Warszawa, 13-04-2015

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na interpelację Pani Poseł Małgorzaty Sekuła-Szmajdzińskiej, nr 31924 z dnia 27 marca 2015r. w sprawie wiz pięcioletnich dla obywateli Białorusi i Ukrainy, uprzejmie informuję co następuje:

1. Z jakiego powodu Konsulaty RP wydają tak wiele wiz rocznych lub dwuletnich w stosunku do ilości wydawanych wiz pięcioletnich ? Czy nadrzędnym celem jest zasilenie budżetu przez wydawanie znacznych ilości wiz na okres 1 roku ?

MSZ od wielu lat prowadzi politykę liberalizacji wizowej i zwiększenia dostępności polskich wiz dla obywateli Ukrainy i Białorusi. W tym celu, w ramach ustawodawstwa wewnętrznego, zniesiono opłaty za wizy krajowe, które wydawane są m.in. dla zainteresowanych w ramach oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy dla cudzoziemca, w ramach wymiany dzieci i młodzieży a w przypadku Białorusi również dla przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i organizacji Polskich.

W przypadku wiz Schengen przepisy określające wydawanie wiz są szczegółowo zapisane we Wspólnotowym Kodeksie Wizowym (dalej: WKW) i Polska zobowiązana jest do ich ścisłego przestrzegania. W oparciu o zapisy art. 24 WKW i zawartą tam zasadę bona-fide, MSZ poleciło placówkom konsularnym akredytowanym na terytorium Białorusi i Ukrainy, ich wszechstronne stosowanie w stosunku do osób, które są m.in. uczestnikami wyjazdów w celach turystycznych (w tym turystyka kulturalna, a także niezorganizowana), jeżeli wcześniej posiadały co najmniej dwie wizy jednolite (w tym jedną polską) i z której prawidłowo skorzystały.

Wszystkie polskie urzędy konsularne akredytowane na Ukrainie i Białorusi wdrożyły zalecenia MSZ z sierpnia 2013 r. w zakresie zwiększenia odsetka wiz długoletnich. Od tamtego czasu stale, w tym oczywiście w ciągu całego 2014 roku, prowadzone były stosowne szkolenia z pracownikami konsulatów, podczas których zwracano szczególną uwagę (przy weryfikacji wniosków w obecności aplikującego) na osoby potencjalnie kwalifikujące się do otrzymania wiz długoterminowych.

Również przy okazji konferencji prasowych, narad z przedstawicielami branży turystycznej oraz spotkań roboczych konsulowie wielokrotnie informowali słuchaczy oraz media o możliwości i warunkach aplikowania o wizy długoletnie. W przypadku Ukrainy ma tutaj zastosowanie zapisu art. 5 umowy o ułatwieniach wizowych między UE a Ukrainą, umożliwiającej otrzymanie wizy z ważnością do 5 lat niezależnie od posiadanego zaproszenia.

Polskie urzędy konsularne na Białorusi i Ukrainie dostosowały także swoje strony internetowe do wszelkich poleceń MSZ i informacje dotyczące możliwości uzyskania wiz wieloletnich są na nich zawarte. Z uwagi na obowiązek stosowania jednolitości w przedstawianej do użytku publicznego informacji, wszelkie zapisy dotyczące wiz wieloletnich znajdują się także na stronach usługodawcy zewnętrznego, który obecny jest na Ukrainie. Na Białorusi, po uzyskaniu zgody władz, prowadzone są obecnie intensywne prace przygotowujące przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na świadczenie usług przyjmowania wniosków wizowych na rzecz polskich placówek na Białorusi, ponieważ outsourcing wizowy jest stosowanym przez wiele państw unijnych, w tym Polskę, skutecznym narzędziem zwiększania wydajności oraz podnoszenia poziomu jakości obsługi wizowej. Dzięki temu systemowi udaje się na bieżąco zaspokajać popyt na polskie wizy m.in. na Ukrainie, gdzie od 2010 r. prawie podwojono liczbę wydawanych wiz, doprowadzając ją do poziomu ponad 830 tys. w roku 2014. Dodatkowo szeroka sieć punktów outsourcingowych na Ukrainie pozwala na wymierne oszczędności dla zainteresowanych, którzy w przypadku braku tej możliwości przemieszczaliby się po swoim okręgu dwukrotnie. Pierwszy raz w celu złożenia dokumentacji wizowej, drugi raz w celu odbioru paszportu z wizą.

Dodatkowo w maju 2014 r. polskie urzędy konsularne na Ukrainie wprowadziły praktykę wydawania co do zasady wiz długoterminowych:

- z okresem ważności 2 i 5 lat dla obywateli Ukrainy, repatriowanych z obecnego terytorium RP na Ukrainę na mocy umowy między PKWN a rządem USRR z 9 września 1944 r, oraz umowy między Tymczasowym Rządem Jedności Narodowej a rządem ZSRR z 6 lipca 1945 r.;

- z okresem ważności 2 lat dla obywateli Ukrainy, którzy wcześniej posiadali i prawidłowo wykorzystali przynajmniej 2 wizy turystyczne, w tym co najmniej jedną wydaną przez konsula RP;

- dwukrotnych z okresem ważności do 6 miesięcy, W przypadku potwierdzenia opłacenia usługi turystycznej na terenie Polski w dwóch różnych terminach.

2. Czy Pana resort posiada szczegółowe zestawienia za lata 2012 – 2014, przedstawiające liczby wydawanych wiz przez Konsulaty RP obywatelom Ukrainy i Białorusi – w rozbiciu na poszczególne okresy obowiązywania uprawnień ?

Różnice odzwierciedlające wzrost wydawania wiz wieloletnich w latach 2012-2014 wskazane są w poniższych tabelach.

Ukraina:

Białoruś:

3. Czy ministerstwo ma w planach wprowadzenie zmian, tak aby osobom spełniającym wszelkie wymagane kryteria wydawać wizy 5-letnie, niwelując tym samym problem długich kolejek oraz licznych blokad elektronicznego systemu, służącego do rejestracji i składania wniosków wizowych ?

MSZ na bieżąco doskonali model i mechanizmy obsługi wizowej tak na Białorusi jak i na Ukrainie, a zwiększanie wydajności oraz transparentność procesu wizowego jest jednym z głównych zadań polskiej służby konsularnej. Należy jednakże podkreślić, iż zdecydowana większość obywateli Ukrainy i Białorusi wnioskuje o wizy krajowe, które w przeciwieństwie do wiz Schengen dają możliwość pobytu na terenie Polski w okresie równym ważności wizy. Wizy Schengen, zgodnie z WKW, dają taką możliwość jedynie przez 180 dni w okresie roku. Wzrost wiz krajowych w omawianym zakresie wzrósł na Ukrainie w 2014 roku o prawie 43%, co odzwierciedlało sytuację polityczno – ekonomiczną. Na Białorusi wzrost ten wahał się na poziomie 4%. Jednakże niezależnie od oddziaływania wszelkich czynników zewnętrznych MSZ będzie stał na stanowisku dalszej liberalizacji wizowej i stosowania wszelkich, dostępnych prawem ułatwień w stosunku do obywateli Ukrainy i Białorusi.

Z poważaniem,

Z upoważnienia Ministra Spraw Zagranicznych

Artur Nowak –Far

Podsekretarz Stanu