Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na przekazaną przez pana Marka Kuchcińskiego, wicemarszałka Sejmu RP, przy piśmie z dnia 31 stycznia 2013 r., znak: SPS-023-13764/13, interpelację posła Tomasza Piotra Nowaka oraz grupy posłów w sprawie zamiany gruntów leśnych będących w zasobach PGL Lasy Państwowe na inne równorzędne grunty należące do osób fizycznych, przesyłam stosowne wyjaśnienia w przedmiotowej sprawie.
Biorąc pod uwagę napływające od nadleśniczych sygnały oraz poruszone w interpelacji poselskiej kwestie dotyczące zamiany gruntów w Lasach Państwowych, dyrektor generalny LP uznał za właściwe odstąpienie od modyfikacji czy uszczegóławiania procedury dokonywania zamian - w trybie zarządzenia wydawanego na podstawie § 6 Statutu PGL Lasy Państwowe.
Dlatego też zarządzeniem nr 89 z dnia 11 grudnia 2012 r. dyrektor generalny LP uchylił dotychczasowe zarządzenia w sprawie zamian, a mianowicie:
3/4 zarządzenie nr 23 z dnia 27 marca 2009 r. w sprawie dokonywania zamian nieruchomości na podstawie przepisów art. 38e ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (znak: ZS/GI-D-214/4/2009) oraz
3/4 zarządzenie nr 32 z dnia 15 lipca 2011 r. zmieniające zarządzenie nr 23 z 27 marca 2009 r., w sprawie dokonywania zamian nieruchomości na podstawie przepisów art. 38e ustawy z 28 września 1991 r. o lasach (znak: ZS/GI-D-2141-25/10).
Jednocześnie dyrektor generalny LP przekazał podległym jednostkom ˝Ramowe wytyczne w sprawie zamian lasów, gruntów i innych nieruchomości znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych˝, mające na celu zapewnienie nadleśnictwom pełnej realizacji ustawowych funkcji zarządzania majątkiem Skarbu Państwa określonych w art. 35 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59, z późn. zm.) - przy zachowaniu kompetencji nadzorczych dyrektorów RDLP.
Z sygnałów napływających z nadleśnictw, a także z treści wcześniejszych interpelacji poselskich wynikało, że sposobem umożliwiającym intensyfikację transakcji zamian nie jest konkretyzowanie (uszczegóławianie) zapisów zarządzenia w sprawie zamian, lecz przekazanie szerszych kompetencji nadleśniczym. Dlatego też w przekazanych wytycznych dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych nie zostali zobowiązani do wydania zarządzeń w sprawie zamian, lecz mają jedynie możliwość opracowania własnych wytycznych lub zarządzeń na podstawie § 17 Statutu PGL LP - uwzględniających specyfikę swojej RDLP.
Odnosząc się do sprawy realizacji trwającego od lat problemu ośrodków wypoczynkowych, uprzejmie informuję, że w celu uregulowania stanu formalno-prawnego gruntów Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Lasów Państwowych, na których posadowione są zabudowania i budowle ośrodków wypoczynkowych obcej własności, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych zebrała szczegółowe informacje o gruntach PGL LP zajętych pod ośrodki wypoczynkowe, hotele i inne obiekty o charakterze wypoczynkowym.
W trakcie kolejnych spotkań roboczych z dyrektorami RDLP dyrektor generalny LP wskazał na konieczność zwrócenia uwagi na funkcjonowanie ośrodków wypoczynkowych oraz przyjęcie rozwiązań umożliwiających rozwój bazy turystycznej w ramach obowiązujących przepisów, w tym także umożliwienie sprzedaży nieruchomości w uzasadnionych przypadkach lub odpowiednią zmianę umów przyznających prawo do korzystania z gruntu.
