Szanowna Pani Marszałek! W nawiązaniu do pisma z dnia 24 lipca 2013 r. (sygn. SPS-023-19797/13) dotyczącego interpelacji posła na Sejm RP pana Macieja Banaszaka w sprawie zmieniających się zasad zdawania na prawo jazdy oraz aktualizowania systemu Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców uprzejmie informuję, że w centralnej ewidencji kierowców gromadzi się dane o osobach zgodnie z zakresem określonym w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.). Dane te przekazywane są do ww. ewidencji przez podmioty i na zasadach określonych wskazaną ustawą. Należy podkreślić, że centralna ewidencja kierowców jest aktualizowana zgodnie z dotychczasowym trybem i obejmuje m.in. rejestrowanie informacji o uzyskanej kategorii uprawnień, w tym uprawnień, które pojawiły się w dniu 19 stycznia 2013 r. w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.).

   W ramach przebudowy systemu informatycznego Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców i uruchomienia systemu w wersji 2.0 w 2016 r. planuje się budowę interfejsów wymiany danych z systemami zewnętrznymi, w tym również z systemami eksploatowanymi w starostwach, wspierającymi procesy rejestracji pojazdów i wydawania praw jazdy.

   W załączeniu przedstawiam opracowanie: Informacja ministra spraw wewnętrznych na temat przebudowy systemu informatycznego Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców oraz dostosowania go do wymagań wprowadzonych ustawą o kierujących pojazdami, które wskazuje kierunki zmian dla obecnego systemu CEPiK i prezentuje wizję systemu w nowym kształcie, opartego na nowoczesnych technologiach i infrastrukturze.

   Należy wskazać, że decyzja o przebudowie systemu informatycznego Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców oraz uruchomieniu w 2016 r. SI CEPiK w wersji 2.0 została podjęta po przeprowadzeniu wielopłaszczyznowej analizy, którą objęto zbadanie przyczyn występowania awarii systemu, weryfikację eksploatowanej od 2004 r. infrastruktury programowo-sprzętowej, jak również architektury logicznej i wykorzystywanych rozwiązań funkcjonalnych. Wskazaną analizą zostały również objęte koszty utrzymania i eksploatacji aktualnie funkcjonującego systemu, potencjalny koszt realizacji zmian w celu jego dostosowania do nowych przepisów prawa oraz potrzeb użytkowników, jak również do stale rosnącego obciążenia systemu.

   Jednocześnie uprzejmie informuję, że SI CEPiK został technicznie zintegrowany z Krajowym Systemem Informatycznym (KSI) w zakresie wymiany danych z SIS II w terminie wynikającym z przepisów prawa. Ponadto obecnie prowadzone są prace implementacyjne związane z uruchomieniem wymiany danych o pojazdach i ich właścicielach oraz o kierowcach, wynikających z dyrektywy 2006/126/WE, tzw. RESPER, oraz dyrektywy 2011/82/UE, tzw. CBE. Rozwiązania te zostaną następnie zaadaptowane do nowej wersji systemu CEPiK, natomiast rozwiązanie CBE powstaje już w oparciu o założenia CEPiK 2.0 i nie będzie konieczna jego adaptacja. Należy podkreślić, że pełna implementacja przepisów UE wymaga zmian legislacyjnych, które prowadzone są przez inne organy jako wiodące, natomiast Ministerstwo Spraw Wewnętrznych pełni rolę współpracującą w całym procesie.

   Niezależnie od powyższego pragnę wskazać, że zakres systemu CEPiK nie pokrywa się z zakresem systemów ˝Pojazd˝ czy ˝Kierowca˝, które obsługują jedynie proces rejestracji pojazdów i wydawania praw jazdy. Zadania realizowane przez system CEPiK, a zatem również jego funkcjonalność, są znacznie szersze. Ponadto należy wyjaśnić, że wstrzymanie rozwoju aktualnie funkcjonującego CEPiK nie wiąże się z zatrzymaniem któregokolwiek procesu zasilania danymi przez zobowiązane do tego organy. System informatyczny CEPiK nadal realizuje cele, dla których został zbudowany.

