarzyszenia w rozwiązywanie podobnych sytuacji w przyszłości, a także zorganizowano spotkanie z przedstawicielem podmiotu wykonującego zadania w zakresie ochrony ośrodka dla cudzoziemców w Lininie, podczas którego przeanalizowano podjęte w trakcie przedmiotowych zdarzeń czynności przez pracowników ww. podmiotu. Warto w tym miejscu dodać, że KGP przekazała, iż na terenie ośrodka dla cudzoziemców w Lininie organizowane są comiesięczne spotkania z udziałem funkcjonariusza Policji KP w Górze Kalwarii, który omawia zagadnienia z zakresu prewencji kryminalnej.

Należy również wskazać, że w dniu 15 czerwca 2015 roku wymieniona powyżej kobieta pochodząca z Ukrainy wraz z rodziną została przeniesiona do ośrodka w Łukowie.

Ponadto uprzejmie informuję, że wobec jednego z ww. cudzoziemców narodowości czeczeńskiej toczy się postępowanie statusowe, zaś w przypadku drugiego w marcu 2015 roku wydano zgodę na pobyt tolerowany w Polsce.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że w celu zapobiegania zdarzeniom konfliktowym oraz zapewnienia bezpieczeństwa osobom przebywającym w ośrodkach dla cudzoziemców podejmowane są działania polegające m.in. na:

1. funkcjonowaniu we wszystkich ośrodkach dla cudzoziemców w Polsce Lokalnych Zespołów Współdziałania w ramach Porozumienia w sprawie standardowych procedur postępowania w zakresie rozpoznawania, przeciwdziałania oraz reagowania na przypadki przemocy seksualnej lub przemocy związanej z płcią wobec cudzoziemców przebywających w ośrodkach dla osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy;
2. przeprowadzaniu w ośrodkach recepcyjnych w Białej Podlaskiej oraz Dębaku kursów orientacyjnych dla cudzoziemców, podczas których zostają oni zapoznani z obyczajami oraz obowiązującymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP) przepisami prawa (cudzoziemcy otrzymują m.in. informator pn. „Kroki” stanowiący syntetyczną informację o Polsce oraz prawach i obowiązkach cudzoziemców);
3. realizowaniu szkoleń dla cudzoziemców dotyczących zasad funkcjonowania pośród innych narodowości;
4. bieżącym monitorowaniu przez pracowników ośrodków dla cudzoziemców przestrzegania regulaminu pobytu w ośrodku przez osoby w nich przebywające oraz przeprowadzaniu w razie konieczności rozmów dyscyplinujących z ww. osobami.

Warto również wskazać, że osoby przebywające w ośrodkach dla cudzoziemców mają możliwość skorzystania z przeniesienia do ośrodków znajdujących się w innych miejscowościach, bądź z pomocy socjalnej realizowanej w formie świadczenia pieniężnego, które umożliwia zamieszkiwanie w lokalu wynajętym bezpośrednio przez cudzoziemca.

Odnosząc się do podniesionej w wystąpieniu kwestii zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego uprzejmie informuję, że w ramach funkcjonującego pod przewodnictwem Ministra Spraw Wewnętrznych Międzyresortowego Zespołu do Spraw Zagrożeń Terrorystycznych przygotowany został, przyjęty uchwałą Nr 252 Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2014 r. (M.P. poz. 1218), Narodowy Program Antyterrorystyczny na lata 2015-2019, zwany dalej „Programem”, w którym określono niezbędne działania państwa mające na celu podniesienie stanu przygotowania na wystąpienie ewentualnych zagrożeń o charakterze terrorystycznym. Program przedstawia dotychczasowy poziom zagrożenia terrorystycznego, wskazując jednocześnie elementy warunkujące skuteczność funkcjonowania systemu antyterrorystycznego Polski w odniesieniu do poszczególnych faz zarządzania kryzysowego. Narzędzie wdrażania Programu i jego bieżącego monitorowania stanowi Plan działań, w którym określono przedsięwzięcia o charakterze legislacyjnym oraz organizacyjnym kluczowe dla osiągnięcia większej skuteczności polskiego systemu antyterrorystycznego. Ponadto pragnę wskazać, że do priorytetów Programu związanych z intensyfikowaniem mechanizmów rozpoznawania zagrożeń o charakterze terrorystycznym należą w szczególności zadania, realizowane przy wiodącej roli Straży Granicznej, które polegają na wzmocnieniu:

