Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację (znak: SPS-023-14264/13) pana posła Tomasza Piotra Nowaka oraz grupy posłów w sprawie wysokości wpływów do budżetu państwa z tytułu podatków odprowadzanych przez sieci sklepów wielkopowierzchniowych poniżej przedstawiam wyjaśnienia w tej kwestii.

   Przepisy ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, ze zm.) dalej u.p.d.o.p., oraz innych aktów prawnych regulujących kwestie opodatkowania tym podatkiem nie przewidują żadnych szczególnych zasad podatkowych dotyczących podmiotów prowadzących działalność handlową, w tym podmiotów zagranicznych i podmiotów z udziałem zagranicznym. Podmioty te podlegają zatem takim samym regulacjom, jak pozostali podatnicy tego podatku, i nie korzystają z żadnych ulg z wyjątkiem tych ulg i odliczeń, które przysługują wszystkim podatnikom podatku dochodowego.

   Niezależnie od tego, czy podmioty takie zarejestrowane są za granicą (posiadają siedzibę za granicą) i w Polsce traktowane są jako nierezydenci, czy też zarejestrowane są w Polsce (posiadają siedzibę w Polsce), podmioty te od dochodów uzyskiwanych z działalności handlowej prowadzonej poprzez placówki handlowe położone na terytorium Polski podlegają opodatkowaniu w Polsce. Podstawą ich opodatkowania jest art. 3 u.p.d.o.p. Wskazać przy tym należy, iż prawo Polski do opodatkowania nierezydenta uzyskującego w Polsce dochody z działalności prowadzonej na terytorium RP poprzez stałą placówkę nie jest wyłączone również treścią umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. W umowach tych przyjęta jest bowiem zasada, zgodnie z którą jeżeli rezydent podatkowy jednego państwa uzyskuje dochody w drugim państwie z działalności prowadzonej poprzez tzw. stałą placówkę położoną w drugim państwie, to dochód tego podmiotu z tej działalności może zostać opodatkowany w tym drugim państwie zgodnie z zasadami, jakie stosuje to drugie państwo w stosunku do własnych rezydentów prowadzących analogiczną działalność.

   Problemu uchylania się przez podatników od płacenia podatków nie należy utożsamiać tylko z firmami zajmującymi się sprzedażą prowadzoną za pośrednictwem wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Problem ten bowiem w jednakowym stopniu dotyczy wszystkich podatników zarówno w Polsce, jak i w innych krajach. Jednocześnie obecnie obowiązujące polskie przepisy podatkowe służące zapobieganiu temu zjawisku odpowiadają standardom międzynarodowym w zakresie ochrony interesu Skarbu Państwa. Obejmują one przede wszystkim:

   - prawo odmowy uznania przez organy podatkowe wydatku za koszt uzyskania przychodów w przypadku stwierdzenia braku dowodów potwierdzających, że wydatek ten poniesiony był w celu osiągnięcia przychodów - art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.,

   - prawo zwiększenia podatnikowi w drodze oszacowania jego dochodów lub zmniejszenia strat, jeżeli w następstwie występujących powiązań między podatnikiem a innymi podmiotami, w tym zagranicznymi, podatnik dochodów nie wykazuje lub wykazuje w zaniżonej wysokości - art. 11 u.p.d.o.p.,

   - obowiązek szczegółowego udokumentowania zawieranych przez podatników transakcji z podmiotami powiązanymi - w dokumentacji tej podatnik obowiązany jest określić m.in.: funkcje pełnione w danej transakcji i podejmowane ryzyka, określenie przewidywanych kosztów, formę i termin zapłaty, metodę i sposób kalkulacji ceny przedmiotu transakcji, a w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym również określenie oczekiwanych korzyści ekonomicznych związanych z uzyskaniem tego rodzaju świadczeń - art. 9a u.p.d.o.p.

