Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację pana Grzegorza Matusiaka oraz pana Grzegorza Tobiszowskiego, posłów RP, z dnia 8 marca 2013 r., przesłaną przy piśmie marszałka Sejmu z dnia 15 marca 2013 r., znak: SPS-023-15357/13, w sprawie polityki podatkowej rządu w zakresie podatku od nieruchomości od budowli, uprzejmie wyjaśniam.
Ocena danego obiektu pod kątem jego zakwalifikowania do budowli powinna opierać się na regulacjach prawnych dotyczących danej dziedziny, w tym przypadku prawa budowlanego. W ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613, ze zm.) od 2003 r. przyjęto zatem konstrukcję definicji budowli odwołującą się do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, ze zm.). Budowlą zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest więc obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
Powyższa definicja pozwala w większości przypadków jednoznacznie zakwalifikować dany obiekt budowlany jako budowlę dla celów podatkowych. A jedynie w przypadkach wątpliwych wójt (burmistrz, prezydent miasta) jako organ podatkowy właściwy w sprawach podatku od nieruchomości może, na podstawie art. 198 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, ze zm.), przeprowadzić oględziny, a jeżeli w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, to zgodnie z art. 197 § 1 tej ustawy organ podatkowy może powołać na biegłego osobę dysponującą takimi wiadomościami w celu wydania opinii.
Jednocześnie należy podkreślić, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 13 września 2011 r. (sygn. akt P 33/2009) mimo pewnych zastrzeżeń co do precyzyjności przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych uznał, że art. 2 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w zakresie, w jakim miałby dotyczyć podziemnych wyrobisk górniczych oraz znajdujących się w nich obiektów i urządzeń, nie narusza wzorców konstytucyjnych. Nie istnieje bowiem jakikolwiek przepis prawa, który generalnie wyłączałby możliwość zakwalifikowania elementów infrastruktury usytuowanej w podziemnych wyrobiskach górniczych jako obiektów budowlanych (urządzeń budowlanych) w ujęciu ustawy Prawo budowlane, a tym samym jako budowli na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Trybunał Konstytucyjny w swoim wyroku podał wytyczne, w jaki sposób zakwalifikować dany obiekt do budowli. Jednocześnie należy podkreślić, że przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości zgodnie z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest budowla, a nie środek trwały. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 31 lipca 2012 r. (sygn. akt II FSK 1003/12), wartość poszczególnych budowli i urządzeń podlegających opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie może być ustalana wyłącznie na podstawie ewidencji środków trwałych i zapisów księgowych. Organy podatkowe muszą wziąć pod uwagę fakt, że w poczet wyrobiska górniczego wraz z jego wyposażeniem nie muszą wchodzić budowle zaliczone do przedmiotu opodatkowania, mimo iż klasyfikowane są one zgodnie z zasadami metodycznymi łącznie jako budowle dla kopalnictwa i górnictwa. Wobec tego nie można ich wartości początkowej brutto w całości, i bez zbadania ich podatkowego charakteru, uznać za podstawę opodatkowania w podatku od nieruchomości. Opodatkowaniu podlegają bowiem budowle zlokalizowane w podziemnym wyrobisku górniczym, nie zaś wyrobiska.
Odnosząc się do ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981, ze zm.), należy zauważyć, że jej wejście w życie nie zmieniło stanu prawnego w kwestii opodatkowania obiektów budowlanych związanych z górnictwem. Pierwotnie projekt ww. ustawy zawierał przepis art. 6 ust. 2, zgodnie z którym podziemne wyrobiska górnicze oraz znajdujące się w nich instalacje i urządzenia nie byłyby budowlami ani też urządzeniami budowlanymi w rozumieniu przepisów prawa budowlanego. Przepis ten został jednak uchylony na etapie prac parlamentarnych w komisjach sejmowych z uwagi na fakt, że przyjęcie tego zapisu spowodowałoby pozbawienie gmin górniczych znacznej części ich dochodów własnych.
Mając jednak na uwadze trudności w interpretacji pojęcia budowli w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, zostały podjęte przez rząd prace legislacyjne mające na celu usunięcie tych wątpliwości. W rządowym projekcie założeń projektu ustawy o poprawie funkcjonowania i organizacji wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego, w którym proponuje się również zmiany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, przewiduje się doprecyzowanie pojęcia budowli. Przedmiotowa propozycja wymaga jednak przeprowadzenia konsultacji zarówno ze stroną samorządową, jak i konsultacji społecznych.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Maciej Grabowski
Warszawa, dnia 9 kwietnia 2013 r.