Szanowna Pani Premier! W odpowiedzi na ogłoszenie ministra infrastruktury i rozwoju z dnia 19 grudnia 2013 r. (sygn. DF4mkr-0831-2b(30)/13) o rozpoczęciu etapu I konsultacji społecznych pragniemy przedstawić uwagi do projektu ˝Dokumentu implementacyjnego do ˝Strategii rozwoju transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.)'˝.

   Dokument implementacyjny w założeniu ma uszczegóławiać zapisy ˝Strategii rozwoju transportu do 2020 r.˝ i przedstawiać priorytety inwestycyjne w zakresie różnych gałęzi transportu do realizacji w najbliższych latach, głównie w oparciu o planowane dofinansowanie z funduszy polityki spójności Unii Europejskiej. W projekcie dokumentu implementacyjnego zostały wymienione dokumenty strategiczne Unii Europejskiej i Polski, w oparciu o które powstał. Wśród tych dokumentów jest wymieniona Biała Księga Transportu, czyli komunikat Komisji Europejskiej ˝Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu - dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu˝ (COM(2011)144 z dnia 28 marca 2011 r.). Biała Księga wskazuje na konieczność stworzenia do 2030 r. w pełni funkcjonalnej ogólnounijnej, multimodalnej sieci bazowej TEN-T, co przyczyni się do utworzenia konkurencyjnego systemu transportu poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.

   Unijne środki finansowe przeznaczone w ramach nowej polityki UE w zakresie infrastruktury w latach 2014-2020, obejmujące również instrument Łącząc Europę (Connecting Europe Facility CEF) będą wysokie. Jednocześnie finansowanie transportu w ramach tej polityki skoncentruje się na ściśle określonej nowej sieci bazowej. Sieć bazowa będzie filarem transportu w obrębie europejskiego jednolitego rynku. Umożliwi ona usunięcie ˝wąskich gardeł˝, modernizację infrastruktury i usprawnienie transgranicznej działalności przewozowej na potrzeby pasażerów i przedsiębiorstw w całej UE. Jej realizacja będzie prowadzona poprzez utworzenie dziewięciu głównych korytarzy transportowych, które połączą państwa członkowskie i zainteresowane strony oraz umożliwią ukierunkowane wykorzystanie ograniczonych zasobów i osiąganie wyników.

   Na str. 13 projektu dokumentu implementacyjnego są dokładnie opisane cele budowy sieci bazowej TEN-T oraz terminy, w których ma zostać wykonana, tj. rok 2030. Nowa sieć bazowa obejmie 15 000 km linii kolejowych w całej UE dostosowanych do dużych prędkości, w tym linię kolei dużych prędkości w Polsce, tzw. Igrek. Inwestycje te stanowić będą siłę napędową gospodarki w ramach jednolitego rynku, umożliwiając naprawdę swobodny przepływ towarów i osób w całej UE. Projekt dokumentu implementacyjnego wskazuje, że linie kolejowe położone w sieci bazowej TEN-T zostaną dostosowane do wymagań dotyczących tej sieci, które poprawią konkurencyjność prowadzonego na nich ruchu. Jednym z działań, które mają to spowodować, jest usuwanie tzw. wąskich gardeł poprzez separację ruchu, budowę nowych torów i udrożnianie ciągów. W dokumencie są również opisane kryteria, na podstawie których sporządzono listy inwestycji drogowych, kolejowych i wodnych (morskich i śródlądowych).

   Chcielibyśmy zwrócić uwagę na listę projektów kolejowych i niektóre pozycje w niej zawarte.

   Na miejscu 9 znajduje się inwestycja pod nazwą: ˝Poprawa przepustowości linii kolejowej E20 na odcinku Warszawa - Kutno, etap II: Budowa nowej linii kolejowej łączącej Jaktorów (linia nr 4) z linią nr 3, segregującej ruch pociągów na trasach wylotowych z Warszawy w kierunku zachodnim˝; natomiast na pozycji 21: ˝Poprawa przepustowości linii kolejowej E20 na odcinku Warszawa - Kutno, etap I: Prace na linii kolejowej nr 3 na odc. Warszawa - granica LCS Łowicz˝.

   Są to inwestycje, które zakładają budowę nowego odcinka linii na odcinku Jaktorów - Niedźwiada Łowicka. W opinii ekspertów kolejnictwa realizacja tych projektów może rozwiązać jedynie problem ograniczonej przepustowości w godzinach szczytu na odcinku linii E20 między Warszawą a Łowiczem. Według większości ekspertów transportu kolejowego w przypadku realizacji takiej inwestycji skrócenie czasu jazdy pociągów dalekobieżnych dotyczyłoby jedynie relacji Warszawa - Poznań i wyniosłoby około 10 minut, i to pod warunkiem jazdy na nowym odcinku z prędkością 200 km/h. Budowa tego odcinka nie zapewni dodatkowej przepustowości na odcinku linii E20 na zachód od Łowicza (szczególnie między Łowiczem a Kutnem i między Wrześnią a Swarzędzem i Poznaniem).

   Co warte podkreślenia, to to, że linia E20 leży w II paneuropejskim korytarzu transportowym i w VIII korytarzu towarowym, a w obecnej propozycji kształtu sieci TEN-T znajduje się w korytarzu Morze Północne - Bałtyk. Już od roku 2015 konieczne będzie zarezerwowanie 20% przepustowości na tej linii dla międzynarodowych przewozów towarowych. Przydział tej przepustowości nie będzie się odbywał na poziomie krajowym, ale międzynarodowym.

