Rządowy projekt ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej i edukacji prawnej społeczeństwa wzbudza duży niepokój wśród niektórych organizacji pozarządowych.
Jedną z nich jest Fundacja „Civitas" z Nakła nad Notecią, która od ponad 7 lat prowadzi nieprzerwaną działalność poradniczą w postaci Biura Porad Obywatelskich. Zapewnia powszechny dostęp mieszkańców powiatu nakielskiego do bezpłatnych porad prawnych i obywatelskich. Rocznie z ich pomocy korzysta ponad 1800 osób. Podnosi świadomość prawną swoich klientów i przygotowuje ich do samodzielnego dbania o swoje sprawy. Zapobiega również wykluczeniu społecznemu osób najuboższych ze względu na brak dostępu do pomocy prawnej. Dodatkowo porady prawne są wspierane przez usługi mediacyjne. Ich aktywność dostrzegł marszałek województwa kujawsko-pomorskiego, nagradzając dwukrotnie (w 2008 i 2014 roku) „Rodzynkami z pozarządówki" czyli nagrodą za najlepsze inicjatywy społeczne realizowane przez organizacje pozarządowe. Jak wskazuje ich doświadczenie, ustawa swoim zakresem nie obejmuje większości osób faktycznie potrzebujących wsparcia. W opinii Fundacji ustawa utrudnia, czy wręcz uniemożliwia włączenie się do systemu pomocy prawnej ich organizacji, a także wielu innych organizacji społecznych z ogromnym doświadczeniem w udzielaniu pomocy prawnej.
Ponadto Fundacja wskazuje, że:
- Ustawa, kierując bezpłatne usługi prawne zasadniczo do grupy osób korzystających z opieki społecznej, jest źle oszacowana pod względem ilości potencjalnych beneficjentów. Konsekwencją będzie marnotrawienie środków publicznych. Przy zbyt małej liczbie korzystających oraz braku standardów kontroli pracy wykonujących usługę, wiele dyżurów radców, adwokatów i prawników będzie bowiem pustych;
- Ustawą nie będą objęte tak bardzo potrzebujące dziś wsparcia: osoby z drobnymi długami, którym na przeżycie pozostają niewielkie kwoty, w tym biedne rodziny z dziećmi nie radzące sobie ze spłatą kredytów mieszkaniowych;
- Ustawa pomija ponad 20-letni dorobek, wypracowany przez instytucje i organizacje poradnictwa prawnego i obywatelskiego, w dziedzinie standardów i sposobów świadczenia pomocy osobom w trudnej sytuacji życiowej, na przykład poradę obywatelską, wyspecjalizowaną poradę skierowaną do określonych grup, np. niepełnosprawnych; nie bierze także pod uwagę realnych potrzeb obywateli, jak konieczność otrzymania porady kompleksowej, która jest obecnie udzielana przez organizacje.
Mając na uwadze powyższe informacje zwracam się do Pana Ministra z pytaniem:
Będę zobowiązany za szybką, konkretną i wnikliwą odpowiedź.
Z poważaniem