Zwracam się do Pana w imieniu emerytów wojskowych, którzy prawo do świadczeń emerytalnych nabyli przed dniem 31 grudnia 1998 r. Wprowadzona w życie reforma systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z postanowieniem znowelizowanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, objęła funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy do służby mundurowej wstąpili po dniu 1 stycznia 1999 r.
Prawo do świadczenia emerytalnego miało przysługiwać tym funkcjonariuszom na powszechnych zasadach, a przyznane im świadczenia miały być waloryzowane mechanizmem określonym normą art. 159 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.
Wprowadzona przez ustawę emerytalną modyfikacja prawa o ubezpieczeniach społecznych weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r., obejmując swoim skutkiem osoby, które po tej dacie nabyły prawo do świadczeń. Ustawodawca nie naruszył zasady lex retro non agit, co więcej, nie zamieścił także żadnych przepisów intertemporalnych dotyczących funkcjonariuszy. Ponadto ustawa emerytalna nie narusza praw nabytych w drodze skonkretyzowanych decyzji. Gdy zaś idzie o ekspektatywy praw, to zgodnie z ustalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego trybunał stoi na stanowisku objęcia ochroną ekspektatyw maksymalnie ukształtowanych, tj. takich, które spełniają wszystkie zasadnicze przesłanki ustawowe nabycia praw pod rządami danej ustawy bez względu na stosunek do nich późniejszej ustawy. Dlatego ustawa emerytalna żadnym przepisem nie dotyka osób, które przed wejściem w życie zmienionych przepisów nabyły prawo do świadczeń. Również sentencja wyroku TK w sprawie K 4/99 z dnia 20 grudnia 1999 r. wraz z uzasadnieniem wpisuje się w treść art. 186 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i nie narusza intencji i ustaleń ustawodawcy oraz celów reformy.
Jednakże, wydawałoby się, jasne i przejrzyste ustalenia ustawodawcy są obecnie naruszane przez ministra obrony narodowej oraz dyrektorów WBE. Wszystkie wydane przez WBE decyzje waloryzacyjne po 1 stycznia 1999 r. wydają się dotknięte istotną wadą prawną. Efektem tych wad jest naruszenie prawomocności materialnej aktu administracyjnego, jakim są decyzje o przyznaniu prawa do świadczenia wydane do dnia 31 grudnia 1998 r.
Instytucja wzruszalności i nieważności decyzji - aktów administracyjnych stanowi w gruncie rzeczy gwarancję praworządności działań administracji publicznej. Przepisy dotyczące stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej wskazują, że do unieważnienia z urzędu decyzji administracyjnej niezbędne jest stwierdzenie jednej z wad wymienionych w art. 156 § 1 K.p.a. Konieczne jest więc wszczęcie odrębnego postępowania administracyjnego w celu stwierdzenia nieważności decyzji i wyeliminowanie wadliwej decyzji z obrotu prawnego.
Ciężkie wady wydanych niezgodnie z wnoszonymi wnioskami decyzji administracyjnych odnoszących się do przeliczenia świadczeń emerytalnych bez wcześniejszego przeprowadzenia postępowania administracyjnego przez dyrektorów WBE obejmują naruszenie:
- norm prawa o charakterze majątkowym opartych na przepisach konstytucji statuujących zasadę ochrony praw majątkowych;
- zasady lex retro non agit, co doprowadziło do naruszenia innych zasad znajdujących odzwierciedlenie w przepisach konstytucji i zasady zaufania obywateli do państwa oraz zasady ochrony praw nabytych;
- postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1999 r., II UKN 161/99, w którym wprost wykluczono możliwość stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.
Przedstawiając zwięzłą ocenę funkcjonowania omawianej ustawy, uprzejmie proszę o odpowiedź na pytania:
1. Dlaczego resort obrony narodowej nie respektuje zasady niedziałania prawa wstecz i stosuje znowelizowane przepisy przy obliczaniu świadczenia należnego emerytom wojskowym, którzy nabyli prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 1999 r.?
2. Jakie działania zamierza Pan Minister podjąć, aby zaprzestać stosowania niekorzystnej, niepopartej żadnymi normami prawnymi interpretacji przepisów, która w rażący sposób narusza prawa emerytów i rencistów wojskowych, którzy prawo do świadczenia nabyli przed 1 stycznia 1999 r.?
Z poważaniem
Poseł Łukasz Krupa
Warszawa, dnia 23 lipca 2014 r.