Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację posła Stanisława Pięty z dnia 24 listopada br., dot. przywozu odpadów niebezpiecznych z Salwadoru do Polski w celu ich unieszkodliwienia w Dąbrowie Górniczej, przekazaną ministrowi środowiska pismem z dnia 8 grudnia 2014 r., znak: SPS-023-29759/14, uprzejmie przedstawiam stosowne wyjaśnienia.
W odpowiedzi na pytanie, dlaczego główny inspektor ochrony środowiska wydał zezwolenie na sprowadzenie odpadów niebezpiecznych z Salwadoru, uprzejmie wyjaśniam, że podstawowymi aktami prawnymi, które regulują transgraniczne przemieszczanie odpadów, są: konwencja bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych, sporządzona w Bazylei dnia 22 marca 1989 r., która jest umową o zasięgu ogólnoświatowym, oraz rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów, które określa procedury transgranicznego przemieszczania odpadów w Unii Europejskiej, w tym zasady przywozu odpadów do Unii z państw trzecich. Celem konwencji bazylejskiej jest objęcie transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych nadzorem po to, aby odbywało się ono w warunkach niestwarzających zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Z tego względu w rozporządzeniu 1013/2006, w którym określono zakaz przywozu do Unii Europejskiej odpadów z państw trzecich, wskazano jednocześnie, że zakaz ten nie dotyczy przywozu odpadów z państw, które są stronami konwencji bazylejskiej. Salwador jest stroną konwencji bazylejskiej, stąd przywóz odpadów z tego kraju nie jest zabroniony. Sprzeciw wobec takiego przemieszczenia może być wniesiony jedynie w przypadkach, o których mowa w art. 11 ust. 1 lit. a-j rozporządzenia 1013/2006. Żaden z powodów do wniesienia sprzeciwu nie zaistniał w przypadku wnioskowanego przywozu odpadów z Salwadoru.
W odpowiedzi na pytanie, jakie są procedury zabezpieczające transport odpadów na obszarze Polski i jakie są procedury awaryjne na wypadek nieszczęśliwych wypadków, uprzejmie wyjaśniam, że w celu zapewnienia bezpieczeństwa transportu główny inspektor ochrony środowiska w decyzjach zezwalających na przywóz odpadów z Salwadoru:
- określił sposób pakowania odpadów, tj.:
a) stałe odpady agrochemiczne pakowane będą w bębny lub atestowane opakowania typu fIBC oznaczone jako UN13H3; w przypadku zastosowania opakowań typu fIBC odpady będą opakowane dodatkowo w mniejsze opakowania jednostkowe o pojemności 30 litrów,
b) ciekłe odpady agrochemiczne pakowane będą w bębny,
c) odpady opakowań zanieczyszczonych pestycydami będą pakowane w bębny lub atestowane opakowania typu fIBC oznaczone jako UN13H3,
- zobowiązał wysyłającego do przestrzegania wszystkich wymogów europejskiej umowy dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych, sporządzonej w Genewie w dniu 30 września 1957 r. (umowa ADR),
- zobowiązał do prowadzenia załadunku i rozładunku odpadów z zachowaniem szczególnej ostrożności, w sposób, który zapobiegnie uszkodzeniu lub rozszczelnieniu opakowań,
- ściśle określił trasę przewozu odpadów od miejsca przekroczenia granicy polskiej do instalacji unieszkodliwienia odpadów w Dąbrowie Górniczej.
Ponadto, zgodnie z art. 7 ustawy o ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz. U. Nr 124 poz. 859, z późn. zm.), GIOŚ poinformował o wydaniu decyzji właściwe służby kontrolne, tj. komendanta głównego Straży Granicznej, komendanta głównego Policji, głównego inspektora transportu drogowego oraz ministra finansów.
Realizacja transportu zgodnie z wymogami umowy ADR oznacza, że:
- odpady opakowane są w atestowane opakowania zgodne z wymogami umowy ADR,
- transporty wykonywane są przez firmy dysponujące specjalistycznymi środkami transportu zgodnie z wymogami umowy ADR,
- kierowcy pojazdów przewożących odpady są odpowiednio przeszkoleni w zakresie transportu materiałów niebezpiecznych,
- kierowcy są wyposażeni w pisemne instrukcje dot. czynności, które powinny być wykonane w razie wypadku lub zagrożenia, oraz sprzęt ochrony ogólnej i indywidualnej do prowadzenia ogólnych działań oraz działań ratowniczych.
