Szanowny Panie Ministrze! W Sejmie trwają prace nad zmianą zasad oskładkowania umów cywilnoprawnych. Stanowią one coraz powszechniejszą i nadużywaną przez pracodawców formę zlecania wykonywania pracy, w istocie wyczerpującą znamiona stosunku pracy. Według różnych źródeł na umowach takich pracuje ponad 1,5 mln osób, które nie mogą liczyć na pełną ochronę ubezpieczeniową. Liczba ta zwiększa się każdego roku, a jak informuje Państwowa Inspekcja Pracy - rośnie także skala nieprawidłowości przy ich zawieraniu. Niestety, brak szczegółowych danych statystycznych pozwalających wiarygodnie określić liczbę występujących w obrocie gospodarczym umów o dzieło i zlecenia oraz liczbę osób, z którymi zawarto takie umowy - odrębnie dla każdej kategorii ww. umów - co bez wątpienia utrudnia podejmowanie decyzji w procesie legislacyjnym. Ma to znaczenie zwłaszcza wobec prowadzonych prac nad projektem ustawy wprowadzającej nowe zasady oskładkowania umów zlecenia. Co prawda, na podstawie danych Ministerstwa Finansów można oszacować przybliżoną liczbę podatników, którzy uzyskali dochody z tytułu umów o dzieło i zlecenia, ale uzyskane szacunki nie są miarodajne, ponieważ nie odzwierciedlają prawdziwej skali występowania tego rodzaju umów. Dane resortu finansów, służące za podstawę wyliczeń, dotyczą bowiem podatników, którzy uzyskali dochody wyłącznie z jednego źródła w ramach działalności wykonywanej osobiście. Takich podatników było w 2012 r. 916 277. Oznacza to, że w grupie tej mieszczą się nie tylko osoby świadczące pracę na podstawie umów o dzieło i zlecenia, ale również podatnicy, którzy uzyskali np.:

   1) przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich;

   2) przychody z działalności duchownych, osiąganych z innego tytułu niż umowa o pracę;

   3) przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych;

   4) przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.

   W konsekwencji uzyskane szacunki obarczone są znacznym błędem, który wpływa na ocenę oddziaływania umów cywilnoprawnych na rynek pracy i system zabezpieczenia społecznego oraz na podejmowane przez rząd i Sejm decyzje.

   W związku z powyższym proszę Pana Ministra o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:

   1. Dlaczego Ministerstwo Finansów nie wyodrębnia w sprawozdaniach statystycznych danych o liczebności podatników, którzy uzyskali dochody z tytułu umów o dzieło i zlecenia (z uwzględnieniem liczby źródeł uzyskania dochodu), oraz o liczbie i kwotach, na jakie opiewały ww. umowy, zawarte w roku podatkowym, odrębnie dla każdej kategorii ww. umów?

   2. Czy Ministerstwo Finansów posiada powyższe dane i może je udostępnić? Jeśli nie, to jakie bariery utrudniają ich publikację? Czy możliwe jest wyodrębnienie z katalogu osób, które uzyskały dochody z tytułu działalności wykonywanej osobiście grupy podatników, którzy uzyskali dochody z tytułu umów o dzieło i zlecenia oraz zaprezentowanie danych odrębnie dla każdej kategorii ww. umów?

   3. Jakie działania może podjąć Pan Minister, aby powyższe dane mogły zostać zaprezentowane w przyszłości?

   Poseł Ryszard Zbrzyzny

   Warszawa, dnia 24 września 2014 r.