   Załącznik

   1. Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców. Historia i stan obecny

   1.1. Podstawa prawna

   System informatyczny Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (SI CEPiK) służy prowadzeniu przez ministra spraw wewnętrznych dwóch rejestrów: centralnej ewidencji pojazdów (CEP), gromadzącej informacje o zarejestrowanych pojazdach i ich właścicielach lub niektórych posiadaczach, oraz centralnej ewidencji kierowców (CEK), w której gromadzi się przede wszystkim dane o osobach, które posiadają lub którym cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi lub tramwajami. Podstawę prowadzenia ww. rejestrów stanowi ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.), patrz wykres.

   W CEP gromadzi się przede wszystkim dane przekazywane w wyniku czynności związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu, ze starostw powiatowych, z wykorzystaniem systemu SI ˝Pojazd˝, a także z organów rejestrujących służb w zakresie pojazdów rejestrowanych w trybie art. 73 ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym z wykorzystaniem dedykowanej aplikacji. Dodatkowo w CEP gromadzi się i udostępnia m.in. informacje o kradzieży pojazdu oraz jego odnalezieniu, utracie dowodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych, pozwolenia czasowego i tablic tymczasowych oraz karty pojazdu, a także ich odnalezieniu, zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego albo pozwolenia czasowego, zawartej umowie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, wynikach okresowego badania technicznego lub dodatkowego badania technicznego. Informacje do CEP są przekazywane m.in. przez starostwa (z wykorzystaniem systemu SI ˝Pojazd˝), Policję (przez KSIP), Inspekcję Transportu Drogowego, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, stacje kontroli pojazdów.

   W CEK gromadzi się m.in. dane o osobach posiadających lub którym cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi lub tramwajami, o osobach nieposiadających uprawnień, w stosunku do których orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, o cofnięciu/przywróceniu uprawnienia oraz o utracie/odnalezieniu dokumentu stwierdzającego uprawnienie, o zatrzymaniu dokumentu stwierdzającego uprawnienie oraz jego zwrocie. Informacje te są przekazywane m.in. przez starostwa powiatowe (z wykorzystaniem systemu SI ˝Kierowca˝), Biuro Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego, Policję (z wykorzystaniem KSIP), Inspekcję Transportu Drogowego, Żandarmerię Wojskową. Zakres danych gromadzonych w CEK ulegnie znacznemu rozszerzeniu od dnia 4 stycznia 2016 r., kiedy wejdą w życie przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.) zmieniające Prawo o ruchu drogowym w zakresie funkcjonowania CEK. Od tego dnia w ewidencji będą gromadzone m.in. informacje dotyczące ośrodków szkolenia kierowców, instruktorów, egzaminatorów, lekarzy i psychologów, a także dane o kierowcach naruszających przepisy ruchu drogowego i przydzielonych im punktach karnych za te naruszenia, w tym w zakresie okresu próbnego dla młodych kierowców.

   Dane zawarte w CEP i CEK udostępniane są szerokiemu gronu odbiorców, m.in. administracji rządowej i samorządowej, sądom, organom egzekucyjnym, podmiotom gospodarczym oraz osobom fizycznym.

   1.2. Historia projektu

   System informatyczny CEPiK powstał w latach 2003-2004 na zlecenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a do roku 2010 system rozbudowywano o kolejne funkcjonalności, obejmujące m.in.:

   - centralną ewidencję pojazdów (CEP) z wydzielonym w ramach niej obszarem ewidencji pojazdów służbowych (CEP-S) oraz centralną ewidencję kierowców (CEK),

   - zasilanie ewidencji CEP i CEK danymi od podmiotów zobowiązanych (m.in. organów rejestrujących, Policji, UFG, SKP, ITD, ADR),

   - zasilanie ewidencji CEP-S danymi pojazdów służbowych rejestrowanych w trybie art. 73 ustawy Prawo o ruchu drogowym, w tym wyposażenie organów rejestrujących pojazdy służbowe w aplikację do rejestracji tych pojazdów,

   - udostępnianie danych dla podmiotów uprawnionych w trybie teletransmisji,

   - udostępnianie danych na wnioski kierowane w postaci papierowej, wspierane przez moduł obsługi korespondencji i spraw oraz linię drukująco-kopertującą obsługującą wydruk odpowiedzi na wnioski,

