Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na pismo z dnia 14 listopada 2013 r., nr SPS-023-22335/13, przy którym przekazana została interpelacja panów Piotra Chmielowskiego oraz Adama Kępińskiego, posłów na Sejm RP, w sprawie sytuacji finansowej Politechniki Opolskiej, uprzejmie przedkładam poniższe informacje.

   Na wstępie należy zauważyć, iż ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.) w art. 94 ust. 1 zawiera katalog 11 dotacji o charakterze zadaniowym, które uczelnia publiczna otrzymuje z budżetu państwa, w tym 9 dotacji w obszarze działalności dydaktycznej.

   W obecnie obowiązującym stanie prawnym dotacje dla poszczególnych uczelni, w tym również dla Politechniki Opolskiej, ustalane są według jednolitych formuł algorytmicznych podziału dotacji - zgodnie z rozporządzeniem ministra nauki i szkolnictwa wyższego z dnia 8 lutego 2012 r. w sprawie sposobu podziału dotacji z budżetu państwa dla uczelni publicznych i niepublicznych (Dz. U. poz. 202, z późn. zm.).

   Politechnice Opolskiej w latach 2009-2013 przyznano w ramach działalności dydaktycznej dotacje w łącznej kwocie 301 913,0 tys. zł, z tego:

   - w 2009 r. - 56 807,4 tys. zł,

   - w 2010 r. - 57 764,5 tys. zł, co stanowi wzrost o 1,7% w stosunku do roku poprzedniego,

   - w 2011 r. - 58 814,8 tys. zł, co stanowi wzrost o 1,8% w stosunku do roku poprzedniego,

   - w 2012 r. - 60 426,7 tys. zł, co stanowi wzrost o 2,7% w stosunku do roku poprzedniego,

   - w 2013 r. - 68 099,6 tys. zł, co stanowi wzrost o 12,7% w stosunku do roku poprzedniego.

   Warto podkreślić, iż algorytmiczny podział dotacji związany jest ze zróżnicowaniem poziomu dotacji dla uczelni w poszczególnych latach. Wysokość dotacji obliczonej w danym roku dla uczelni zależy od udziału osiągniętych przez nią parametrów charakteryzujących jej działalność w sumie tych parametrów dla wszystkich uczelni znajdujących się w danej grupie (uczelni akademickich i zawodowych) i może być niższa od dotacji roku ubiegłego (w warunkach porównywalnych) w przypadku, gdy udział ten jest niższy niż w poprzednim roku.

   Odnosząc się natomiast do kwestii stanu finansów Politechniki Opolskiej, pragnę zauważyć, iż zgodnie z danymi przekazanymi do MNiSW w sprawozdaniach z wykonania planu rzeczowo-finansowego za lata 2009-2012 uczelnia ta odnotowywała zysk/stratę (netto) w wysokości:

   - w 2009 r. - zysk (netto) 1013,5 tys. zł,

   - w 2010 r. - zysk (netto) 1833,0 tys. zł,

   - w 2011 r. - zysk (netto) 18,3 tys. zł,

   - w 2012 r. - strata (netto) 1465,2 tys. zł.

   W myśl postanowień art. 35 ust. 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym wspomniane sprawozdania z wykonania planu rzeczowo-finansowego rektor uczelni przedkłada w terminie do 30 czerwca roku następującego po roku sprawozdawczym, w związku z powyższym ministerstwo nie dysponuje obecnie danymi dotyczącymi wykonania planu rzeczowo-finansowego za 2013 r. Niemniej jednak w planie rzeczowo-finansowym na rok 2013 przekazanym do MNiSW uczelnia zaplanowała na koniec 2013 r. osiągnięcie straty netto w wysokości 1990,3 tys. zł.

   W dokumentach sprawozdawczych za lata 2009-2012 w ramach zobowiązań (wg tytułów dłużnych) Politechnika Opolska wykazała zobowiązania wymagalne w wysokości:

   - w 2009 r. - 459,8 tys. zł,

   - w 2010 r. - 19,8 tys. zł,

   - w 2011 r. - 18,2 tys. zł,

   - w 2012 r. - 37,1 tys. zł.

   Jednocześnie, odpowiadając na pytanie dotyczące wsparcia finansowego dla Politechniki Opolskiej w momencie jej ewentualnego ˝bankructwa˝, pragnę zauważyć, iż ramy prawne zawarte w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym nie dopuszczają możliwości ˝bankructwa˝ uczelni publicznej. Instrumentem stosowanym w razie wyraźnego pogorszenia się sytuacji finansowej uczelni publicznej jest dodany w ramach reformy szkolnictwa wyższego przepis art. 100a, zgodnie z którym od 1 stycznia 2012 r. uczelnie publiczne, w których suma strat netto w okresie nie dłuższym niż pięć ostatnich lat przekracza 25% kwoty tzw. dotacji podstawowej (art. 94 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) w roku poprzedzającym bieżący rok budżetowy, mają obowiązek opracowania programu naprawczego.

   Zgodnie z postanowieniami rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie zakresu i trybu realizacji programu naprawczego prowadzącego do uzyskania równowagi finansowej uczelni publicznej (Dz. U. Nr 243, poz. 1446) w celu ustalenia obowiązku opracowania przez uczelnię publiczną programu naprawczego bierze się pod uwagę straty netto z okresu nie dłuższego niż ostatnie 5 lat wykazane w sprawozdaniach finansowych oraz sprawozdaniach z wykonania planu rzeczowo-finansowego. Program naprawczy określa m.in. działania planowane w celu zrównoważenia kosztów działalności uczelni publicznej z jej przychodami wraz z harmonogramem ich wdrażania. Rektor uczelni objętej programem naprawczym przedkłada ministrowi nadzorującemu tę uczelnię sprawozdanie okresowe z wykonania programu naprawczego.

   Należy jednak podkreślić, iż Politechnika Opolska nie jest objęta programem naprawczym realizowanym na podstawie art. 100a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, gdyż suma strat netto z ostatnich pięciu lat w tej uczelni nie przekracza 25% kwoty dotacji ˝podstawowej˝ - w 2013 r. parametr ten dla Politechniki Opolskiej kształtował się na poziomie 2,44%.

   Odpowiadając natomiast na pytanie dotyczące wizji dalszego funkcjonowania Politechniki Opolskiej, pragnę zauważyć, iż zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym uczelnia jest autonomiczna we wszystkich obszarach swojego działania na zasadach określonych w ustawie. W myśl postanowień art. 100 ust. 2 ww. ustawy uczelnia prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na podstawie planu rzeczowo-finansowego, a zgodnie z ust. 1 tego artykułu koszty swojej działalności, zobowiązania oraz wydatki na rozwój i inne potrzeby pokrywa z przychodów określonych w art. 98 ust. 1 ww. ustawy.

   Pragnę dodać równocześnie, że w wyniku reformy szkolnictwa wyższego, na podstawie art. 94b ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, uczelnie uzyskały od 2012 r. dostęp do dodatkowych źródeł finansowania w ramach dotacji podmiotowej na dofinansowanie zadań projakościowych.

   Z wyrazami szacunku

   Sekretarz stanu

   Maria Orłowska

   Warszawa, dnia 27 listopada 2013 r.