Szanowny Panie Ministrze! Pokamedulski Zespół Klasztorny w Wigrach jest najcenniejszym zabytkiem architektonicznym na terenie Wigierskiego Parku Narodowego, malowniczo położonym na wzgórzu nad jeziorem Wigry.

   Kameduli związani byli z Wigrami od 1668 r. Dzięki ich pracy i staraniom na półwyspie wigierskim powstał pod koniec XVII w. duży zespół klasztorny składający się z kościoła w stylu barokowym z elementami klasycystycznymi i rokokowymi oraz położonych na dwóch tarasach eremów (domów pustelniczych), refektarza, wieży zegarowej, domku furtiana i innych budynków gospodarczych. Skutki I i II wojny światowej dotkliwie dotknęły klasztor w Wigrach, dlatego już w pierwszych latach powojennych przystąpiono do odbudowy i stopniowej rekonstrukcji całego zespołu poklasztornego.

   Największą sławę klasztorowi przyniósł prywatny pobyt Ojca Świętego Jana Pawła II, który zatrzymał się w tym urokliwym zakątku w czasie swojej wizyty po Polsce w 1999 r. Od tego czasu przybywają na Wigry liczne rzesze turystów i pielgrzymów, którzy chcą obejrzeć pokoje, w których mieszkał Ojciec Święty. Należy się spodziewać, że tegoroczna kanonizacja Jana Pawła II sprawi, że miejsce to będzie jeszcze bardziej odwiedzane przez Polaków chcących przebywać w miejscach związanych ze swoim Świętym.

   Klasztor w Wigrach poza kościołem pełniącym funkcje sakralne przeszedł w zarząd ministerstwa kultury i został przeznaczony na dom pracy twórczej. Stanowiła o tym umowa z dnia 10 lipca 1973 r. zawarta pomiędzy ministrem kultury i sztuki a kurią biskupią w Łomży. Przedmiotem umowy było korzystanie przez okres 50 lat przez Skarb Państwa (Ministerstwo Kultury) z nieruchomości, w zamian za ponoszenie przez Skarb Państwa nakładów na odbudowę, renowację i utrzymanie zabytkowego kompleksu klasztornego.

   I tak w art. 3 § 5 postanowiono, że ministerstwo będzie dokładać starań, aby na prawach przysługujących zabytkom, w miarę posiadanych środków finansowych i technicznych, były prowadzone sukcesywnie prace nad restauracją zabytkowego wnętrza kościoła w Wigrach z uwzględnieniem potrzeby zainstalowania w przyszłości odpowiedniego systemu grzewczego. Z kolei w § 6 było zapisane, że konserwacja bieżąca i konieczne naprawy oraz okresowe remonty obciążają w całości ich użytkowników, tj. ministerstwo w odniesieniu do wszystkich budynków i budowli użytkowanych przez ministerstwo i parafię w Wigrach, w odniesieniu do wszystkich budowli i budynków użytkowanych przez parafię.

   Mając na uwadze postanowienia umowy, w dniu 24 marca 2010 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego a kurią biskupią (diecezja ełcka), na mocy którego strony zobowiązały się do powołania komisji ekspertów oraz sporządzenia ekspertyzy, w której zostanie określony stan faktyczny i szacunkowa wycena niezbędnych prac remontowych. Mimo że stanowisko zainteresowanych stron, tj. ministerstwa i kurii różniły się co do wysokości niezbędnych nakładów, niemniej jednak zgadzały się, że zespół klasztorny wymaga remontu.

   W dniu 9 grudnia 2010 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego jednostronnie, przed upływem terminu, wypowiedziało umowę z 1973 r. i określiło zakończenie obowiązywania umowy dzierżawy na dzień 10 lipca 2011 r. W dniu 28 lutego 2011 r. Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego Najwyższej Izby Kontroli przedstawił wystąpienie pokontrolne z przeprowadzonej kontroli z realizacji zadań statutowych przez Dom Pracy Twórczej w Wigrach w latach 2005-2010. Najwyższa Izba Kontroli oceniła negatywnie skontrolowaną działalność domu pracy twórczej, podnosząc m.in. niezapewnienie utrzymania w odpowiednim stanie dzierżawionego przez DPT zabytku, zespołu pokamedulskiego w Wigrach, wykorzystania na wydatki bieżące odszkodowania, uzyskanego z PZU w związku z wystąpieniem na terenie zespołu pokamedulskiego w Wigrach w 2004 r. trzęsienia ziemi, zamiast na likwidację jego skutków.

   W związku z powyższym pytamy Pana Ministra:

   1. Dlaczego ministerstwo jednostronnie i przed terminem upływu okresu dzierżawy wypowiedziało umowę z 1973 r., oddając tym samym zajmowane przez dom pracy twórczej pomieszczenia w zarząd parafii w Wigrach?

   2. Dlaczego nie wypełniono obowiązków zapisanych w art. 3 § 5 i 6 ww. umowy w zakresie bieżących napraw i remontów?

   3. Czy decyzję ministerstwa o wypowiedzeniu umowy należy odbierać jako swoistą ucieczkę przed poniesieniem wynikających z umowy nakładów finansowych na sfinansowanie koniecznych napraw i remontów?

   4. Dlaczego ministerstwo nie przystąpiło do realizacji remontów wynikających z ekspertyzy powstałej zgodnie z zawartym w 2010 r. porozumieniem?

   5. Czy i w jaki sposób zapewni Pan Minister sfinansowanie remontu budynków zajmowanych przez dom pracy twórczej, który to obowiązek spoczywa na ministerstwie na podstawie umowy z 1973 r.?

   6. Czy znane jest Panu Ministrowi wystąpienie pokontrolne Najwyższej Izby Kontroli?

   7. Jakie podjął Pan działania w stosunku do osób odpowiedzialnych za wykazane w wystąpieniu pokontrolnym nieprawidłowości?

   8. W jaki sposób zrekompensuje Pan Pokamedulskiemu Zespołowi Klasztornemu w Wigrach straty związane z nienależytym funkcjonowaniem domu pracy twórczej, a mianowicie złe utrzymanie obiektów i nienależyte przeznaczenie środków finansowych pochodzących z odszkodowania?

   9. Kiedy i w jakiej wysokości przewiduje Pan przekazanie dotacji na dalsze prace renowacyjne w Pokamedulskim Zespole Klasztornym w Wigrach?

   10. Czy nie uważa Pan, że udzielenie finansowego wsparcia na rzecz odbudowy i renowacji wigierskiego klasztoru, w którym przebywał bł. Jan Paweł II, byłoby pięknym votum w roku kanonizacji naszego rodaka?

   Prosimy o odpowiedź na każde z postawionych pytań.

   Z poważaniem

   Posłowie Małgorzata Sadurska

   i Andrzej Jaworski

   Warszawa, dnia 21 lutego 2014 r.