   - udostępnianie w trybie weryfikacji danych za pośrednictwem ePUAP umożliwiające weryfikację danych z dokumentów rejestracyjnych oraz prawa jazdy z danymi zgromadzonymi odpowiednio w CEP i CEK,

   - integrację CEP z systemem EUCARIS umożliwiającą wymianę danych o pojazdach i ich właścicielach w ramach wypełnienia zobowiązań wynikających z członkostwa RP w UE,

   - mechanizmy analiz i raportów pozwalające na wykonywanie statystyk, zestawień danych, jak również na monitorowanie działania SI CEPiK oraz jakości gromadzonych w ewidencjach danych,

   - podsystem audytu zapewniający m.in. wypełnienie obowiązków ustawowych administratora danych z zakresu ochrony danych osobowych.

   Przy rozbudowie systemu rozwijana była głównie warstwa aplikacji, natomiast zmiany w niewielkim stopniu dotyczyły infrastruktury sprzętowej. Obecnie SI CEPiK jest w dużej mierze technologicznie przestarzały, a jego architektura jest bardzo skomplikowana. W niektórych obszarach SI CEPiK przyjęto nadmierną restrykcyjność klauzul niejawności systemu, co znacząco wpływa na wzrost kosztów rozwoju i utrzymania, a mechanizmy bezpieczeństwa oparte są na technologiach i rozwiązaniach aplikacyjnych zaprojektowanych prawie 10 lat temu. Obniżenie klauzul niejawności poszczególnych grup danych pozwoliłoby znacząco uprościć przyjęty model architektury oraz wyeliminować urządzenia wymagane do zapewnienia bezpieczeństwa. Dla pozostałych zbiorów rozwiązania sprzętowe można w większości zastąpić nowoczesnymi rozwiązaniami na poziomie oprogramowania. Te aktualnie dostępne gwarantują taki sam poziom bezpiecznego kodowania i dekodowania, a ponadto eliminują przysyłanie niezaszyfrowanych danych w sieci lokalnej użytkownika końcowego.

   Ustawą z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami przewidziano znaczne rozszerzenie zakresu danych gromadzonych w CEK. Przepisy, których wejście w życie pierwotnie wyznaczono na 19 stycznia 2013 r., oznaczały konieczność wprowadzenia bardzo znaczących zmian w SI CEPiK (tzw. duży rozwój). Postępowanie przetargowe na ich wykonanie, ogłoszone w styczniu 2012 r., zostało unieważnione ze względu na istotną wadę prawną. W tym samym czasie przeprowadzono w MSW przegląd eksploatowanych systemów informatycznych, w wyniku którego zaczęto rozważać budowę nowej wersji SI CEPiK (CEPiK 2.0). Wdrożenie znaczących zmian w obecnie eksploatowanym systemie (szacowanych tylko w zakresie dostosowania do ustawy o kierujących pojazdami na 15-20 mln zł, a razem z innymi planowanymi do wprowadzenia modyfikacjami - na ponad 30 mln zł) zostało uznane za niecelowe. W wyniku nowelizacji ustawy przesunięto termin wejścia w życie przepisów dotyczących CEK na 4 stycznia 2016 r.

   Do 2010 r. zadania związane z utrzymaniem i rozwojem systemu realizował w większości jego wykonawca. W roku 2011 zadania utrzymania i udostępniania danych z SI CEPiK przejął powołany w tym celu przez MSWiA Centralny Ośrodek Informatyki (COI).

   Dotychczasowy koszt budowy systemu informatycznego CEPiK (w latach 2004-2010) wyniósł ok. 325 mln zł, a obecny koszt utrzymania SI CEPiK kształtuje się na poziomie ok. 45,6 mln zł rocznie (bez usług udostępniania danych).

   Wykres 1. Nakłady na SI CEPiK w latach 2004-2012. Opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych funduszu celowego CEPiK.

