Szanowny Panie Marszałku! W związku z interpelacją poseł Aleksandry Trybuś-Cieślar przekazaną przy piśmie z dnia 16 października br., znak: SPS-023-29101/14, w sprawie jednoznacznej interpretacji przepisów prawnych związanych z ustaleniem przez ZUS wysokości kwoty potrącenia ze świadczenia emerytalnego z tytułu niespłaconych kredytów bankowych uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

   Zasady potrąceń ze świadczeń emerytalno-rentowych reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, z późn. zm.), zwana dalej ustawą emerytalną.

   Stosownie do treści art. 139 ust. 3 wskazanej ustawy potrącenia należności wymienionych w ust. 1 dokonuje się w kolejności podanej w tym przepisie. Przed dokonaniem jakiegokolwiek potrącenia od kwoty świadczenia należy odliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i inne należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że ustalanie wysokości dopuszczalnego potrącenia odnosi się do świadczenia netto.

   W świetle przepisu art. 140 ustawy emerytalnej granice potrąceń ustala się dla świadczenia brutto, tj. przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Powyższe jest konsekwencją reguły stanowiącej, że ilekroć w przepisach ustawy emerytalnej jest mowa o wysokości świadczenia, rozumie się przez to kwotę ustaloną w decyzji organu rentowego, a więc kwotę przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Co więcej, w odniesieniu do omawianych przepisów reguła ta została wprost opisana w art. 140 ust. 7 ustawy emerytalnej. Przepis ten stanowi, że wysokość części świadczenia podlegającego egzekucjom, o których mowa w ust. 1, oraz wysokość potrąceń, o których mowa w ust. 4, a także wysokość części świadczenia podlegającego potrąceniom, o których mowa w ust. 6 i 6a, oraz ustaloną orzeczeniem sądu ugodą sądową lub aktem notarialnym procentową wysokość potrąceń ze świadczeń z tytułu należności alimentacyjnych bez wskazania sposobu ich naliczania ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

   Porównując reguły potrąceń dokonywanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych ze świadczeń emerytalno-rentowych z zasadami obowiązującymi w przypadku innych potrąceń komorniczych, należy zwrócić uwagę na przepis art. 142 ustawy emerytalnej. Przepis ten wskazuje, że art. 139-141 stanowią regulację szczególną, której stosowanie jest obowiązkowe w każdym przypadku egzekucji ze świadczeń określonych w ustawie. Dopiero w sytuacji nieuregulowania jakichkolwiek kwestii w art. 139-141 do egzekucji ze świadczeń pieniężnych stosować należy przepisy Kodeksu postępowania cywilnego albo przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Marek Bucior

   Warszawa, dnia 28 października 2014 r.