Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację poselską pana posła Rajmunda Millera oraz grupy posłów w sprawie monitoringu programów ograniczających zjawisko niedożywiania, przesłaną przy piśmie z dnia 25 marca 2014 r., znak: SPS-023-25517/14, udzielam następujących wyjaśnień.

   Udzielenie pomocy w formie posiłku oraz dożywianie dzieci są zadaniami własnymi gminy o charakterze obowiązkowym i określone zostały w art. 17 ust. 1 pkt 3 i pkt 14 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182, ze zm.). Ustanowiony wieloletni program ma za zadanie wspieranie finansowe tych zadań środkami budżetu państwa zapisanymi w ustawie budżetowej na rok 2014 oraz na kolejne lata do roku 2020.

   W dniu 10 grudnia 2013 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę nr 221 w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania ˝Pomoc państwa w zakresie dożywiania˝ na lata 2014-2020 (M.P. z 2013 r. poz. 1024).

   Program określa m.in.:

   - cele programu,

   - sposób realizacji programu,

   - zakres podmiotowy i przedmiotowy programu,

   - sposób finansowania i zasady podziału środków finansowych budżetu państwa dla poszczególnych województw oraz gmin.

   Strategicznym celem programu jest ograniczenie zjawiska niedożywienia dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i ze środowisk wiejskich oraz osób dorosłych, w szczególności osób samotnych, w podeszłym wieku, chorych lub osób niepełnosprawnych.

   Program jest elementem polityki społecznej państwa w zakresie:

   - wsparcia finansowego gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym,

   - poprawy poziomu życia rodzin o niskich dochodach,

   - poprawy stanu zdrowia dzieci i młodzieży,

   - kształtowania właściwych nawyków żywieniowych.

   W ramach programu udziela się wsparcia:

   1) dzieciom do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej,

   2) uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej,

   3) osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 i 509), w szczególności osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym w formie:

   - posiłku,

   - świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności,

   - świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych.

   Wielkość środków budżetu państwa przewidzianych na realizację wieloletniego programu w zakresie wsparcia finansowego gmin w ramach dożywiania ˝Pomoc państwa w zakresie dożywiania˝ na lata 2014-2020 określa uchwała nr 221 Rady Ministrów w § 3 ust. 2 i wynosi ona 3 850 000 tys. zł. Oznacza to, że w okresie realizacji programu przewidywana wielkość wyniesie 550 mln zł rocznie.

   Już obecnie w budżetach wojewodów znajduje się kwota 350 mln zł, które mogą być uruchomione po podpisaniu stosownych umów. Pozostała kwota, tj. 200 mln zł, znajduje się w rezerwie celowej i zostanie uruchomiona analogicznie jak w roku 2013 w dwóch transzach:

   - pierwsza do 15 lipca 2014 r. w wys. 130 mln zł - o wielkości podziału na poszczególne województwa, stosowna informacja została już przekazana do wojewodów i wydziałów polityki społecznej urzędów wojewódzkich;

   - druga do 30 września 2014 r. w wys. 70 mln zł po analizie potrzeb - do dnia 15 września, tj. po rozpoczęciu roku szkolnego.

   Powyższe terminy określa załącznik do uchwały Rady Ministrów.

   Dodatkowo uprzejmie informuję, że w resorcie pracy i polityki trwają prace nad wdrożeniem w roku 2014 w ramach Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym Programu Operacyjnego ˝Pomoc żywnościowa˝ 2014-2020 (PO PŻ).

   Ogólnym celem nowego funduszu planowanego na lata 2014-2020 jest propagowanie spójności społecznej w Unii Europejskiej, a zatem przyczynienie się do osiągnięcia celów dotyczących ograniczania ubóstwa zawartych w strategii ˝Europa 2020˝. Oprócz realizacji celu ogólnego fundusz przyczynia się do osiągnięcia celu szczegółowego, jakim jest ograniczenie najcięższych form ubóstwa w UE przez udzielanie niefinansowego wsparcia osobom najbardziej potrzebującym.

