W odpowiedzi na interpelację Pana Posła Roberta Jagły z dnia 9 lipca 2015 r. przesłaną przez Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przy piśmie znak: K7INT33472, w sprawie zwalczania inwazyjnej rośliny - barszczu Sosnowskiego, przedkładam następujące stanowisko na zadane w interpelacji pytania.

1. Dlaczego do tej pory nie zwalcza się tej niebezpiecznej rośliny, tylko dopuszcza się do jej rozprzestrzeniania?

Uprzejmie informuję, że podejmowanych jest wiele działań w celu ograniczenia występowania barszczy kaukaskich na terenie kraju. Na zlecenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska powstało opracowanie "Wytyczne dotyczące zwalczania barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi) i barszczu Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum) na terenie Polski". Na początku 2015 r. zostało ono umieszczone na stronie http://www.gdos.gov.pl/igo, w zakładce poświęconej inwazyjnym gatunkom obcym. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, art. 7 ust. 1 pkt 5 oraz pkt 14, do zadań własnych gminy należy ochrona zdrowia i zapewnienie bezpieczeństwa obywateli. W związku z tym w dniach 9-13 lipca 2015 r. do wszystkich jednostek samorządu terytorialnego został wysłany komunikat informujący o ww. opracowaniu, obowiązkach gmin w zakresie usuwania tej niebezpiecznej rośliny oraz możliwościach pozyskiwania funduszy na te działania. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska przygotowuje również projekt finansowany w ramach POIŚ, w zakresie którego będą zwalczane barszcze kaukaskie na pilotażowych powierzchniach w Polsce.

2. Czy Ministerstwo przymierza się do regulacji prawnych mogących stanowić podstawę do zwalczania barszczu Sosnowskiego z urzędu w zakresie zwalczania tej rośliny?

Polska wnioskuje aby na liście inwazyjnych gatunków obcych, które mogą stanowić zagrożenie dla UE, tworzonej na podstawie nowego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych, został umieszczony także barszcz Sosnowskiego. W ten sposób wszystkie kraje UE byłyby zobowiązane do jego usuwania ze środowiska przyrodniczego. W związku z ww. rozporządzeniem przygotowywana jest zmiana ustawy o ochronie przyrody. Zmiana ta wprowadzi zapis o podmiotach odpowiedzialnych za usuwanie inwazyjnych gatunków obcych.

3. Czy Ministerstwo zamierza wesprzeć organy samorządowe w walce z trującą rośliną?

Uprzejmie informuję, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczył 4 mln zł na działania zwalczania barszczu Sosnowskiego. Po fundusze mogą sięgnąć jednostki samorządu terytorialnego i ich związki. Wnioski można przesyłać za pomocą generatora wniosków zgodnie z Regulaminem naboru w terminie od 17 sierpnia 2015 roku do 30 września 2015 roku. Wszelkie informacje na temat nowych funduszy na zwalczanie barszczu Sosnowskiego znajdują się na stronie Ministerstwa Środowiska http://www.mos.gov.pl/artykul/7_aktualnosci/24857_nowe_fundusze_na_zwalczanie_barszczu_sosnowskiego.html).

W komunikacie rozesłanym do wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w dniach 9-13 lipca 2015 r. został zamieszczony przykład z województwa małopolskiego gdzie realizowany jest projekt usuwania tej rośliny. Obecnie GDOŚ otrzymuje wiele zapytań w związku z rozesłanym komunikatem, które świadczą o podejmowaniu działań przez gminy w efekcie akcji informacyjnej przeprowadzonej przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska.

Mając na uwadze fakt, że objawy poparzenia barszczem Sosnowskiego pojawiają się do 48 godzin po ekspozycji na promieniowanie słoneczne skóry, która miała kontakt z sokiem barszczy, osoby poparzone często nie są w stanie ocenić czy poparzyły się właśnie tą rośliną. W związku z tym równocześnie wystąpiłem do Ministra Zdrowia o przeprowadzenie kampanii informacyjnej w ośrodkach zdrowia i przychodniach rodzinnych.

4. Dlaczego barszcz Sosnowskiego nie został jeszcze umieszczony na liście roślin zwalczanych z urzędu?

Zgodnie z artykułem 120 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody zabrania się wprowadzania do środowiska przyrodniczego oraz przemieszczania w tym środowisku roślin, zwierząt lub grzybów gatunków obcych. Barszcz Sosnowskiego znalazł się na liście ustanowionej Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym. Obecnie trwają prace nad zmianą ustawy o ochronie przyrody, która wprowadzi zapis o podmiotach odpowiedzialnych za usuwanie inwazyjnych gatunków obcych, w związku z rozporządzeniem UE, o którym mowa w pkt. 2.

Piotr Otawski

Podsekretarz Stanu

Główny Konserwator Przyrody

podpisano elektronicznie