   1.3. Finansowanie

   Utrzymanie i rozwój SI CEPiK finansowane są z państwowego funduszu celowego utworzonego na podstawie art. 80d Prawa o ruchu drogowym (poprzednio, do końca 2004 r., środek specjalny). Dysponentem funduszu jest minister właściwy do spraw wewnętrznych. Zapewnia to stabilne finansowanie systemu we wszystkich aspektach jego funkcjonowania (utrzymanie infrastruktury i aplikacji, transmisja danych, udostępnianie informacji, rozwój). Ograniczenie funduszu tylko do jednego systemu informatycznego powoduje jednak konieczność utrzymywania odrębnej infrastruktury i zasobów ludzkich dla różnych rejestrów, a w konsekwencji utrudnia racjonalizację kosztów, która mogłaby nastąpić poprzez np. integrację infrastruktury informatycznej, eliminację dublujących się sieci transmisji danych czy ujednolicenie modelu utrzymaniowego.

   Przychody funduszu stanowią:

   - opłaty ewidencyjne z tytułu umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych pobierane na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 392.); wysokość opłaty wynosi równowartość 1 euro ustaloną przy zastosowaniu kursu średniego ogłoszonego przez NBP wg tabeli nr 1 w roku zawarcia umowy,

   - opłaty ewidencyjne pobierane na podstawie ustawy Prawo o ruchu drogowym, m.in. za wydanie dowodu rejestracyjnego, wydanie pozwolenia czasowego, wydanie zalegalizowanych tablic (tablicy) rejestracyjnych, wydanie nalepek kontrolnych, wydanie dokumentu stwierdzającego uprawnienie do kierowania pojazdem, wymianę prawa jazdy lub innego dokumentu uprawniającego do kierowania pojazdami lub potwierdzającego dodatkowe kwalifikacje i wymagania do kierującego pojazdem, wpisanie do dowodu rejestracyjnego przez uprawnionego diagnostę kolejnego terminu badania technicznego pojazdu, wpis przedsiębiorcy do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek doskonalenia techniki jazdy; wysokość opłaty wynosi od 50 gr do 1 zł,

   - opłaty ewidencyjne za dokonanie wpisu przedsiębiorcy do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców pobierane na podstawie art. 39g ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1265, z późn. zm.),

   - opłaty za udostępnianie danych z centralnej ewidencji pojazdów i centralnej ewidencji kierowców pobierane na podstawie Prawa o ruchu drogowym,

   - odsetki od lokat i depozytów.

   Najbardziej istotne pozycje wśród wydatków funduszu CEPiK stanowiły w 2012 r.:

   - utrzymanie SI CEPiK: 31,4 mln zł,

   - usługi transmisji danych dla SI CEPiK (w tym sieć WAN-CEPiK): 14 mln zł,

   - usługi udostępniania danych z SI CEPiK: 20,6 mln zł,

   - modernizacja infrastruktury SI CEPiK: 2,9 mln zł.

   Wykres 2. Przychody i wydatki funduszu celowego CEPiK w latach 2004-2012. Opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych funduszu.

   Wykres 3. Struktura przychodów funduszu celowego CEPiK (2012). Opracowanie własne na podstawie sprawozdania finansowego funduszu (patrz str. 1488).

   Wykres 4. Struktura wydatków funduszu celowego CEPiK (2012). Opracowanie własne na podstawie sprawozdania finansowego funduszu (patrz str. 1488).

   W 2012 r. w związku z planowaną gruntowną przebudową systemu informatycznego CEPiK, której realizację zaplanowano na lata 2013-2015, zmniejszono wydatki funduszu celowego, ograniczając je jedynie do zapewnienia bezpiecznej eksploatacji bieżącej wersji systemu do końca 2015 r. Dzięki temu stan funduszu na koniec 2012 r. wyniósł 124,3 mln zł, co pozwala na rozpoczęcie prac nad nową wersją systemu. Szacuje się, że wydatki na ten cel w latach 2013-2015 nie powinny przekroczyć 150 mln zł (netto). Ponieważ nowy system będzie posiadał znacznie rozbudowaną funkcjonalność w stosunku do obecnego, koszty utrzymania systemu zależeć będą od katalogu udostępnionych usług oraz liczby użytkowników korzystających z systemu w drodze teletransmisji. W celu optymalizacji kosztów budowy i utrzymania systemu konieczne jest zintegrowanie architektury sprzętowej i sieciowej z innymi rejestrami pozostającymi we właściwości ministra spraw wewnętrznych. Zarówno budowa, jak i utrzymanie systemu finansowane będą ze środków funduszu celowego CEPiK. Planowane jest jego rozszerzenie o opłaty z tytułu prowadzenia rejestru przedsiębiorców transportu drogowego.

