Szanowny Panie Marszałku! Nawiązując do pism z dnia 26 listopada i 8 grudnia 2014 r. przekazujących interpelacje posłów na Sejm panów Piotra Chmielowskiego i Marka Niedbały w sprawie finansowania przez samorządy i miasta festiwali: Jarocin Festiwal w Jarocinie, Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, Warszawskiego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego, T-Mobile Nowe Horyzonty we Wrocławiu, (SPS-023-29544-29545/14, SPS-023-29708-29709/14), uprzejmie informuję, co następuje.
Ustosunkowując się do problematyki zaangażowania jednostek samorządu terytorialnego (finansowego) w przygotowanie i obsługę ww. festiwali w pierwszej kolejności należy nadmienić, iż Konstytucja RP przyznała jednostkom samorządu terytorialnego jako odrębnym podmiotom publicznym przymiot samodzielności w wykonywaniu powierzonych zadań podlegający ochronie sądowej. Tak więc samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej, a przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (art. 16 ust. 2 Konstytucji RP). Oznacza to, że w granicach prawa jednostka samorządu terytorialnego samodzielnie realizuje poszczególne zadania w oparciu o zastrzeżone dla jej organów kompetencje. Atrybutem wspomnianej samodzielności jednostek samorządu terytorialnego pozostaje niewątpliwie m.in. rozstrzyganie - w granicach prawa przewidzianych - o dysponowaniu środkami publicznymi.
Mając zatem na uwadze pozycję ustrojową jednostek samorządu terytorialnego, istotne pozostaje wskazanie, że minister administracji i cyfryzacji (podobnie jak i urząd zapewniający obsługę ministra) nie posiada kompetencji do oceny czy też weryfikacji poszczególnych stanów faktycznych zaistniałych w jednostkach samorządu terytorialnego. Konstytucyjna zasada państwa prawnego przesądza bowiem, że jakakolwiek możliwość podjęcia działań władczych przez organ administracji publicznej musi bezsprzecznie wynikać z przepisów prawa, zaś ich podstawą jest zawsze konkretna norma kompetencyjna.
Z tych też względów MAC nie monitoruje ani też nie zbiera danych związanych z zaangażowaniem jednostek samorządu terytorialnego w przedsięwzięcia podejmowane w ramach organizowania ww. festiwali.
Jednocześnie należy dodać, iż w świetle postanowień Konstytucji RP art. 171 ust. 1-2 ugruntowanych w przepisach poszczególnych samorządowych ustaw ustrojowych, nadzór nad działalnością gminną (na podstawie kryterium zgodności z prawem) sprawuje prezes Rady Ministrów oraz wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa, art. 85 i 86 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2013 r., poz. 594, z późn. zm.). Tak więc jedynie wymienionym powyżej organom przysługuje kompetencja podejmowania działań w ramach nadzoru, zaś zasady jego sprawowania określają kolejne przepisy ustrojowe (tu: zawarte w rozdziale 10 ustawy o samorządzie gminnym zatytułowanym ˝Nadzór nad działalnością gminną˝). Wprawdzie w świetle danych regulacji prezes Rady Ministrów zajmuje pierwsze miejsce wśród wyszczególnionych organów nadzoru, zaś minister właściwy do spraw administracji publicznej kieruje działem administracja publiczna, § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Administracji i Cyfryzacji (Dz. U. Nr 248, poz. 1479), niemniej najszerszy przedmiotowo zakres kompetencji umożliwiających zebranie stosownych informacji i ich ocenę ustawodawca zarezerwował dla wojewody i regionalnej izby obrachunkowej, które są uprawnione do bieżącego nadzoru i kontroli jednostek samorządu terytorialnego (wojewoda jest określany niejednokrotnie mianem organu nadzoru ˝bieżącego˝ bądź nadzoru ˝ogólnego˝). Działania podejmowane przez wojewodę oraz regionalną izbę obrachunkową w ramach nadzoru podlegają weryfikacji dokonywanej przez sąd administracyjny.
Ponadto informuję, że stosownie do postanowień art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. 2011 r., Nr 7, poz. 29, z późn. zm.) posłowie i senatorowie mają prawo uzyskiwać od członków Rady Ministrów oraz przedstawicieli właściwych organów i instytucji państwowych i samorządowych informacje i wyjaśnienia w sprawach wynikających z wykonywania obowiązków poselskich lub senatorskich. Zatem Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji sugeruje rozważenie wystąpienia przez panów posłów bezpośrednio do właściwych samorządów celem uzyskania szczegółowych danych będących przedmiotem interpelacji.
Z poważaniem
Sekretarz stanu
Stanisław Huskowski
Warszawa, dnia 17 grudnia 2014 r.