Nawiązując do interpelacji nr 34076 posłów Bogdana Rzońcy i Jana Warzechy w sprawie Biura Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły przedstawiam poniższe wyjaśnienia.

Nie jest przewidywane ustanowienie lub wdrażanie Programu „Odra – Wisła”. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej wraz z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju (Bankiem Światowym) przygotowują do podpisania umowę pożyczki, a w jej ramach Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły (ang. Odra – Vistula Flood Management Project). Bank Światowy wymaga od beneficjenta określonego instytucjonalnego systemu wdrażania, którego jednym z elementów jest właśnie Biuro Koordynacji Projektu. Bank Światowy w dokumencie oceny Projektu zastrzegł, że ze względu na wieloletnie doświadczenie praktyczne, wiedzę oraz znajomość standardów i procedur wymaganych dla dużych projektów infrastrukturalnych współfinansowanych przez Bank Światowy, funkcję tę będzie realizować Biuro Koordynacji Projektu utworzone przez Rząd RP osiem lat temu dla koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry. Takie rozwiązanie uzyskało również akceptację strony rządowej.

W nawiązaniu do konkretnych pytań postawionych przez Panów Posłów w interpelacji 34076 informuję, że:

Pytanie 1. Czy osoby, które będą zatrudnione w Biurze Koordynacji Projektu (BKP) w ramach tzw. Komponentu 5, są ze wskazania Banku, czy ze strony rządowej? A może wspólnie?

Zarówno umowa pożyczki na finansowanie Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry, jak i przygotowywana do podpisania umowa pożyczki na finansowanie Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły, wymagają przy udzielaniu zamówień stosowania procedur i standardów zgodnych z Instrukcją Banku Światowego pod nazwą „Wybór i zatrudnianie konsultantów przez pożyczkobiorców Banku Światowego”. W związku z takim warunkiem, w regulaminie organizacyjnym Biura Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry jest zapis (cyt.): „Wybór konsultantów oraz określenie zasad wykonywania usług przez tych konsultantów następuje w oparciu o zasady określone w Instrukcji Banku Światowego z maja 2004 roku Wybór i zatrudnienie konsultantów przez pożyczkobiorców Banku Światowego. Wybór pracowników następuje na podstawie zasad określonych w instrukcji w zdaniu pierwszym.”

Ponadto regulamin przewiduje, że: „Konsultanci Biura wykonują usługi na podstawie kontraktów, dla których uzyskano „no objection” (pisemna zgoda Banku Światowego) zgodnie z procedurą Banku Światowego”. Ani umowa pożyczki, ani Instrukcja Banku Światowego nie stosują pojęcia czy procedury: „wskazanie”.

Po przeprowadzonej procedurze wyboru konsultanta, jej rozstrzygnięcie podlega ocenie i akceptacji Banku Światowego. Były przypadki, gdy Bank nie udzielił „no objection” dla dokonanego wyboru konsultanta.

Pytanie 2. Czy kontrakty, które otrzymuje każda z tych osób dotyczą całego okresu realizacji Projektu?

Konsultanci podpisują Kontrakt (w rozumieniu Kodeksu cywilnego – umowę), po przeprowadzeniu ich wyboru zgodnie z wymaganą procedurą. Tę procedurę m.in. poprzedza przygotowanie tzw. ToR (Terms of References), który określa ogólny zakres usług i ich główne zasady. ToR jest dokumentem, który musi uzyskać pisemna akceptację Banku Światowego. Okres realizacji Kontraktu każdorazowo jest dostosowywany do warunków i zakresu świadczonych przez konsultanta usług. Ponieważ część konsultantów związana jest z przygotowaniem, realizacją, zakończeniem i rozliczeniem Projektu, w takich przypadkach datą zakończenia kontraktu może być data zakończenia Projektu.

Pytanie 3. Czy skład BKP może być uzupełniany w trakcie realizacji projektu?

Strukturę BKP reguluje regulamin organizacyjny jednostki. Struktura jednostki zatem wynika bezpośrednio z tego Regulaminu (zatwierdzanego przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej oraz uzgadnianego z Bankiem). Dotychczasowa praktyka wskazuje, że sporadycznie, w trakcie trwania Projektu, struktura ta ulegała korektom. Korekty takie najpierw jednak były omawiane i uzgadniane również z Bankiem Światowym. Struktura korygowana była w celu dostosowania do dodatkowych zadań czy wymagań Projektu, jakie w danym okresie wystąpiły. Przykładem takim było np. uzupełnienie składu o specjalistę ds. zarządzania Komponentem A, w momencie konieczności wzmocnienia merytorycznego i kadrowego RZGW w Gliwicach i BWP w Raciborzu.

Pytanie 4. Czy może następować „wymiana” na inne osoby, osób zatrudnionych na wszystkich stanowiskach począwszy od sekretarki, poprzez dyrektora biura a skończywszy na Dyrektorze Projektu?

Warunki rozwiązania Kontraktów z konsultantami wynikają z ich treści. Ponadto reguluje to Regulamin Organizacyjny Biura. Zmiany personalne są dopuszczalne, przede wszystkim w momencie zakończenia zadań i czynności, za które odpowiada dany konsultant. Mogą one być również dokonane w przypadku braku możliwości kontynuowania przez niego pracy lub w momencie niewykonywania przez niego zadań. Każdorazowo zmiana wymaga akceptacji Banku Światowego. Wprowadzone utrudnienia dla zmian personalnych mają zagwarantować wykorzystanie specyficznej wiedzy i doświadczenia (m.in. w zakresie standardów i procedur Banku Światowego) wynikającego np. z dotychczasowej pracy Konsultantów w projektach Banku Światowego oraz zagwarantować stabilność i trwałość struktur wdrażania Projektu, tak by ograniczyć ryzyko ich negatywnego wpływu na postęp w realizacji Projektu.

Pytanie 5. Jak szybko po podpisaniu umowy z BŚ następuje powołanie określonych osób do BKP?

Bank Światowy oczekuje budowy instytucjonalnej struktury wdrażania Projektu jeszcze przed podpisaniem umowy pożyczki. Taki warunek był zresztą postawiony w przypadku umowy podpisanej w 2007 r. Jak już wcześniej wyjaśniono we wstępie odpowiedzi na interpelację, wskazując Biuro Koordynacji Projektu OPDO do koordynacji również Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły, gwarantowane jest dotrzymanie tego warunku dla nowego Projektu. Takie rozwiązanie można też uzasadniać ustaleniami NIK dokonanymi w trakcie kontroli wdrażania Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry (POPDO). Zgodnie z umową pożyczki z Bankiem Światowym z 2007 r, audytorem zewnętrznym dla POPDO jest Najwyższa Izba Kontroli. Jako przyczynę późnego rozpoczęcia robót w ramach POPDO można m.in. wskazywać okres przełomu lat 2007 i 2008 r., gdy powinna zostać zakończona budowa struktury organizacyjnej wdrażania Projektu. Okres ten w wystąpieniu pokontrolnym za rok 2007 i 2008 został negatywnie oceniony przez NIK (cyt.): „NIK negatywnie ocenia działania związane z koordynacją i zarządzaniem Projektem za okres do marca 2008 r. zaś pozytywnie za okres od marca 2008 r do czasu zakończenia niniejszej kontroli”.

Z up. Ministra

Dorota Niedziela

Sekretarz Stanu

w Ministerstwie Środowiska