   Docelowy model finansowania zakłada stworzenie jednolitego funduszu celowego dla rejestrów CEPiK i PESEL, co umożliwi elastyczne finansowanie rozwiązań w zakresie rejestrów oraz usprawni zarządzanie i integrację rozwiązań technicznych.

   2. Rozwój SI CEPiK

   2.1. Oczekiwania użytkowników

   Centralna ewidencja pojazdów i centralna ewidencja kierowców pomimo ogromnej wartości informacyjnej danych w nich zgromadzonych nie są w pełni wykorzystywane na potrzeby gospodarki i społeczeństwa. Zastosowanie SI CEPiK powinno zapewnić państwu efektywne zarządzanie informacją, dotyczy to w szczególności usług realizowanych na rzecz jednostek administracji państwowej i samorządowej, służb oraz innych podmiotów, które potrzebują dostępu do danych z ewidencji pojazdów i kierowców do realizacji bieżących zadań. Biorąc pod uwagę potrzeby użytkowników i możliwości techniczne oferowane przez współczesne technologie IT, zakres realizacji tych usług należy uznać za niewystarczający. Usługi są wprawdzie realizowane przy pomocy sieci teleinformatycznych, co umożliwia dostęp do danych on-line, jednak SI CEPiK nie można nazwać system referencyjnym zawierającym wszystkie aktualne dane o pojazdach i kierujących pojazdami. W tej chwili gromadzenie danych jest rozproszone pomiędzy różne systemy, a ich użyteczne wykorzystanie jest często niemożliwe.

   Dotychczas nie stworzono kompletnego katalogu usług dla ludności, które mogłyby być świadczone w oparciu o dane z rejestru CEPiK. Aktualnie dostępne usługi są ukierunkowane prawie wyłącznie na potrzeby instytucji lub podmiotów masowo realizujących zadania wymagające danych z ewidencji. Należy dążyć do ograniczenia udostępniania danych w formie papierowej i statystyk przygotowywanych przez operatorów na rzecz zdalnego dostępu do ewidencji. Możliwość rozszerzenia katalogu usług wymaga również zmian w przepisach o udostępnianiu danych z ewidencji.

   Przy budowie nowego systemu należy również wdrożyć mechanizmy poprawy jakości danych w obecnej ewidencji, jak również nowe mechanizmy wprowadzania danych i współpracy z systemami zewnętrznymi.

   2.2. Wprowadzane usługi

   Nowy system CEPiK 2.0 będzie spełniał swoim zakresem wszelkie wymagania wynikające z ustawy Prawo o ruchu drogowym i ustawy o kierujących pojazdami (centralna ewidencja pojazdów i centralna ewidencja kierowców). W przypadku decyzji o ich włączeniu do SI CEPiK będzie również realizował zadania krajowego rejestru elektronicznego przedsiębiorców transportu drogowego oraz centralnej ewidencji kart parkingowych wydawanych osobom niepełnosprawnym.

   Częścią CEPiK 2.0 będzie centralna aplikacja webowa, która udostępni organom rejestrującym funkcjonalności SI ˝Pojazd˝ i SI ˝Kierowca˝ w zakresie niezbędnym do realizacji zadania rejestracji w CEP i CEK. Do systemu zostanie włączony moduł gromadzący dane osób ubiegających się o wydanie uprawnień do kierowania pojazdami (profil kandydata na kierowcę) i bezpłatnie udostępniający je podmiotom uczestniczącym w procesie szkolenia i egzaminowania (ośrodki szkolenia kierowców, wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego) na zasadach pełnej interoperacyjności. System zostanie rozbudowany o nowe funkcjonalności, związane np. z obsługą badań okresowych pojazdów czy postępowań egzekucyjnych, które zostaną zidentyfikowane i zaprojektowane przy udziale przyszłych użytkowników.

   W oparciu o dane z CEPiK zostaną rozwinięte usługi dla ludności, gospodarki i administracji publicznej. Aktualnie zidentyfikowano m.in. następujące potrzeby w zakresie szeroko dostępnych usług.

