Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 5 marca 2013 r., znak: SPS-023-14914/13, przekazujące interpelację posła Piotra Chmielowskiego i grupy posłów o to, czy obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Stawy Łężczok PLH240010 jest przygotowany infrastrukturalnie do przyjęcia turystów, ile kosztowało przygotowanie i udostępnienie obszaru do celów turystycznych oraz czy gminy objęte obszarem korzystają finansowo na obecności przedmiotowego obszaru Natura 2000, uprzejmie przedkładam, co następuje.

   W dniu 13 marca br. przekazano pismo z powyższymi pytaniami do regionalnego dyrektora ochrony środowiska w Katowicach jako organu pełniącego nadzór nad obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty Stawy Łężczok PLH240010. Poniżej przedstawiam wyjaśnienia RDOŚ w Katowicach.

   Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Natura 2000 Stawy Łężczok obejmuje zarazem rezerwat przyrody Łężczak, utworzony w 1957 r., stanowiący teren leśno-stawowy z zespołami wielogatunkowego lasu łęgowego. W rezerwacie chronione są starorzecza Odry ze stanowiskiem orzecha wodnego, aleje zabytkowych drzew, miejsca masowego gnieżdżenia się ptactwa. Ostoja Stawy Łężczok zajmująca powierzchnię 586,1 ha w całości położona jest na terenie Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich w granicach gminy Nędza i miasta Racibórz. Ostoja Stawy Łężczok częściowo położona jest również na gruntach Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych.

   Obszar obejmuje kompleks 8 stawów o powierzchni od 2 do 90 ha (łącznie 247 ha) istniejących od XIII w. Stawy otoczone są przez lasy o charakterze naturalnym, z licznymi starymi drzewami. Największy obszar pokrywają grądy Tilio-Carpinetum, są też płaty łęgów wiązowo-jesionowych Fraxino-Ulmetum, olsów Circaeo elongatae-Alnetum, a także łęgów wierzbowo-topolowych Salici-Populetum. Na terenie obszaru występują też niewielkie powierzchnie łąk, a przez obszar przepływa rzeka Łęgoń. W obszarze stwierdzono występowanie gatunków ptaków z załącznika I dyrektywy Rady 79/409/EWG oraz z polskiej czerwonej księgi (PCK). Gniazduje tu 118 gatunków ptaków, wśród nich liczne rzadkie i zagrożone. Obszar jest jedną z nielicznych enklaw naturalnej roślinności w dolinie górnej Odry. W obszarze znajdują się siedliska przyrodnicze z załącznika I dyrektywy Rady 92/43/EWG. Flora obszaru jest równie bogata - występują tu gatunki prawnie chronione oraz rzadkie i zagrożone, w tym aldrowanda pęcherzykowata - gatunek z załącznika II dyrektywy Rady 92/43/EWG (jest to jedno z nielicznych stanowisk tego gatunku w Polsce). Na terenie obszaru stwierdzono również występowanie kilku gatunków nietoperzy.

   Obszar Natura 2000 Stawy Łężczok zatwierdzony został decyzją Komisji Europejskiej 2009/93/WE z 12 grudnia 2008 r. i uznany jako obszar mający znaczenie dla Wspólnoty.

   Przez obszar Natura 2000 przebiegają oznakowane piesze szlaki turystyczne oraz ścieżki rowerowe, a przy jednym ze stawów zlokalizowana jest platforma widokowa. Na obszarze Natura 2000 zrealizowano projekt pn. ˝Odtworzenie prawidłowych stosunków wodnych na terenie rezerwatu przyrody Łężczok˝. W ramach niniejszego projektu przeprowadzono remont stawów i grobli oraz remont istniejących i montaż nowych urządzeń technicznych służących prowadzeniu ekstensywnej gospodarki rybackiej oraz wykonano platformę widokową z podjazdem dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Działania objęte tym projektem wykonywał nadleśniczy Nadleśnictwa Rudy Raciborskie na podstawie zadań ochronnych ustanowionych dla rezerwatu przyrody Łężczak zarządzeniem regionalnego dyrektora ochrony środowiska w Katowicach.

   Mając na względzie uwarunkowania wynikające z obowiązku zapewnienia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych i populacji gatunków, obecny sposób udostępnienia turystycznego tego obszaru - możliwość przejścia szlakiem turystycznym lub przejazdu ścieżką rowerową oraz platformy widokowe - w ocenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach jest wystarczający.

   Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach w swojej odpowiedzi przekazała również, iż nie posiada informacji odnośnie do poniesionych kosztów finansowych lub uzyskanych korzyści przez gminę Nędza i miasto Racibórz, związanych z wyznaczeniem obszaru Natura 2000 na tym terenie. Należy jednak zaznaczyć, iż obecność obszarów chronionych, w tym obszarów Natura 2000, niewątpliwie podnosi atrakcyjność turystyczną i rekreacyjną danego regionu, co może się wprost przekładać na większe dochody samorządów. Fakt położenia na obszarze gminy lub powiatu obszarów chronionych jest również niejednokrotnie podnoszony i podkreślany w folderach, mapach i drukach reklamowych wydawanych właśnie przez gminy, powiaty oraz innego rodzaju instytucje, organizacje lub inwestorów prywatnych.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Janusz Zaleski

   Warszawa, dnia 22 marca 2013 r.