W odpowiedzi na pytanie dotyczące zagrożenia zdrowotnego dla mieszkańców, jakie miałoby spowodować sprowadzenie odpadów z Salwadoru, uprzejmie wyjaśniam, że transport odpadów realizowany w sposób określony w decyzji GIOŚ, a następnie ich unieszkodliwienie poprzez ich spalenie w wysokiej temperaturze w specjalistycznej instalacji dotrzymującej wszelkich standardów emisyjnych nie wiąże się z zagrożeniem dla zdrowia ludzi i środowiska.
W odpowiedzi na pytanie, jaka ilość, jakiego typu odpadów i z jakich krajów została sprowadzona do Polski, począwszy od 1 stycznia 2008 r, przekazuję w załączeniu stosowne dane.
W odpowiedzi na pytanie, czy i jakie nieprawidłowości zauważono w związku ze sprowadzaniem do Polski odpadów spoza granic kraju i ich unieszkodliwieniem, uprzejmie informuję, że w ostatnich latach doszło do jednego poważnego naruszenia decyzji głównego inspektora ochrony środowiska w tym zakresie. Naruszenie to zostało stwierdzone w firmie Port Service sp. z o. o., która nie wykonała w pełni obowiązku zagospodarowania odpadów przywiezionych na podstawie decyzji głównego inspektora ochrony środowiska z Ukrainy. W związku z niezagospodarowaniem w terminie odpadów przywiezionych z zagranicy pomorski wojewódzki inspektor ochrony środowiska nałożył na firmę Port Service sp. z o.o. kary administracyjne w łącznej wysokości 585 000 zł. Ponadto WIOŚ nałożył na firmę karę w wysokości 6,7 mln zł w związku z magazynowaniem odpadów w sposób niezgodny z pozwoleniem zintegrowanym. Obecnie GIOŚ regularnie wnosi sprzeciwy wobec planowanych przemieszczeń odpadów przeznaczonych do zagospodarowania w firmie Port Service sp. z o.o. Inne stwierdzane nieprawidłowości dotyczące transgranicznego przemieszczania odpadów mają charakter drobnych naruszeń warunków realizacji zezwoleń GIOŚ. Naruszenia te mają charakter administracyjny i nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska. Najczęściej dotyczą one jednostkowych przypadków przewozu odpadów trasą inną niż wskazana w decyzji GIOŚ oraz niedotrzymywania terminów zawiadamiania właściwych organów o realizacji wysyłki przez podmioty uczestniczące w transgranicznym przemieszczaniu odpadów. W każdym przypadku stwierdzenia nawet drobnych naruszeń, np. przekroczenia terminu o 1 dzień, WIOŚ wymierza kary administracyjne na podstawie art. 33 ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów, w kwocie od 20 do 150 tys. zł, w zależności od rodzaju naruszenia.
W odpowiedzi na pytanie, jak normy bezpieczeństwa w odniesieniu do sprowadzania, transportu i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych obowiązujące w Polsce mają się do norm obowiązujących w Niemczech, Francji i Szwecji, uprzejmie wyjaśniam, że wszystkie ww. kraje, tak samo jak Polska, są stronami konwencji bazylejskiej, a jako kraje członkowskie Unii Europejskiej, podobnie jak Polska, zobowiązane są przestrzegać procedur transgranicznego przemieszczania odpadów określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1013/2006. Rozporządzenie to obowiązuje wprost we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Ponadto ww. państwa, również tak samo jak Polska, są stronami umowy dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych, sporządzonej w Genewie w dniu 30 września 1957 r. (umowa ADR). Oznacza to, że procedury dotyczące transgranicznego przemieszczania odpadów, jak również bezpieczeństwa przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych są w Polsce i ww. krajach w równym stopniu rygorystyczne.
Z poważaniem
Minister
Maciej Grabowski
Warszawa, dnia 23 grudnia 2014 r.