   Usługi dla obywatela:

   - uzyskanie przez właściciela wszelkich danych na temat posiadanych pojazdów,

   - uzyskanie informacji o historii pojazdu przy jego zakupie,

   - uzyskanie informacji o liczbie posiadanych przez kierowcę punktów karnych,

   - uzyskanie informacji o posiadanych kategoriach uprawnień i okresach ich ważności,

   - możliwość opłacenia mandatu za wykroczenie drogowe,

   - uzyskanie informacji o okresie ważności posiadanych dokumentów,

   - uzyskanie informacji o okresie obowiązywania okresu próbnego dla kierowcy,

   - możliwość składania wniosków dotyczących aktualizacji danych bądź wydania dokumentu drogą elektroniczną,

   - uzyskanie informacji o ośrodku szkolenia kierowców i instruktorze,

   - system przypomnień i powiadomień za pośrednictwem poczty elektronicznej lub SMS, np. o zbliżającym się terminie badań technicznych, zawarcia umowy OC, ważności prawa jazdy itp.

   Usługi dla gospodarki i instytucji badawczych:

   - narzędzia do zaawansowanej analizy statystycznej, np. w zakresie liczby rejestrowanych pojazdów o zadanych parametrach w danym czasie i na danym terytorium, dynamiki pierwotnego i wtórnego rynku samochodowego (rejestracje/wyrejestrowania), liczby pojazdów itp.,

   - udostępnianie danych z bazy pojazdów, np. bazy dotyczącej floty pojazdów w poszczególnych firmach na danym terytorium (usługa jest obecnie dostępna wyłącznie off-line po złożeniu odpowiedniego wniosku),

   - oprogramowanie interfejsowe wraz z odpowiednią dokumentacją, które w granicach przewidzianych przepisami, bez udostępniania danych osobowych, pozwoli podmiotom trzecim rozwijać własne usługi oparte na danych z ewidencji.

   Szczegółowy katalog usług dla ludności, gospodarki oraz instytucji badawczych zostanie opracowany na podstawie konsultacji społecznych przeprowadzonych w czasie prac nad nową wersją systemu i stale kontynuowanych. Należy również zapewnić warunki techniczne i prawne, które umożliwią szybki i elastyczny rozwój katalogu usług w odpowiedzi na pojawiające się zapotrzebowanie różnych grup społecznych i postęp technologiczny.

   2.3. Planowane działania

   2.3.1. Cel

   Optymalnym rozwiązaniem jest budowa nowego systemu informatycznego obejmującego ewidencję pojazdów i kierowców, a także - zależnie od wyniku prac legislacyjnych - przedsiębiorców transportu drogowego i kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych. System roboczo nazwany CEPiK 2.0, wykorzystując dotychczasowe rozwiązania, pozwoli na wdrożenie nowych możliwości technologicznych i aplikacyjnych. Możliwość projektowania nowej wersji w oparciu o doświadczenia z eksploatacji aktualnych rozwiązań nie tylko przełoży się na jej jakość, ale również skróci czas budowy nowego systemu. Wyeliminowanie dostawcy zewnętrznego i zlecenie zadania podległemu MSW Centralnemu Ośrodkowi Informatyki wymiernie skróci czas potrzebny na ustalenia pomiędzy klientem a wykonawcą na każdym etapie budowy i rozwoju systemu oraz zmniejszy koszty realizacji projektu. Doświadczenia z przejęcia zadań utrzymania obecnego systemu przez COI pokazują, że realizacja usług w tym zakresie w oparciu o własne zasoby (grupa MSW) przyniosła w niektórych obszarach nawet do 20% oszczędności w stosunku do kosztów ponoszonych przez MSW na analogiczne usługi realizowane przez komercyjnego wykonawcę.