   Wskazać też należy, iż zdaniem ministra finansów brak jest podstaw do przyjęcia tezy, aby główną lub jedną z głównych przesłanek dokonywanych pomiędzy sieciami handlowymi transakcji sprzedaży sklepów wielkopowierzchniowych była chęć uniknięcia płacenia podatków bądź skorzystania z ulg podatkowych. Wskazać bowiem należy, iż z zakupem oraz sprzedażą takich sklepów ustawa o podatku dochodowym nie wiąże żadnych ulg i zwolnień w tym podatku.

   Ministerstwo Finansów nie prowadzi statystyki ilości i efektywności kontroli skarbowych w podziale na deklarowany przez podatników przedmiot ich działalności gospodarczej. W związku z powyższym nie jest możliwe przedstawienie takich danych odnośnie do firm, których głównym przedmiotem działalności jest działalność w zakresie handlu detalicznego. Tym niemniej wskazać należy, iż w zakresie kontroli cen transferowych:

   - w 2008 r. urzędy kontroli skarbowej przeprowadziły 338 takich postępowań kontrolnych, w tym w 41 przypadkach dochody zostały określone z zastosowaniem przepisów dotyczących opodatkowania dochodów podmiotów powiązanych; łączna kwota doszacowanego dochodu przez urzędy kontroli skarbowej wyniosła 24 199 tys. zł; w wyniku kontroli zmniejszono wysokość deklarowanych strat o kwotę 5138 tys. zł oraz zwiększono deklarowaną wysokość podatku dochodowego o kwotę 4764 tys. zł;

   - w 2009 r. urzędy kontroli skarbowej przeprowadziły 278 takich postępowań kontrolnych, w tym w 26 przypadkach dochody zostały określone z zastosowaniem przepisów dotyczących w zakresie opodatkowania dochodów podmiotów powiązanych; łączna kwota doszacowanego dochodu przez urzędy kontroli skarbowej wyniosła 323 385 tys. zł; w wyniku kontroli zmniejszono wysokość deklarowanych strat o kwotę 6713 tys. zł oraz zwiększono deklarowaną wysokość podatku dochodowego o kwotę 63 625 tys. zł;

   - w 2010 r. urzędy kontroli skarbowej przeprowadziły 263 takie postępowania kontrolne, w tym w 24 przypadkach dochody zostały określone z zastosowaniem przepisów dotyczących opodatkowania dochodów podmiotów powiązanych; łączna kwota doszacowanego dochodu przez urzędy kontroli skarbowej wyniosła 158 219 tys. zł; w wyniku kontroli zmniejszono wysokość deklarowanych strat o kwotę 9067 tys. zł oraz zwiększono deklarowaną wysokość podatku dochodowego o kwotę 38 277 tys. zł;

   - w 2011 r. urzędy kontroli skarbowej przeprowadziły 197 takich postępowań kontrolnych, w tym w 16 przypadkach dochody zostały określone z zastosowaniem przepisów dotyczących opodatkowania dochodów podmiotów powiązanych; łączna kwota doszacowanego dochodu przez urzędy kontroli skarbowej wyniosła 190 471 tys. zł; w wyniku kontroli zmniejszono wysokość deklarowanych strat o kwotę 63 205 tys. zł oraz zwiększono deklarowaną wysokość podatku dochodowego o kwotę 36 068 tys. zł.

   W zakresie kontroli cen transferowych dokonanych w 2012 r. Ministerstwo Finansów nie posiada jeszcze danych.

   Na zakończenie wskazać należy, iż w zakresie pytań dotyczących zasad opodatkowania sklepów wielkopowierzchniowych oraz uzyskiwanych przez nie dochodów i płaconego podatku Ministerstwo Finansów zawsze starało się przedstawiać maksymalnie rzetelne dane, z uwzględnieniem jednak konieczności ochrony informacji stanowiących tajemnicę skarbową.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Maciej Grabowski

   Warszawa, dnia 13 marca 2013 r.