Odpowiadając na przesłaną przy piśmie z dnia 4 sierpnia 2015 r., znak: K7INT33933, interpelację Pana Posła Waldemara Sługockiego, w sprawie zwiększenia finansowania warsztatów terapii zajęciowej, proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień:
Koszty utworzenia, działalności i wynikające ze zwiększenia liczby uczestników warsztatu terapii zajęciowej są współfinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz ze środków samorządu powiatowego, lub z innych źródeł. Zasada współfinansowania określona w art.10b ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.) – oznacza solidarne ponoszenie kosztów tworzenia i działania warsztatów przez jednostki samorządu terytorialnego szczebla powiatowego i PFRON.
Art. 10b ust. 2a ustawy o rehabilitacji (...) określa, że koszty działalności warsztatu są finansowane ze środków samorządu powiatowego w wysokości co najmniej 10% tych kosztów. Oznacza to, że powiat jest zobowiązany wprost do pokrycia co najmniej 10% kosztów funkcjonowania wtz.
Obowiązek dofinansowania warsztatu przez powiat nie ma charakteru wyłącznego, ponieważ może zostać uzupełniony dofinansowaniem pochodzącym z innych źródeł, np. ze środków jednostki prowadzącej warsztat lub środków gminy albo województwa jako jednostek samorządu terytorialnego, bądź środków innych podmiotów. Ponadto powiat może zwiększyć swój udział w finansowaniu warsztatu ponad określone w art. 10b ust. 2a ustawy o rehabilitacji (…) 10% kosztów działalności.
Natomiast zgodnie z art. 68c ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy maksymalne dofinansowanie ze środków PFRON kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej, w tym wynikających ze zwiększonej liczby uczestników warsztatu, określono na poziomie 90% kosztów.
Procedura przekazywania środków finansowych samorządom terytorialnym wynika z przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 maja 2003 r. w sprawie algorytmu przekazywania środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych samorządom wojewódzkim i powiatowym (Dz. U. Nr 88, poz. 808 z późn. zm.). Określa ono wysokość środków przeznaczonych na dofinansowanie zobowiązań dotyczących kosztów działania warsztatów terapii zajęciowej w danym powiecie (w ramach środków Funduszu przekazywanych zgodnie z algorytmem), obliczanej jako iloczyn liczby uczestników wtz (wynikającej z podpisanych przez powiat umów do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok, na który jest obliczany algorytm) i kwoty środków na dofinansowanie kosztów rocznego pobytu jednego uczestnika w wtz. Przedmiotowa kwota środków Funduszu przekazywanych algorytmem na dofinansowanie kosztów rocznego pobytu jednego uczestnika w wtz jest wielkością stałą i wynosi 14 796 zł.
W związku z powyższym należy zauważyć, że kwota przekazywana rocznie na jednego uczestnika warsztatu terapii zajęciowej wraz z dofinansowaniem ze środków samorządu powiatowego wynosi minimum 16 440 zł.
Równocześnie informuję, że powiat może dodatkowo, ponad stałą kwotę dofinansowania kosztów uczestnictwa w wtz, przeznaczyć na działalność warsztatu część środków PFRON otrzymanych zgodnie z algorytmem na realizację pozostałych zadań określonych w ustawie o rehabilitacji (…), przy zachowaniu proporcji maksymalnie 90% ze środków PFRON i co najmniej 10% ze środków powiatu. Należy zauważyć, że to rada powiatu podejmuje ostateczną decyzję o przeznaczeniu środków PFRON na określone zadania (art. 35a ust. 3 ustawy o rehabilitacji (…)), w tym wypadku na działanie warsztatu terapii zajęciowej.
Chciałbym uprzejmie poinformować, że w planie finansowym Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z innych zadań zostały przesunięte środki, które zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 maja 2003 r. w sprawie algorytmu przekazywania środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych samorządom wojewódzkim i powiatowym (Dz. U. Nr 88, poz. 808, z późn. zm.) zostały przekazane samorządom powiatowym.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej otrzymało liczne wystąpienia przedstawicieli jednostek prowadzących warsztaty terapii zajęciowej, samorządów powiatowych oraz osób niepełnosprawnych, w których sygnalizowane są trudności w zakresie prawidłowego funkcjonowania warsztatów.
Należy zauważyć, że kwota środków, o które zmieniony został plan finansowy PFRON wyliczona została w oparciu m.in. o założenie możliwości przekazania dodatkowych 100 zł miesięcznie na uczestnictwo każdej osoby niepełnosprawnej w warsztacie.
Należy równocześnie podkreślić znaczenie warsztatów terapii zajęciowej w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych, ich ogromną pracę na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych.
Równocześnie informuję, że biorąc powyższe pod uwagę, Minister Pracy i Polityki Społecznej zwrócił się z apelem do samorządów powiatowych z prośbą o przekazanie warsztatom funkcjonującym na ich terenie dodatkowych środków PFRON, które powiatom zostały przekazane na początku lipca bieżącego roku.
Ponadto uprzejmie informuję, że Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych analizuje obecnie różne możliwości wsparcia finansowego warsztatów terapii zajęciowej. Rozważane są koncepcje mające na celu zwiększenie kwoty dofinansowania ze środków PFRON uczestnictwa osoby niepełnosprawnej w wtz oraz wzmocnienie finansowania działalności warsztatów terapii zajęciowej z innych źródeł.