   Rozwiązaniem alternatywnym jest budowa odcinka nowej linii kolejowej od Warszawy do rejonu Bełchowa (przecięcie z linią nr 11 Skierniewice - Łowicz) z łącznicami w kierunku Łowicza i Skierniewic (w celu umożliwienia jazd do i z Łodzi istniejącą łącznicą Skierniewka - Skierniewice Park). Linia ta, zbudowana przy założeniu zasilania w systemie 3 kV (prędkość rzędu 230 km/h), stanowiłaby I etap przyszłej linii dużych prędkości Warszawa - Poznań i Wrocław. Dla takiej inwestycji jest przygotowane studium wykonalności - konieczna byłaby tylko modyfikacja uwzględniająca etapowanie (oraz etapowe dochodzenie do parametrów kolei dużych prędkości). Dla projektów pod pozycjami 9 i 21 nie ma przygotowanej żadnej dokumentacji, co wynika z zapisów części dokumentu implementacyjnego, tzw. Project pipeline.

   Co więcej, projekt budowy odcinka nowej linii kolejowej od Warszawy do Bełchowa znajdował się w projekcie dokumentu implementacyjnego, który został opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w dniu 11 lipca 2013 r. pod pozycją nr 4. Dlaczego inwestycja ta została skreślona z listy projektów, na której uzyskała wysoką liczbę punktów (56,98) według zobiektywizowanych kryteriów wyboru? Dlaczego pojawiły się na liście inwestycje, które nie rozwiązują problemu tzw. wąskiego gardła na linii E20, a do ich realizacji potrzebne są zbliżone nakłady, przekraczające 1,5 mld zł?

   Inwestycje planowane w wersji projektu dokumentu implementacyjnego z grudnia 2013 r. pod pozycjami 9 i 21 mają zostać sfinansowane ze środków instrumentu Łącząc Europę (CEF). Natomiast, jak podaje Komisja Europejska na swoich stronach internetowych, przytaczając projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie CEF: ˝w ramach instrumentu Łącząc Europę na infrastrukturę transportową w okresie finansowym obejmującym lata 2014-2020 udostępnia się 26 mld euro. 80 do 85% tej kwoty zostanie przeznaczone na wsparcie projektów priorytetowych wzdłuż dziewięciu korytarzy realizacyjnych sieci bazowej. Szacuje się, że wartość potrzebnych inwestycji w sieć bazową w latach 2014-2020 sięga 250 mld euro. Komisja będzie regularnie publikować zaproszenia do składania wniosków, aby sprawić, by jedynie najlepsze projekty o najwyższej unijnej wartości dodanej otrzymywały finansowanie unijne˝. Dlaczego zatem na liście inwestycji kolejowych znalazły się projekty, które nie spełniają warunków uzyskania dofinansowania z CEF? Dlaczego planowane do realizacji są inwestycje, które nie rozwiązują problemu transportowego (w tym przypadku istniejącego wąskiego gardła) i dodatkowo nie są częścią wspólnotowej transportowej sieci bazowej TEN-T? Jest całkiem nieuzasadnione wydatkowanie podobnych co do wielkości środków finansowych na tego typu projekty.

   Według ekspertów budowa nowej linii na odcinku Warszawa - Bełchów zapewni poprawę warunków prowadzenia ruchu nie tylko na linii E20 Warszawa - Poznań - Berlin, ale także w relacji Warszawa - Łódź - Wrocław. Korzyści, które się pojawią po zakończeniu realizacji tego projektu, są wymierne:

   - możliwość wykorzystania nowego odcinka przez pociągi kwalifikowane relacji Warszawa - Poznań - Berlin/Szczecin/Zielona Góra, ale też pociągi non stop Warszawa - Łódź i ewentualnie pociągi Warszawa - Łódź - Wrocław,

   - skrócenie czasu jazdy w kierunku Poznania rzędu 12-15 minut,

   - zwolnienie przepustowości na istniejących odcinkach linii nr 3 Warszawa - Łowicz oraz nr l Warszawa - Skierniewice, możliwość zagęszczenia cyklu ruchu podmiejskiego,

   - możliwość kontynuacji inwestycji w następnych latach w oparciu o różne formy finansowania, w tym partnerstwa publiczno-prywatnego - naturalne przedłużenie to odcinek Bełchów - Łódź, a następnie w kierunku Poznania.

   Jednocześnie realizacja tej inwestycji będzie początkiem budowy kolei dużych prędkości w naszym kraju, co powinno doprowadzić do znaczącego skoku jakościowego polskiej infrastruktury kolejowej.

   Zwracamy się zatem z prośbą o przywrócenie na listę priorytetów do realizacji w sektorze kolejowym inwestycji polegającej na budowie odcinka nowej linii kolejowej pomiędzy Warszawą a Bełchowem, tak jak to było ujęte w projekcie dokumentu implementacyjnego z lipca 2013 r. Prosimy jednocześnie o odpowiedź na zadane w tekście interpelacji pytania.

   Z wyrazami szacunku

   Posłowie Dorota Rutkowska i Cezary Grabarczyk

   Łódź, dnia 4 lutego 2014 r.