Odpowiadając na pismo z dnia 11 września 2014 r., znak: SPS-023-28474/14 (data wpływu: 12 września 2014 r.), przy którym została przesłana interpelacja pana posła Michała Tomasza Pacholskiego w sprawie zapisów w ustawie o grach hazardowych w kwestii kwalifikowania poszczególnych przedsięwzięć jako hazardowe, w szczególności postępowania rozstrzyganego w trybie art. 2 ust. 6 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, a dotyczącego rozstrzygnięcia, czy przedsięwzięcie organizowane przez Forum Kancelaria Prawa Finansowego A. G. z siedzibą w Warszawie na urządzeniu money transfer kiosk na platformie CSANI money transfer kiosk jest grą losową, zakładem wzajemnym albo grą na automacie w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, z późn. zm.), uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
Postępowanie dotyczące rozstrzygnięcia w drodze decyzji, czy gra lub zakład wzajemny posiadające cechy wymienione w ust. 1-5 są grą losową, zakładem wzajemnym albo grą na automacie w rozumieniu ustawy, jest prowadzone zgodnie z art. 8 ustawy o grach hazardowych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. W związku z powyższym, przepisami mającymi zastosowanie w przedmiotowej sprawie są przepisy ww. ustawy Ordynacja podatkowa. W ramach postępowania organ, zgodnie z art. 187 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, gromadził materiał dowodowy w przedmiotowej sprawie z uwagi na niejednoznaczność działalności prowadzonej przez Forum Kancelarię Prawa Finansowego A. G., a tym samym na zawiłość i bezprecedensowość sprawy.
W tym miejscu należy zauważyć, że obecnie w przedmiotowym postępowaniu zakończony został etap zbierania materiału dowodowego niezbędnego do wydania rozstrzygnięcia, a pan A. G. skorzystał z przysługującego mu na podstawie art. 200 ustawy Ordynacja podatkowa prawa zaznajomienia się z materiałem dowodowym zebranym w sprawie przed wydaniem decyzji. Tym samym należy zauważyć, że przedmiotowa sprawa znajduje się na końcowym etapie.
Podkreślenia wymaga, że o przewlekłości postępowania można mówić, gdy czas jego trwania przekracza rozsądne granice przy uwzględnieniu terminowości i prawidłowości czynności podjętych przez organ, a także stopnia zawiłości sprawy i postawy samej strony.
Dodatkowo w tym miejscu należy wskazać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 2 lipca 2014 r., sygn. akt VI SAB/Wa 9/14, oddalił skargę pana A. G. na bezczynność ministra finansów w przedmiocie rozstrzygnięcia, czy przedsięwzięcie będące przedmiotem wyżej omawianego postępowania jest grą losową, zakładem wzajemnym albo grą na automacie w rozumieniu ustawy o grach hazardowych.
Natomiast kolejna skarga pana A. G. z dnia 14 lipca 2014 r. na przewlekłe prowadzenie postępowania przedmiotowego postępowania jest obecnie przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego.
W tym miejscu należy zauważyć, że wydanie rozstrzygnięcia przez organ w drodze decyzji następuje zatem w indywidualnej i skonkretyzowanej sprawie. Sam organ rozstrzyga co do konkretnej sprawy po dokonaniu analizy jej zasad, tym samym nie powinno to nastąpić poza ramami właściwego postępowania administracyjnego.
Odnosząc się do kwestii wyciągania konsekwencji w stosunku do podległych organów Służby Celnej, należy podkreślić, że wykonywanie przez Służbę Celną ustawowych zadań nie należy utożsamiać z działaniem sprzecznym z prawem.
Do ustawowych zadań Służby Celnej należy wykonywanie kontroli przestrzegania przez podmioty regulacji dotyczących urządzania i prowadzenia gier hazardowych. Służba Celna kontroluje również wywiązywanie się podmiotów z obowiązków w zakresie podatku od gier i dopłat, a także rozpoznaje, wykrywa, zapobiega i zwalcza przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe oraz ściga ich sprawców w zakresie określonym w ustawie z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy, w tym przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko organizacji gier hazardowych.
W związku z powyższym Służba Celna stale monitoruje rynek gier hazardowych oraz podejmuje działania w celu zwalczania nielegalnego urządzania i prowadzenia przez podmioty działalności w tym obszarze.
W 2013 r. Służba Celna prowadziła intensywne kontrole rynku w zakresie urządzania gier na automatach bez wymaganego zezwolenia i zajęła 5946 takich automatów. Liczba ta jest skutkiem utrzymania poziomu efektywności kontroli opartych na analizie ryzyka oraz intensywnego zwalczania szarej strefy pojawiającej się w miejscach, w których dotychczas funkcjonowały automaty zarejestrowane jako automaty o niskich wygranych.
W sferze nielegalnej działalności wyodrębniają się trzy główne obszary szarej strefy nielegalnego urządzania gier na automatach, tj. urządzanie nielegalnych gier z wykorzystaniem terminali (kiosków internetowych), urządzanie nielegalnych gier na symulatorach oraz urządzanie gier bez zezwolenia na tradycyjnych (klasycznych) automatach.