• rozpoznania migracyjnego w stosunku do cudzoziemców pochodzących z krajów podwyższonego ryzyka, przebywających na terytorium RP, potencjalnie narażonych na zjawisko radykalizacji i rekrutacji do organizacji terrorystycznych;
• narzędzi pozwalających na bieżące monitorowanie napływu cudzoziemców do RP, szczególnie z krajów podwyższonego ryzyka oraz regionów i krajów objętych konfliktami, w celu ustalenia – w sposób wyprzedzający – zjawisk mających charakter masowych migracji.

Warto również dodać, że zgodnie z Programem, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych podejmuje działania o charakterze profilaktycznym, które ukierunkowane są na podnoszenie świadomości i kształtowanie pożądanych postaw i zachowań w sytuacjach zagrożeń o charakterze terrorystycznym.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że zadania mające na celu zwalczanie terroryzmu są realizowane przez następujące jednostki organizacyjne Policji: Biuro Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji, Główny Sztab Policji Komendy Głównej Policji, komórki organizacyjne pionu prewencji komend wojewódzkich/Stołecznej Policji, powiatowych, miejskich i rejonowych oraz Centralne Biuro Śledcze Policji (CBŚP).

Do realizowanych przez CBŚP w omawianym obszarze zadań należy:

1. rozpoznanie operacyjne dotyczące obywateli polskich oraz cudzoziemców zamieszkałych na stałe lub przebywających czasowo na terenie podległym służbowo, co do których zachodzi podejrzenie działalności o charakterze terrorystycznym, uczestniczenie w grupach, organizacjach lub związkach podejrzewanych o działalność terrorystyczną lub jej wspieranie,
2. prowadzenie rozpoznania operacyjnego grup, organizacji i związków, co do których istnieje podejrzenie o działalność terrorystyczną lub finansowanie takiej działalności w kraju czy poza jego granicami,
3. pozyskiwanie poufnych osobowych źródeł informacji wywodzących się z wymienionych powyżej struktur przestępczych, czy umożliwiających bezpośrednie dotarcie do środowisk posiadających wiedzę o nich lub których kontakt z ww. jest podyktowany wykonywaniem zawodu (np. obsługa hoteli, schronisk, noclegowni, restauracji, instruktorów tzw. szkół przetrwania),
4. prowadzenie rozpoznania operacyjnego środowisk wywodzących się z państw tzw. wysokiego ryzyka celem uzyskiwania informacji dotyczących osób wywodzących się z ww. środowisk,
5. rozpoznanie osób posiadających zaburzenia psychiczne, które pod wpływem aktualnej sytuacji na świecie mogą być zdolne do podjęcia czynów o charakterze terrorystycznym.

Warto również nadmienić, że Policja na bieżąco współpracuje w ramach Police Working Group on Terrorism (PWGT) oraz z Centrum Antyterrorystycznym Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Powyższa współpraca polega m.in. na wymianie informacji w omawianym obszarze, wspólnych działaniach, szkoleniach oraz konferencjach.

Ponadto przedstawiciele Policji wchodzą w skład krajowych i międzynarodowych gremiów zajmujących się analizą i wymianą informacji o zagrożeniach ze strony przestępczości terrorystycznej i ekstremistycznej, na poziomie strategicznym oraz operacyjnym. Przykładowo na forum międzynarodowym są to przede wszystkim Interpol, Europol, Robocza Grupa do spraw Terroryzmu działająca w ramach III Filaru UE.

Przechodząc do ostatniej z wymienionych w wystąpieniu kwestii pragnę wskazać, że zgodnie z przepisami unijnych programów redystrybucji uchodźców, państwa członkowskie mają prawo odmówić przyjęcia danego uchodźcy, jeżeli będzie on stanowił zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego. Dlatego też, każda osoba wnioskująca o nadanie statusu uchodźcy musi przejść weryfikację służb pod względem bezpieczeństwa. W przypadku, gdy ww. osoba nie będzie gwarantowała poszanowania bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego, nie otrzyma pozytywnej decyzji o objęciu ochroną międzynarodową.

Z poważaniem,

MINISTER

SPRAW WEWNĘTRZNYCH

z up. Piotr Stachańczyk

Sekretarz Stanu