Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację posła Jacka Żalka (SPS-023-26208/14) w sprawie umowy o współpracy w dziedzinie nauki i szkolnictwa wyższego pomiędzy Polską a Katarem pozwalam sobie przesłać poniższe wyjaśnienia.
Tempo i powodzenie negocjacji jest niewątpliwie uzależnione od aktywności zagranicznego partnera. W ostatnich latach MNiSW analizowało kilka projektów umów o współpracy z Katarem w zakresie edukacji i badań naukowych.
W październiku 2011 r., tuż przed zaplanowaną na koniec tego miesiąca wizytą w Polsce emira państwa Kataru, strona katarska zwróciła się do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej z propozycją podpisania umowy między rządem państwa Kataru a rządem Rzeczypospolitej Polskiej o współpracy w dziedzinie edukacji, szkolnictwa i badań naukowych.
We wrześniu 2013 r. Ambasada Państwa Kataru przesłała do MNiSW kolejny projekt umowy między rządem państwa Kataru a rządem Rzeczypospolitej Polskiej o współpracy w dziedzinie edukacji, szkolnictwa i badań naukowych, unieważniając jednocześnie swoją propozycję z października 2011 r.
Ponieważ proponowany zakres współpracy dotyczył właściwości MNiSW i MEN, obydwa projekty były konsultowane ze stroną katarską za pośrednictwem MSZ. Ostatecznie z uwagi na złożoność wypracowania tekstu w układzie kilku resortów partner katarski nie był zainteresowany kontynuacją negocjacji.
Wobec powyższego MNiSW zaproponowało stronie katarskiej zawężenie zakresu umowy do postanowień dotyczących nauki i szkolnictwa wyższego. Z uwagi na długość procedury wynikającej z ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, z późn. zm.) podpisanie umowy podczas wizyty prezydenta RP w Doha w grudniu 2013 r. nie było już możliwe. Dlatego zaproponowano stronie katarskiej zamianę umowy na list intencyjny, który wymaga znacznie krótszej procedury. Do podpisania nie doszło, gdyż strona katarska nie ustosunkowała się do projektu listu intencyjnego przed ww. wizytą prezydencką.
Na początku 2014 r. MNiSW poinformowało stronę katarską o woli wznowienia negocjacji umowy międzyrządowej. W odpowiedzi strona katarska przesłała swój projekt listu intencyjnego, a po wyjaśnieniach, po dwóch miesiącach, projekt umowy o współpracy w dziedzinie szkolnictwa i badań naukowych między rządem państwa Katar a rządem Rzeczypospolitej Polskiej.
Projekt katarski został przetłumaczony na język polski. Treść przekazanego dokumentu różni się od standardowych umów w dziedzinie nauki i szkolnictwa wyższego negocjowanych przez MNiSW, dlatego jest on obecnie dostosowywany do polskich standardów. Na początku czerwca komplet dokumentów (m.in. instrukcja negocjacyjna i uzasadnienie) wraz z projektem umowy trafi do konsultacji międzyresortowych. Po rozpatrzeniu ewentualnych uwag resortów będzie możliwe skierowanie do prezesa Rady Ministrów wniosku o wyrażenie zgody na rozpoczęcie negocjacji, a następnie przekazanie polskiego kontrprojektu umowy stronie katarskiej.
W świetle przedstawionych powyżej informacji uważam, iż stwierdzenie o braku stanowiska i braku podjętych działań w sprawie umowy jest nieuzasadnione.
Niestety nie mogę również zgodzić się ze stwierdzeniem pana posła, iż brak podpisanej umowy międzyrządowej wyklucza współpracę i wymianę akademicką. Jako przykład mogę podać rozwijającą się prężnie współpracę z Sułtanatem Omanu: mimo iż umowa dotycząca współpracy nie została jeszcze podpisana (planowane podpisanie we wrześniu 2014 r. lub styczniu 2015 r.), od roku akademickiego 2012/2013 rząd omański przysyła do Polski swoich studentów i przyznaje im stypendia. Niedawno 6 wybranych polskich uczelni odwiedziła również delegacja z Uniwersytetu Sułtana Kabusa w Omanie w celu podjęcia rozmów na temat rozpoczęcia współpracy naukowej i akademickiej.
Także teza o możliwych obawach przed nielegalną imigracją nie jest prawdziwa, czego potwierdzeniem mogą być nasze wielokrotne deklaracje chęci rozwoju współpracy polsko-katarskiej (a także deklaracje rozwoju współpracy z innymi krajami arabskimi), zabieganie o studentów z krajów arabskich, m.in. poprzez aktywne uczestnictwo MNiSW w międzynarodowych targach edukacyjnych w Rijadzie (15-18 kwietnia br.), czy też negocjowanie umów mających na celu zapewnienie ram prawnych współpracy w dziedzinie nauki i szkolnictwa wyższego (Sułtanat Omanu, Zjednoczone Emiraty Arabskie oraz Katar).
Pragnę zapewnić pana posła, iż Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego dokłada należytych starań, aby współpraca międzynarodowa w dziedzinie nauki i szkolnictwa wyższego rozwijała się dynamicznie i z korzyścią dla Polski.
Z wyrazami szacunku
Sekretarz stanu
Marek Ratajczak
Warszawa, dnia 22 maja 2014 r.