Pierwszym obszarem szarej strefy nielegalnego urządzania gier na automatach, o którym mowa w interpelacji, jest urządzanie nielegalnych gier z wykorzystaniem terminali (kiosków internetowych). W trakcie kontroli miejsc, w których nielegalnie urządzane były takie gry, Służba Celna w 2013 r. zabezpieczyła 1649 terminali internetowych.
Służba Celna zidentyfikowała dwa typy terminali (kiosków internetowych):
- urządzenia, w przypadku których osoby urządzające nielegalne gry na takich terminalach (kioskach internetowych) dokonują kamuflażu faktycznej działalności poprzez taką ich konstrukcję, która umożliwia zdalne wyłączenie, co powoduje, że w momencie podjęcia kontroli przez funkcjonariuszy celnych obraz z symbolami gier typowych dla automatów znika, a w jego miejsce pojawia się plansza z typowymi grami zręcznościowymi i urządzenie staje się standardowym terminalem kawiarenki internetowej lub automatem do gier zręcznościowych,
- terminale typu CSANI będące przedmiotem interpelacji, na których nielegalnie urządzane są gry na automatach funkcjonujące w sposób, który sugeruje możliwość uczestnictwa w rynku opcji walutowych (kupna, sprzedaży walut) - na ekranach takich urządzeń wyświetlane są ruchome bębny z symbolami hazardowymi, takimi jak w tradycyjnych automatach do gier (owocówkach) oraz informacje (wykresy) pozorujące bieżące notowania rynku opcji walutowych.
Odnośnie do automatów typu CSANI należy zauważyć, że śledztwo w sprawie nielegalnego urządzania gier hazardowych na tych automatach prowadzi prokuratura apelacyjna. W kwietniu 2013 r. funkcjonariusze Centralnego Biura Śledczego, Policji i Służby Celnej dokonali zabezpieczenia na terenie kraju 1081 urządzeń (terminali internetowych) działających w systemie CSANI, pozorujących grę na giełdzie Forex. Służba Celna nadal dokonuje zajęcia automatów tego typu.
Odnosząc się natomiast do kwestii wymierzania dotkliwych kar za prowadzenie legalnej działalności, kiedy nie ma żadnej decyzji właściwego w sprawie podmiotu, jakim jest minister finansów, należy zauważyć, że żaden z przepisów prawa nie formułuje wymogu uzyskania decyzji ministra finansów w toczących się postępowaniach w sprawie kar pieniężnych.
Ponadto jeżeli postępowanie w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automacie zostało przez organ celny już wszczęte, organ prowadzący postępowanie musiał oprzeć jego wszczęcie na uzasadnionych przesłankach, nie mając tym samym wątpliwości co do charakteru urządzanych na automacie gier.
Ponadto, co wymaga zaznaczenia w prawomocnym wyroku WSA w Gliwicach z dnia 8 marca 2013 r., sygn. akt III SA/GL 1803/12, oddalającym skargę spółki na decyzję dyrektora izby celnej w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej, sąd administracyjny jednoznacznie wskazał: ˝W rozpoznawanej sprawie przeprowadzone (niewadliwie) przez organy administracji celnej postępowanie pozwoliło na ustalenie, że na ujawnionym w trakcie kontroli i zatrzymanym automacie prowadzona była gra zawierająca element losowości, a więc spełniająca przesłankę z art. 2 ust. 3 u.g.h. pozwalającą zakwalifikować urządzane gry jako gry na automatach. (...) Jednoznaczne ustalenie w toku postępowania charakteru gier urządzanych na automatach spowodowało, że prawidłowo organy uznały, że załatwienie sprawy w przedmiocie nałożenia na stronę kary nie jest uzależnione od rozstrzygnięcia ministra finansów˝.
Podobnie w wyroku z dnia 26 września 2013 r. WSA we Wrocławiu (sygn. akt III SA/Wr 235/13) sąd administracyjny, odnosząc się do art. 2 ust. 6 ustawy o grach hazardowych wskazał, iż postępowanie w zakresie rozstrzygnięcia, czy oceniana gra jest grą na automatach w rozumieniu ustawy: ˝wszczyna wniosek przedsiębiorcy (z dokumentami, o których mowa w art. 2 ust. 7 ustawy o grach hazardowych), jeżeli powziął on wątpliwości co do charakteru urządzenia (automatu) do gry. Przyjęcie odmiennej, sugerowanej przez stronę skarżącą, koncepcji - dowodzi dalej sąd administracyjny - prowadziłoby do uznania, że w każdym przypadku uruchamiania na terenie Polski jakiejkolwiek gry, na jakimkolwiek automacie, a więc nawet przy podejmowaniu działań nielegalnych, urządzaniu gier bez koncesji lub zezwolenia, wymagane byłoby uzyskanie decyzji organu centralnego co do charakteru takiej gry. Tymczasem zachowania takiego wymogu nie przewidują obowiązujące unormowania˝.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Jacek Kapica
Warszawa, dnia 6 października 2014 r.