   Celem działań MSW w zakresie informatyzacji ewidencji pojazdów i kierowców jest stworzenie systemu teleinformatycznego pozwalającego na efektywne zarządzanie informacjami zawartymi w ewidencjach na wszystkich etapach (zasilanie ewidencji, bezpieczne przechowywanie danych, udostępnianie informacji i realizacja usług). System ten powinien być:

   - referencyjny - gromadzić wszystkie dane z rejestrów w obszarze ruchu i transportu drogowego i stanowić podstawowe źródło danych w tym zakresie dla innych rejestrów,

   - zintegrowany - zapewniać możliwie największy poziom integracji rozwiązań technicznych,

   - bezpieczny - zapewniać należytą ochronę zawartych w nich danych osobowych oraz informacji niejawnych,

   - efektywny - w udostępnianiu danych,

   - zorientowany na usługi - umożliwiać w możliwie najszerszym stopniu udostępnienie usług dla ludności, gospodarki oraz sektora publicznego opartych na danych zgromadzonych w CEPiK,

   - zoptymalizowany finansowo - zakres funkcjonalny i niefunkcjonalny oraz wynikające z niego koszty budowy, rozwoju i utrzymania powinny zostać dostosowane do spodziewanych korzyści,

   - zabezpieczać interesy Skarbu Państwa - niedopuszczalne są praktyki dopuszczające w jakikolwiek sposób naruszenie autonomii państwa w zakresie zarządzania i rozwoju systemów,

   - rozwijany i utrzymywany w obszarze sektora finansów publicznych - w tym celu konieczne jest zapewnienie w sektorze publicznym odpowiednio wysokich kompetencji niezbędnych do skutecznego rozwoju i utrzymania systemów,

   - elastyczny technologicznie - technicznie niezależny i neutralny, również dzięki dopuszczeniu stosowania otwartych standardów.

   2.3.2. Architektura systemu

   System CEPiK 2.0, który zastąpi obecny SI CEPiK, oparty będzie na w pełni referencyjnej, scentralizowanej bazie danych dotyczących pojazdów i kierowców oraz informacji powiązanych niezbędnych do kompletnej obsługi procesów dotyczących tych obszarów (np. profil kandydata na kierowcę). Pozwoli to na rezygnację z obecnie eksploatowanych zbędnych replik oraz baz lokalnych w starostwach, a także obniży koszt utrzymania danych. Przy centralnej bazie danych i odpowiednich regulacjach niemożliwe będzie wyprodukowanie dokumentów, które nie zostaną zarejestrowane w systemie.

   Architektura aplikacji nowego systemu będzie znacznie bardziej wydajna i skuteczniejsza w zarządzaniu:

   - ograniczona zostanie liczba rodzajów komponentów (jeden wybrany serwer aplikacyjny, jeden system zarządzania bazami danych), co wpłynie na poprawę skalowalności, stabilności i dostępności systemu,

   - aplikacja będzie rozszerzalna przez stworzenie rzadko modyfikowalnego rdzenia i wydelegowanie większości funkcji do słabo powiązanych (loosely coupled), a dzięki temu łatwo modyfikowalnych modułów,

   - moduły CEPiK 2.0 będą odpowiadały produktom biznesowym,

   - proces instalacji środowiska będzie jasno zdefiniowany,

   - wprowadzony zostanie prostszy, biznesowy proces wprowadzania modyfikacji do systemu - ten sam podmiot będzie utrzymywał i rozwijał system,

   - poprzez zastosowanie zunifikowanej konfiguracji, nierozproszonej pomiędzy różne moduły systemu, procesy wykonywane przez administratorów będą prostsze i bardziej transparentne,

   - architektura CEPiK 2.0 będzie znacznie uproszczona, dzięki czemu konfiguracja i instalacja centrum zapasowego, a także kolejnych środowisk testowych będzie tańsza i znacznie szybsza,

   - zastosowanie metodyki weryfikacji jakości kodu źródłowego i sporządzanej dokumentacji, w tym komentarzy, przyspieszy proces przyszłych modyfikacji i rozszerzeń,

   - wprowadzenie regulacji dotyczących zasilania CEPiK 2.0 i zastosowanie bardziej adekwatnej kontroli (walidacji) tego procesu pozwoli na znaczne zwiększenie jakości przechowywanych danych,

   - dokumentacja nie będzie tworzona fazami, w metodyce kaskadowej - będzie jednolita i aktualizowana na bieżąco wraz z kolejnymi modyfikacjami,

   - nowe rozwiązanie będzie spójne technologicznie, zarówno wewnątrz (pomiędzy modułami samego systemu CEPiK), jak i w ramach innych aplikacji obsługujących SRP (analogiczna architektura wszystkich systemów prowadzonych w ramach MSW) - obniży to koszty rozwoju i utrzymania.

