Szanowny Panie Marszałku
W odpowiedzi na interpelację Pana posła Jarosława Gowina z dnia 18 lutego 2015 r., nr 31219, w sprawie postępowań toczących się pomiędzy bankami a kredytobiorcami, uprzejmie informuję.
Gromadzone w Ministerstwie Sprawiedliwości, w oparciu o ustawę z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 591 z późn. zm.), ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1182 z późn. zm.) oraz rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2014 r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2014 (Dz.U. z 2014 r., poz. 415 z późn. zm.), dane statystyczne obejmują informacje dotyczące ogólnej ewidencji spraw sądowych. Uszczegółowienie tych danych w zakresie liczby wpływu, załatwień, pozostałości czy też czasu trwania postępowań sądowych dotyczy wyłącznie tych spraw, które podlegają symbolizacji według załącznika nr 2 do zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2003 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej (Dz.Urz. MS z 2003 r., nr 5, poz. 22 z późn. zm.).
Wymienione w interpelacji sprawy dotyczące roszczeń z umów kredytu zawartych pomiędzy bankiem a konsumentem, umów kredytu hipotecznego zawartych pomiędzy bankiem a konsumentem, umów kredytu hipotecznego waloryzowanego w CHF zawartych pomiędzy bankiem a konsumentem oraz umów kredytu hipotecznego waloryzowanego w innych walutach nie podlegają odrębnej symbolizacji. Z tego względu Ministerstwo Sprawiedliwości nie dysponuje informacjami umożliwiającymi udzielenie odpowiedzi na pytania zamieszczone w pkt. 1 - 6.
Odnośnie czasu trwania postępowań sądowych można jedynie wskazać, iż zależy on od wielu czynników. Przede wszystkich wyznacza go rodzaj, charakter i stopień zawiłości danej sprawy.
Ministerstwo Sprawiedliwości nie dysponuje także danymi pozwalającymi na udzielenie odpowiedzi na pozostałe pytania zamieszczone pod numerami 7 - 11 interpelacji. Tego rodzaju dane nie są bowiem ujmowane w sprawozdaniach statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwości i to nie tylko w zakresie postępowań sądowych wymienionych w interpelacji, ale w odniesieniu do wszystkich postępowań sądowych.
Jednocześnie uprzejmie wskazuję, że problematykę kosztów postępowania sądowego regulują przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.), dalej zwanej „u.k.s.c.”, oraz ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 101 z późn. zm.), dalej zwanej „k.p.c.”.
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych w sprawach cywilnych, zasady ich zwrotu, wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych, zasady zwalniania od kosztów sądowych oraz umarzania, rozkładania na raty i odraczania terminu zapłaty należności sądowych.
Natomiast ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego określa elementy składowe kosztów procesu oraz zasady orzekania przez sąd o tych kosztach (art. 98 - 110). Regulacja kodeksowa obejmuje również przepisy dotyczące pomocy prawnej świadczonej z urzędu (art. 117 - 124).
Postępowanie sądowe jest co do zasady odpłatne. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata (>art.1262 § 1 k.p.c.). Zwolnienie od kosztów sądowych jest odstępstwem od tej zasady. Artykuł 10 u.k.s.c. nakazuje uiszczenie opłaty sądowej od każdego pisma podlegającego opłacie, przy wnoszeniu go do sądu. Od tego obowiązku zwolnieni są: Skarb Państwa (art. 94 u.k.s.c.), strona całkowicie zwolniona z kosztów sądowych (art. 96 i 100 u.k.s.c.) oraz strona częściowo zwolniona z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych (art. 101 u.k.s.c.). Nieuiszczenie stosownej opłaty stanowi brak formalny pisma procesowego powodujący bezczynność sądu do czasu jego uzupełnienia w trybie art. 130 - 1302 k.p.c.
Przepis art. 100 u.k.s.c. odnosi się do całkowitego zwolnienia strony od kosztów sądowych, ustawowego i orzeczonego przez sąd. Całkowite zwolnienie od kosztów sądowych oznacza, że strona nie ponosi opłat sądowych oraz nie ponosi wydatków, które obciążają tymczasowo Skarb Państwa. Ostateczne rozliczenie kosztów następuje w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu (art. 113 u.k.s.c.).
Sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeżeli strona jest w stanie ponieść tylko część tych kosztów. Częściowe zwolnienie od tych kosztów może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej lub procentowej ich części, określonej ich kwoty, albo niektórych opłat lub wydatków. Może też polegać na przyznaniu zwolnienia co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych łącznie; roszczenia te lub ich części sąd oznacza w postanowieniu o przyznaniu częściowego zwolnienia od kosztów sądowych. Strona częściowo zwolniona od kosztów sądowych obowiązana jest uiścić opłaty oraz ponieść wydatki w takiej wysokości, jaka nie jest objęta zwolnieniem przyznanym przez sąd (art. 101 u.k.s.c.).
Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru. Jeżeli oświadczenie nie zostało złożone albo nie zawiera wszystkich wymaganych danych, stosuje się art. 130 k.p.c. Wniosek o zwolnienie od kosztów strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego złożony bez dołączenia oświadczenia, o którym mowa wyżej, przewodniczący zwraca bez wzywania o uzupełnienie braków formalnych wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych (art. 102 u.k.s.c.).
Z poważaniem
Wojciech Hajduk
/podpisano elektronicznie/