Szanowna Pani Marszałek! W nawiązaniu do pisma z dnia 17 lutego 2014 r., znak: SPS-023-24470/14, przekazującego interpelację posła Ryszarda Zbrzyznego w sprawie rozpoznania i koncesji na wydobycie rud miedzi przedstawiam stanowisko w sprawie.
Z treści interpelacji wynika, że na obszary złóż rud miedzi Retków, Głogów oraz Bytom Odrzański zostały udzielone koncesje na rzecz firmy zagranicznej. Uprzejmie wyjaśniam, że informacja ta jest niezgodna ze stanem faktycznym, bowiem na dwa z wymienionych obszarów koncesje uzyskała KGHM Polska Miedź SA. Dotyczy to obszarów występowania złóż rud miedzi Retków oraz Głogów objętych koncesjami na poszukiwanie i rozpoznawanie udzielonymi przez ministra środowiska odpowiednio w dniu 19 czerwca 2013 r. oraz w dniu 7 listopada 2013 r. Spośród wymienionych na wstępie obszarów jedynie Bytom Odrzański został objęty koncesją udzieloną na rzecz Leszno Copper sp. z o.o. w dniu 28 stycznia 2014 r.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego hojnego udzielania koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż rud miedzi spółkom z udziałem kapitału zagranicznego uprzejmie wyjaśniam, że wszystkie udzielane przez ministra środowiska koncesje, w tym koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż rud miedzi wydawane są na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Przepisy te wyraźnie wskazują na brak przesłanek do faworyzowania bądź dyskryminowania podmiotów ubiegających się o wydanie koncesji zarówno pod względem pochodzenia kapitału tych podmiotów, ich doświadczenia czy tradycji prowadzenia działalności, jak i ich pozycji na rynkach światowych. Uchwalone przez parlament przepisy ustaw (art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 6 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) wymuszają na organie koncesyjnym równe traktowanie podmiotów ubiegających się o udzielenie koncesji, a jedynymi przesłankami do odmowy udzielenia takiej koncesji są przesłanki wskazane w art. 56 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz art. 29 ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Z wymienionych w tych przepisach przesłanek nie można wywodzić preferencyjnego traktowania podmiotów z całkowitym bądź częściowym udziałem Skarbu Państwa.
Rosnące w ostatnich latach zainteresowanie prowadzeniem działalności poszukiwawczo-rozpoznawczej w Polsce sprawia, że zdarzają się przypadki, w których więcej niż jeden podmiot ubiega się o koncesję na ten sam obszar. O koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż rud miedzi, jak i innych kopalin ubiegają się zarówno spółki z kapitałem polskim, jak i spółki z kapitałem zagranicznym. Te ostatnie w zdecydowanej większości przypadków ubiegały się o koncesję w obszarach powszechnie uznawanych jako mało perspektywiczne. Na 20 obszarów objętych udzielonymi koncesjami na rzecz podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego aż 17 nie stanowiło przedmiotu zainteresowania KGHM Polska Miedź SA ani innego podmiotu z udziałem Skarbu Państwa. Wyjaśniam również, że w przypadku gdy podmiot złoży wniosek o udzielenie koncesji spełniający wymogi określone w przepisach prawa i jednocześnie nie zaistnieją w sprawie okoliczności do odmowy udzielenia koncesji, organ koncesyjny jest zobligowany przepisami prawa do udzielenia takiej koncesji.
W sytuacji gdy o koncesję na jeden obszar ubiega się dwa lub więcej podmiotów, organ koncesyjny może udzielić koncesji tylko jednemu podmiotowi. W ten sam sposób minister środowiska musiał postąpić w przypadku obszaru Bytom Odrzański, o który wnioskował KGHM Polska Miedź SA oraz Leszno Copper sp. z o.o. Rozstrzygając spór w tym obszarze, minister środowiska na skutek złożonych wniosków przeprowadził postępowania z zachowaniem zasad postępowania administracyjnego wynikających z Kodeksu postępowania administracyjnego, a w szczególności z uwzględnieniem zasady praworządności i prawdy obiektywnej (art. 6 i 7 K.p.a.). W toku prowadzonych postępowań przeprowadził analizę wszystkich zebranych w sprawach dowodów i na jej podstawie ocenił je z punktu widzenia interesu publicznego, ochrony środowiska i racjonalnej gospodarki zasobami złóż. Przesłanki, którymi kierował się organ koncesyjny, wywodzą się z art. 29 Prawa geologicznego i górniczego regulującego kwestie odmowy udzielenia koncesji. Stanowią one jedyne narzędzie do rozstrzygnięcia sporu w przypadku zaistnienia konkurencji pomiędzy dwoma podmiotami. Uszczegółowieniem tych przesłanek oraz wyrazem interesu publicznego, a także racjonalnej gospodarki złożami kopalin była zatem realizacja tej koncepcji, która przewidywała szerszy zakres prac geologicznych i zapewniała większą ilość nowej informacji geologicznej, pochodzącej z wykonywanych robót geologicznych, w szczególności z obligatoryjnych otworów wiertniczych (czyli takich, których wykonania dany podmiot nie uzależniał od wyników innych, poprzedzających je prac), wzbogacającej wiedzę o budowie geologicznej kraju.
Wymienione przesłanki wskazywały na udzielenie koncesji na rzecz Leszno Copper sp. z o.o., która zaprojektowała 15 takich wierceń. W takiej sytuacji należało jednocześnie odmówić udzielenia koncesji KGHM Polska Miedź SA, która zaprojektowała jedynie 5 obligatoryjnych otworów wiertniczych. Minister środowiska uwzględnił także projektowany czas niezbędny do przeprowadzenia wszystkich prac, gdzie wniosek Leszno Copper sp. z o.o. zakładało 5-letni okres prowadzenia działalności przy 9-letniej koncepcji przewidzianej we wniosku KGHM Polska Miedź SA.
Ponadto w przedmiotowej interpelacji znalazła się informacja o szacowanych zasobach złoża Bytom Odrzański w ilości ponad 2 mld ton rudy miedzi. Nie jest mi znane źródło tych informacji, ale w mojej ocenie ilość zasobów została mocno zawyżona. Zgodnie bowiem z najnowszą edycją corocznego opracowania Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego pełniącego funkcję państwowej służby geologicznej pt. ˝Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce˝ (wg stanu na 31 grudnia 2012 r.) wynika, że złoże Bytom Odrzański posiada udokumentowane zasoby geologiczne bilansowe w ilości 2,2 mln ton rudy oraz zasoby pozabilansowe w ilości 169,6 mln ton.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Sławomir Marek Brodziński
Warszawa, dnia 12 marca 2014 r.