Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację posła Edwarda Siarki z dnia 23 września 2013 r. w sprawie zmiany ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (nr pisma wiodącego SPS-023-21258/13), uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 103 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.), zwaną dalej ustawą emerytalną, wysokość przychodu osiąganego przez zatrudnioną osobę, która osiągnęła wiek emerytalny, nie powoduje zmniejszenia wysokości świadczenia emerytalnego ani jego zawieszenia. Należy jednak pamiętać o warunku określonym w art. 103a ustawy emerytalnej, zgodnie z którym prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Oznacza to, że osoby, które zamierzają jednocześnie pobierać emeryturę oraz pracować u dotychczasowego lub innego pracodawcy, muszą po rozwiązaniu stosunku pracy nawiązać kolejny z tym samym lub innym pracodawcą. Bez znaczenia jest przy tym okres między ustaniem starego a powstaniem nowego stosunku pracy, a także tryb rozwiązania dotychczasowego stosunku pracy.
Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, że w przypadku osób, które pozostając w zatrudnieniu, nabyły prawo do emerytury po dniu 31 grudnia 2010 r., organ rentowy w ogóle nie podejmuje wypłaty świadczenia, jeżeli nie nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy. Podjęcie wypłaty następuje po przedłożeniu w organie rentowym zaświadczenia (świadectwa pracy) wystawionego przez pracodawcę, potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy.
Sytuacja ewentualnego zmniejszenia wysokości świadczenia emerytalnego albo jego zawieszenia w związku z wysokością osiąganych przychodów dotyczy osób, które pobierają świadczenie emerytalne i nie osiągnęły wieku emerytalnego, określonego w przepisach ustawy emerytalnej. W takim przypadku, zgodnie z art. 104 ust. 1 w związku z art. 104 ust. 7 i 8 ustawy emerytalnej, gdy przychód osiągany z tytułu działalności podlegającej ubezpieczeniu społecznemu jest wyższy niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS, następuje zawieszenie świadczenia lub gdy przychód jest wyższy niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia następuje odpowiednie zmniejszenie świadczenia. Należy wskazać, że od 1 września 2013 r. kwota równa 70% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wynosi 2528,80 zł, natomiast kwota równa 130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wynosi 4696,30 zł. Zgodne z art. 127 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, emeryt jest zobowiązany zawiadomić organ rentowy o podjęciu działalności podlegającej ubezpieczeniu społecznemu, a także o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu, a po upływie roku kalendarzowego - o wysokości tego przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Obowiązek ten spoczywa odpowiednio na pracodawcy i zleceniodawcy, a w przypadku osoby pełniącej służbę - na właściwej komórce kadrowej.
Zgodnie z art. 138 ustawy emerytalnej osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Natomiast za nienależnie pobrane świadczenia uważa się m.in. świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących wstrzymanie wypłaty świadczenia w całości lub w części. A zatem, jeżeli organ rentowy uzna, że świadczenie emerytalne było nienależne z powodu przekroczenia wysokości uzyskanego przychodu przez pracującego emeryta, to jest w pełni uprawniony do żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.
Przedstawiając powyższe wyjaśnienia, uprzejmie informuję, że nie znajduję uzasadnienia do podjęcia działań legislacyjnych w kierunku zmiany zasad wypłaty emerytury osobom osiągającym przychody z zatrudnienia czy też innej działalności zarobkowej.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Marek Bucior
Warszawa, dnia 22 października 2013 r.