Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację poseł Elżbiety Witek w sprawie zamiaru zawieszenia linii kolejowej Jelenia Góra - Lwówek Śląski przedstawiam poniższe informacje.
Jednym z najistotniejszych problemów polskich przewoźników kolejowych są wysokie koszty funkcjonowania, spośród których za najistotniejszy uważa się koszt dostępu do infrastruktury. W związku z powyższym w celu poprawy sytuacji na kolei podejmowane są działania ukierunkowane na obniżenie opłat za korzystanie z torów, tak aby przewoźnicy kolejowi mogli konkurować z przewoźnikami drogowymi.
Wysokość opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej uzależniona jest przede wszystkim od dwóch czynników: kosztów ponoszonych przez zarządcę infrastruktury oraz wysokości środków przeznaczonych na finansowanie infrastruktury. Wobec systematycznie zwiększanych nakładów na kolej z budżetu państwa, w celu obniżenia kosztów działalności zarządcy, konieczne jest przeprowadzenie procesu restrukturyzacji PKP PLK SA, który niefortunnie został opisany przez niektóre media jako ˝likwidacja linii kolejowych˝, co nie oddaje istoty podejmowanych działań i może wprowadzać w błąd opinię publiczną.
Restrukturyzacja ma się wiązać przede wszystkim z optymalizacją kosztów zarządcy infrastruktury. Rezygnacja z obsługi stosunkowo ograniczonej części linii jest jednym z elementów tego procesu. W opracowanej analizie, uwzględniającej wyniki obejmujące okres 7 lat, wzięto pod uwagę następujące czynniki:
- zainteresowanie przewoźników,
- zainteresowanie władz samorządowych,
- ważność dla zachowania spójności sieci,
- stan techniczny i parametry eksploatacyjne,
- przychody danego odcinka,
- koszty danego odcinka,
- wynik finansowy,
- utracone przychody na całych trasach,
- ruch pasażerski i towarowy,
- liczbę mieszkańców na terenie wokół danego odcinka,
- PKB na mieszkańca,
- bezrobocie,
- liczbę samochodów,
- gęstość dróg,
- siatkę połączeń alternatywnych (w tym: czasy przejazdu),
- ceny połączeń alternatywnych,
- liczbę dużych zakładów pracy i firm produkcyjnych.
Podkreślam, że analiza, która obejmowała ponad 7 tys. km linii kolejowych, była jedynie materiałem, na podstawie którego zapadły decyzje co do sposobu obniżenia kosztów PKP PLK SA. Niemniej, o ile wysunięte tezy okazały się nieuzasadnione w kontekście istniejących potrzeb społecznych bądź gospodarczych, co do zasady ograniczeń nie wprowadzono. Wdrożenie ograniczeń było planowane od 15 grudnia 2013 r., tj. od dnia wprowadzenia nowego rozkładu jazdy pociągów, w odniesieniu do 910 km linii kolejowych. Na liniach tych obecnie sporadycznie realizowane są przewozy towarowe o niewielkiej masie bądź przejazdy okazjonalne. Ponadto PKP PLK SA podjęła decyzję o warunkowym udostępnianiu 1090 km linii, na których również zostaną wprowadzone ograniczenia, o ile zamówienia złożone przez przewoźników kolejowych nie zapewnią odpowiedniego pokrycia kosztów funkcjonowania tych linii. Linia kolejowa nr 283 na odcinku Jelenia Góra - Lwówek Śląski zakwalifikowana została do grupy 1090 km linii warunkowo utrzymanych w eksploatacji.
Jednocześnie spółka prowadziła konsultacje z samorządami województw odnośnie do decyzji dotyczących perspektyw konkretnych linii. Według informacji otrzymanych od PKP PLK SA, po zakończeniu przedmiotowych konsultacji zarząd spółki w dniu 11 kwietnia 2013 r. zweryfikował plany dotyczące poszczególnych linii. Zgodnie z nową decyzją linia kolejowa nr 283 nie zostanie wyłączona z eksploatacji na żadnym z wcześniej planowanych odcinków.
Podjęta decyzja nie oznacza jednak rozwiązania wszystkich problemów związanych z funkcjonowaniem przedmiotowej linii kolejowej. Jej zły stan techniczny skutkuje obniżeniem dopuszczalnej prędkości pociągów do 20 km/h (30 km/h dla autobusów szynowych). Bez poprawy tej sytuacji trudno o organizowanie usług przewozowych atrakcyjnych dla pasażerów. Szansą dla radykalnej poprawy jakości świadczonych usług może być ujęcie rewitalizacji linii kolejowej nr 283 jako projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 2014-2020. Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez przedstawicieli zarządu województwa projekt ten będzie wzięty pod uwagę przy podejmowaniu ostatecznych decyzji co do zakresu RPO.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Andrzej Massel
Warszawa, dnia 23 kwietnia 2013 r.