Stan faktyczny: Sejm RP w ubiegłym roku przyjął ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Weszła ona w życie w dniu 1 stycznia 2012 r. Całkowite wdrożenie w życie obowiązujących w niej przepisów nastąpi 1 lipca 2013 r. Gminy i wszystkie inne podmioty objęte koniecznością wprowadzenia nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi, polegającego na przejęciu przez nie odpowiedzialności za odpady, zgłaszają wątpliwości interpretacyjne dotyczące wprowadzonej ustawy. Wyjaśnienie im kwestii, co do których mają niejasności, zapewni im możliwość wprowadzenia przez siebie najbardziej optymalnych rozwiązań na swoim obszarze związanego z problematyką gospodarowania odpadami komunalnymi.
Pytania:
1. Czy na podstawie art. 6d ust. 4 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 152, poz. 897) wójt, burmistrz lub prezydenta miasta, posiadając możliwość dokonania wyboru, może wskazać konkretną instalację regionalną/zastępczą, do której mają zostać przekazane zmieszane odpady komunalne/odpady zielone, bez uprzednio przeprowadzonej procedury przetargowej na jej wybór?
2. Jeśli gminy mogą kierować odpady do własnych instalacji bez przetargu, jak należy zatem rozumieć pojęcie,,własnej˝ instalacji?
3. Czy gminy, które w celu realizacji zadania polegającego na budowie instalacji regionalnej zawarły porozumienie (utworzyły związek międzygminny) i z wykorzystaniem art. 3a ust. 1 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 152, poz. 897) doprowadziły do powstania takiej instalacji, mogą bez przeprowadzenia przetargu wskazać tę instalację jako miejsce przekazania odebranych z ich terenów zmieszanych odpadów komunalnych/odpadów zielonych?
4. Wybór podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości ma każdorazowo odbywać się w drodze przetargu (poza wyjątkiem wskazanym w art. 6f ust. 2 ww. ustawy). Dlatego też gminna jednostka organizacyjna, chcąc realizować usługę odbierania odpadów komunalnych, powinna zostać przekształcona w spółkę prawa handlowego. W niektórych interpretacjach pojawia się stanowisko, że gminy mogą realizować zadania związane z zagospodarowaniem odpadów komunalnych, w tym prowadzeniem punktów selektywnego zbierania, poprzez własne jednostki budżetowe.
Gminy często twierdzą, że jest sprzeczność między koniecznością likwidacji zakładu budżetowego i powołania w jego miejsce spółki prawa handlowego w kontekście przepisów ustawy o gospodarce komunalnej, które umożliwiają gminom poprzez własne jednostki budżetowe realizowanie zadań o charakterze użyteczności publicznej, do których należy unieszkodliwianie odpadów komunalnych.
1. Gminy zostały zobowiązane do osiągnięcia w kolejnych latach określonych poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku odpadów. Czy w związku z powyższym mogą wskazać odbierającemu selektywnie zebrane odpady komunalne konkretną instalację, do której mają zostać przekazane te odpady? Czy wskazanie tej instalacji musi zostać poprzedzone przetargiem?
2. W jaki sposób gminy mają udokumentować osiągnięcie poziomów recyklingu odpadów: papieru, szkła, metali i tworzyw sztucznych, jeżeli zgodnie z obowiązującymi przepisami nie mogą otrzymać dokumentów potwierdzających recykling (DPR)?
3. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o odpadach przez selektywne zbieranie rozumie się:,,(...) zbieranie odpadów danego rodzaju charakteryzujących się takimi samymi właściwościami i charakterem (...)˝, co ma na celu ułatwienie ich dalszego przetwarzania. Czy w związku z powyższym dopuszczalne jest gromadzenie odpadów komunalnych w podziale na,,mokre˝ i,,suche˝ i czy takie zbieranie jest selektywnym zbieraniem odpadów? W przypadku odpowiedzi twierdzącej, jak zgodnie z katalogiem odpadów należy zaklasyfikować tak odbierane odpady, mając na uwadze wynikający z ustawy obowiązek przekazywania zmieszanych odpadów komunalnych (20 03 01) do regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych?
4. W danym regionie gospodarki odpadami komunalnymi funkcjonuje jedna instalacja regionalna do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. W tym samym regionie istnieje kilka składowisk odpadów. Czy składowiskiem regionalnym powinno zostać składowisko posiadające wystarczającą pojemność (na okres co najmniej 15 lat), zlokalizowane przy instalacji do MBP, które będzie przyjmowało odpady wytworzone w tej instalacji, czy też składowiskami regionalnymi powinny zostać wszystkie składowiska zlokalizowane w tym regionie?
5. Jak należy interpretować przepis art. 9l ust. 1 nakazujący prowadzącemu regionalną instalację zawrzeć umowę z każdym odbierającym odpady komunalne, w przypadku gdy moce przerobowe instalacji są w pełni wykorzystane i nie dają możliwości dalszego przyjmowania odpadów?
Z poważaniem
Poseł Tadeusz Arkit
oraz grupa posłów
Warszawa, dnia 27 lutego 2012 r.