Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację pana posła Romualda Ajchlera w sprawie rozszerzenia listy beneficjentów Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 o byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych (PGR), przekazaną pismem z dnia 6 listopada br., znak: SPS-023-22239/13, zgodnie z art. 193 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, przekazuję następujące informacje.
Przygotowywany obecnie w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) projekt Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 2014-2020) stanowić ma możliwie wszechstronną i kompleksową odpowiedź na najważniejsze potrzeby polskiej wsi i jej mieszkańców, zgodnie z przyjętym celem programu, którym jest poprawa konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu oraz zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich.
PROW 2014-2020 w szczególności koncentrował się jednak będzie na poprawie konkurencyjności rolnictwa, jako sektora niezwykle istotnego dla rozwoju polskiej gospodarki, przed którym wciąż stoi wiele problemów strukturalnych i rozwojowych.
Podkreślenia wymaga fakt, iż na poszczególnych etapach prac dokument ten jest szeroko konsultowany ze wszystkimi zainteresowanymi środowiskami, w tym z mieszkańcami obszarów popegeerowskich, a uwagi i sugestie otrzymywane w ramach prowadzonych konsultacji stanowią podstawę do przygotowywania kolejnych wersji programu.
Rozważając możliwość udzielenia pomocy, w ramach opracowywanego PROW 2014-2020, pracownikom byłych PGR zamieszkującym obszary wiejskie, należy wskazać działanie: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich, które projektowane jest na podstawie art. 21 ust. 1 lit. b i d projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). W ramach przedmiotowego działania przewiduje się wsparcie m.in. na projekty dotyczące poprawy infrastruktury drogowej. Planuje się, aby inwestycje z tego zakresu realizowane były na obszarach gminy o niskim poziomie podatkowym w przeliczeniu na jednego mieszkańca oraz wysokim wskaźniku bezrobocia. Oznacza to, że projekty w tym zakresie byłyby w szczególności realizowane na obszarach popegeerowskich.
Inwestycje w usługi dla ludności, realizowane w ramach tego działania, służyć mają publicznemu korzystaniu z tych usług. Planuje się zatem, aby analogicznie do obecnego okresu programowania korzyści z realizacji działania były kierowane do wszystkich mieszkańców wspólnoty samorządowej, a wsparcie nie zakłócało warunków konkurencji. W związku z tym nie przewiduje się przyznawania pomocy spółdzielniom mieszkaniowym na modernizację mieszkań, budynków, wodociągów. Zgodnie z projektem PROW 2014-2020 beneficjentami pomocy w ramach tego działania będą jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki.
Pomimo iż w PROW 2014-2020 nie planuje się wspierania spółdzielni mieszkaniowych PGR, warto zwrócić uwagę na oferowane w nim inne możliwości bezpośredniego wsparcia społeczności zamieszkujących obszary wiejskie, w tym także pracowników byłych PGR.
Rozwojowi przedsiębiorczości, poprawie zatrudnienia oraz podnoszeniu kompetencji zawodowych na obszarach wiejskich służyć ma pomoc oferowana w ramach podejścia Leader. To ukierunkowane na budowę kapitału społecznego i aktywizację wiejskich społeczności podejście w latach 2014-2020 ma się przede wszystkim koncentrować na przeciwdziałaniu wszelkim formom wykluczenia społecznego dotykającego mieszkańców tych obszarów. W związku z takim zorientowaniem tego instrumentu rozwoju terytorialnego ze wsparcia dostępnego w jego ramach powinni w szczególności skorzystać byli pracownicy PGR tworzący środowisko wyjątkowo narażone na marginalizację.
Planuje się, że rolnicy i osoby długotrwale bezrobotne będą mogli uczestniczyć w finansowanych w ramach podejścia Leader szkoleniach mających na celu podnoszenie ich kompetencji, aktywizację i reorientację zawodową.
Jednocześnie mieszkańcy obszarów wiejskich, w tym obszarów popegeerowskich, będą mogli ubiegać się o pomoc finansową na zakładanie nowych przedsiębiorstw oraz rozwój przedsiębiorczości.
Należy mieć jednak na uwadze, iż z uwagi na specyfikę podejścia Leader, które jest podejściem oddolnym, ostateczny zakres wsparcia oferowanego na danym obszarze, a także maksymalne kwoty pomocy na poszczególne operacje zależeć będą od potrzeb zdiagnozowanych przez lokalną społeczność i przyjętej przez nią lokalnej strategii rozwoju, wybranej do realizacji w ramach PROW 2014-2020.
Podkreślenia wymaga fakt, iż źródłem wsparcia dla obszarów wiejskich w przyszłej perspektywie finansowej, w zakresie nieobjętym PROW, a dotyczącym budowy i modernizacji infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, rozwoju przedsiębiorczości oraz usług kierowanych do osób bezrobotnych, poszukujących pracy i nieaktywnych zawodowo w celu zwiększenia ich szans na znalezienie zatrudnienia, będzie również polityka spójności.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Zofia Szalczyk
Warszawa, dnia 28 listopada 2013 r.