   Przy tworzeniu systemu będą uwzględnione priorytety normy ISO 9241 dotyczącej ergonomii systemów informatycznych oraz wytyczne WCAG 2.0. dotyczące dostępności (accessibility) i przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu. Prace projektowe w tym zakresie będą realizowane iteracyjnie, wg metodyki user-centered design, w oparciu o prowadzone na bieżąco jakościowe i ilościowe badania z udziałem użytkowników. Dzięki zastosowaniu takiego podejścia poprawione zostaną workflow oraz ergonomia interfejsów, a w konsekwencji zwiększy się efektywność operatorów systemu oraz jakość wprowadzanych danych.

   2.3.3. Infrastruktura sprzętowa

   Zintegrowanie infrastruktury sprzętowej

   W ramach projektu powstaną dwa centra przetwarzania danych pracujące w trybie active/active. Zostanie także ujednolicona infrastruktura sprzętowo-programowa w obszarze ewidencji ludności oraz ewidencji pojazdów i kierowców, co pozwoli na stworzenie zintegrowanej infrastruktury rejestrów prowadzonych przez MSW. Dodatkowo zastosowanie centralnej magistrali serwisowej pozwoli na unifikację dostępu systemów zewnętrznych do SI CEPiK. Dzięki temu możliwe będzie zrezygnowanie z infrastruktury warstwy lokalnej SI CEPiK (obecnie eksploatowana w 400 starostwach).

   Powyższe działania pozwolą ograniczyć koszty budowy i utrzymania systemów teleinformatycznych obsługujących rejestry państwowe poprzez możliwość elastycznego zarządzania zasobami, zwiększenie dostępności oraz zmniejszenie kosztów licencji, umów serwisowych i kosztów osobowych).

   W ramach CEPiK 2.0 stworzone zostaną środowiska deweloperskie, testowe, integracyjne oraz produkcyjne. Zostaną one udostępnione uprawnionym podmiotom.

   Niezależnie od działań w ramach projektu CEPiK 2.0 MSW podejmie działania zmierzające do budowy pasywnego centrum przetwarzania danych, którego celem będzie zapewnienie bezpieczeństwa przechowywanych danych oraz zapewnienie działania rejestrów w sytuacjach kryzysowych.

   W warstwie telekomunikacyjnej transmisja danych, realizowana obecnie przez sieć WAN-CEPiK, będzie realizowana w oparciu o sieć OST 112.

   Neutralność technologiczna. Ochrona interesów Skarbu Państwa

   Zastosowane zostaną rozwiązania neutralne technologicznie. Zakłada się zastosowanie otwartych standardów oraz wykorzystanie komponentów tzw. otwartego oprogramowania. Skarb Państwa (MSW) pozostanie właścicielem majątkowych praw autorskich do wytworzonego oprogramowania.

   2.3.4. Działania legislacyjne

   W związku z planowanym wprowadzeniem katalogu usług dla ludności oraz włączeniem do CEPiK rejestru przedsiębiorców transportu drogowego konieczne będą zmiany legislacyjne w obszarze regulowanym przez ustawę Prawo o ruchu drogowym i ustawę o transporcie drogowym.

   2.3.5. Harmonogram projektu

   Prace nad projektem CEPiK 2.0 rozpoczęły się w I kwartale 2013 r., a uruchomienie produkcyjne CEPiK 2.0 planowane jest na 4 stycznia 2016 r. Obecnie prowadzone są prace nad założeniami systemu, jego architekturą, katalogiem usług, w tym zmianami prawnymi koniecznymi do efektywnego ich uruchomienia dla obywateli, przedsiębiorców i administracji. Rozpoczęły się rozmowy z interesariuszami projektu. Procedowane jest również zawarcie umowy z Centralnym Ośrodkiem Informatyki na budowę systemu.

   2.4. Zarządzanie projektem

   Do zarządzania projektem rozwoju SI CEPiK zostanie powołany przez ministra spraw wewnętrznych zespół, w którego skład wejdą przedstawiciele MSW i Centralnego Ośrodka Informatyki (COI).

   Zadania techniczne, w tym budowę systemu, utrzymanie oraz rozwój, będzie realizował Centralny Ośrodek Informatyki.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Rafał Magryś

   Warszawa, dnia 20 sierpnia 2013 r.