   Możliwość korzystania przez Polskę w latach 2014-2020 ze wsparcia finansowego UE zależy od stworzenia adekwatnego systemu wdrożenia funduszu, w tym przyjęcia krajowego Programu Operacyjnego ˝Pomoc żywnościowa˝ przez Komisję Europejską. Obecnie trwają bardzo zaawansowane prace legislacyjne dot. wdrożenia funduszu.

   PO PŻ będzie wspierał osoby i rodziny podlegające deprywacji materialnej i polegać będzie na pomocy żywnościowej, która częściowo zaspokoi ich podstawowe potrzeby w tym zakresie. Dzięki tej pomocy zaoszczędzone środki budżetów własnych osoby i rodziny będą mogły przeznaczyć na inne potrzeby. Pomoc ta będzie uzupełniona o działania na rzecz włączenia społecznego. PO PŻ finansowany będzie ze środków Unii Europejskiej i ze środków krajowych (budżet państwa) w podziale 85% i 15%. Wstępna alokacja funduszu dla Polski na okres realizacji w latach 2014-2020 wynosi ok. 473 mln euro (w cenach bieżących). Wkład środków krajowych wynosi ok. 83 mln euro.

   Wyrażam przekonanie, że realizacja obu programów będzie działaniem mającym na celu zmniejszenie skali zjawiska niedożywiania, szczególnie wśród dzieci i młodzieży.

   Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że resort pracy i polityki społecznej nie jest resortem odpowiedzialnym za zwalczenie zjawiska otyłości tak wśród dzieci, młodzieży, jak i osób dorosłych. Działanie resortu koncentruje się w zakresie pomocy w dożywianiu na zapewnieniu prawnej podstawy do realizacji programów w zakresie dożywiania w celu udzielania pomocy w tym zakresie osobom i rodzinom, które nie są w stanie własnymi środkami i możliwościami zapewnić posiłku.

   W obecnej chwili resort pracy i polityki społecznej zobowiązany jest do prowadzenia monitoringu wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania ˝Pomoc państwa w zakresie dożywiania˝. Szczegółowy zakres tego monitoringu określa załącznik do uchwały Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania ˝Pomoc państwa w zakresie dożywiania˝ na lata 2014-2020 i uwzględnia dane z poszczególnych gmin, w układzie ˝ogółem˝ i ˝w tym na wsi˝, w szczególności:

   1) rzeczywistą liczbę osób objętych pomocą w zakresie dożywiania w podziale na grupy osób korzystających z pomocy w ramach realizacji pomocy,

   2) koszt realizacji pomocy - ogółem, w tym ze środków własnych i z dotacji budżetu państwa,

   3) koszt posiłków,

   4) liczbę posiłków;

   5) rodzaj posiłku,

   6) koszt dowozu posiłków,

   7) średni koszt jednego posiłku,

   8) wielkość środków wydatkowanych na zasiłki celowe w ramach realizacji pomocy,

   9) liczbę zasiłków celowych,

   10) koszt świadczeń rzeczowych - ogółem, w tym ze środków własnych i z dotacji budżetu państwa,

   11) liczbę świadczeń rzeczowych,

   12) inne koszty - ogółem,

   13) szacunkową liczbę osób wymagających dożywiania nieobjętych tą formą pomocy, w podziale na grupy osób korzystających z pomocy w ramach realizacji pomocy, w układzie ˝ogółem˝ i ˝w tym z powodu:

   a) braku środków,

   b) braku warunków technicznych i sanitarnych do przygotowania posiłków,

   c) niechęci rodziców lub dzieci do korzystania z tej formy pomocy,

   d) z innych powodów˝,

   14) informację dotyczącą bazy żywieniowej.

   Powyższy zakres danych statystycznych gromadzony będzie przez resort pracy w układzie kwartalnym oraz rocznym.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Elżbieta Seredyn

   Warszawa, dnia 16 kwietnia 2014 r.