Ponadto pismem z dnia 23 sierpnia 2012 r. dyrektor generalny LP polecił podległym jednostkom dokonanie pogłębionej analizy oraz przedłożenie informacji na temat uwarunkowań prawnych uniemożliwiających sprzedaż nieprzydatnych dla gospodarki leśnej gruntów, zajętych pod ośrodki wypoczynkowe. Z przekazanych przez regionalne dyrekcje Lasów Państwowych informacji wynika, że podejmowane są następujące działania w tym zakresie:
1) wykonywanie szczegółowej inwentaryzacji naniesień na terenie ośrodków wypoczynkowych, w tym także gromadzenie materiałów dotyczących okoliczności i czasu powstania ośrodków, dokumentacji kartograficznej, dokumentacji dotyczącej obiektów budowlanych;
2) dokonywanie analizy funkcjonowania ośrodków wypoczynkowych w latach przyszłych pod kątem ich ewentualnej likwidacji i przywrócenia gruntów gospodarce leśnej bądź dalszego funkcjonowania, z uwzględnieniem aktualnego stanu naniesień, lokalizacji i dojazdu do ośrodka, rodzaju użytku gruntowego, rachunku ekonomicznego, przeznaczenia gruntów w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego;
3) organizowanie spotkań z dzierżawcami (najemcami) i modyfikację - w uzasadnionych przypadkach - terminowych umów dzierżawy (najmu) zapewniających trwałość funkcjonowania ośrodków, z uwzględnieniem rozliczenia ponoszonych nakładów;
4) wytypowanie nieruchomości z ośrodkami wypoczynkowymi, które mogą być w najbliższym czasie przeznaczone do sprzedaży.
Z przekazanych przez RDLP informacji wynika, że do sprzedaży można przeznaczyć 208 ośrodków wypoczynkowych, tj. ok. 28% istniejących ośrodków (739). Są to propozycje wstępne, z uwzględnieniem realizacji poniższego trybu postępowania:
1) dokonanie zmiany przeznaczenia gruntów leśnych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy (jest to bariera ograniczająca modernizację lub rozbudowę ośrodków) - co umożliwi wyłączenie gruntów leśnych z produkcji oraz wycenę zabezpieczającą interes Skarbu Państwa;
2) wydanie decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntów leśnych z produkcji oraz uzyskanie pozwolenia na budowę;
3) złożenie wniosku o sprzedaż nieruchomości.
W związku z przyjęciem kierunku postępowania polegającego na zbywaniu nieprzydatnych Lasom Państwowym nieruchomości regionalne dyrekcje Lasów Państwowych zwracają uwagę - w kontekście oczekiwań właścicieli naniesień na uzyskanie prawa własności gruntów - na inne okoliczności związane z ewentualną sprzedażą nieruchomości, a mianowicie:
1) przepisy ustawy o lasach umożliwiają sprzedaż wyłącznie w trybie przetargu publicznego (właściciele naniesień nie mają prawa pierwokupu, a potencjalny nabywca musi jedynie zwrócić udokumentowane nakłady);
2) z uwagi na powyższe uwarunkowania oraz potencjalnie wysoką wartość rynkową gruntów przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe większość dzierżawców lub najemców gruntów nie jest zainteresowana nabyciem prawa własności w trybie przetargowym, lecz kontynuacją umów zobowiązaniowych;
3) sprzedaż nieruchomości z ośrodkami wypoczynkowymi bardzo często powoduje powstawanie pełnych enklaw obcej własności wśród gruntów Lasów Państwowych (często wewnątrz kompleksów leśnych) oraz konieczność ustanawiania służebności drogowej, co negatywnie wpływa na prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej.
Przedstawiając powyższe informacje, wyrażam nadzieję, iż podjęte przez Lasy Państwowe stosowne działania zmierzające do uproszczenia procedur w zakresie zamian gruntów oraz sprzedaży nieruchomości zajętych pod ośrodki wypoczynkowe przyczynią się do bardziej racjonalnego zagospodarowania gruntów wykorzystywanych na cele rekreacyjne oraz spowodują dalszy rozwój bazy turystyczno-wypoczynkowej.
Podsekretarz stanu
Janusz Zaleski
Warszawa, dnia 15 marca 2013 r.