Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację pani Elżbiety Witek, posła na Sejm RP, przesłaną przy piśmie pana Marka Kuchcińskiego, wicemarszałka Sejmu RP, z dnia 23 stycznia 2013 r., znak: SPS-023-13489/13, w sprawie nierównego traktowania kobiet pod względem dostępu do bezpłatnych badań profilaktycznych uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.
Realizacja populacyjnych programów wczesnego wykrywania raka piersi oraz profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy odbywa się w oparciu o ustawę z dnia 1 lipca 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego: narodowy program zwalczania chorób nowotworowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1200, z późn. zm.).
Zgodnie z założeniami narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych w zakresie ˝Populacyjnego program profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy˝ badaniami cytologicznymi objęta została populacja kobiet z grupy wiekowej 25-59 lat, w interwale raz na trzy lata. Natomiast w ˝Populacyjnym programie wczesnego wykrywania raka piersi˝ badaniami mammograficznymi są objęte kobiety z grupy wiekowej najwyższego ryzyka zachorowania na raka piersi, tj. w wieku 50-69 lat, w interwale raz na dwa lata.
Programy profilaktyczne zapobiegające zachorowaniom na raka piersi i raka szyjki macicy zostały opracowane zgodnie z wytycznymi zawartymi w rekomendacji Rady Unii Europejskiej z dnia 2 grudnia 2003 r. w sprawie badań przesiewowych (Council Recommendation of 2 December 2003 on cancer screening, 2003/878/EC), zalecającymi m.in. prowadzenie badań mammograficznych w kierunku wykrywania raka piersi dla kobiet w wieku 50-69 lat oraz rozpoczęcie programu badań cytologicznych w kierunku wykrywania raka szyjki macicy w wieku nie mniej niż 20 lat i nie później niż 30 lat. Docelowa populacja kobiet została wybrana w oparciu o wieloletnie badania prowadzone przez ekspertów z wielu krajów.
Wybór wskazanej grupy wiekowej potwierdzony został względami epidemiologicznymi, wskazującymi na najwyższe ryzyko umieralności i zachorowalności z powodu raka piersi w tej grupie wiekowej. Ponadto prowadzenie badań profilaktycznych w populacjach objętych skryningami znamiennie obniża ryzyko zgonu z powodu choroby nowotworowej, przy czym obniżenie ryzyka w pozostałych grupach wiekowych jest znacznie niższe. Tym samym objęcie badaniami profilaktycznymi wymienionych populacji zostało uzasadnione względami medycznymi i efektywnością kosztową, w tym znaczącą czułością zdjęć mammograficznych dla skryningu raka piersi wykonywanych w wybranej grupie wiekowej.
Należy również zauważyć, że niezależnie od faktu pozostawania w populacji objętej przedmiotowymi programami przesiewowymi, zgodnie z wykazem świadczeń gwarantowanych stanowiącym załącznik do rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 27 maja 2011 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (Dz. U. z 2011 r. Nr 111, poz. 653, z późn. zm.), każda kobieta bez względu na wiek posiadająca aktualny dowód ubezpieczenia może zgłosić się do wybranej poradni ginekologicznej (bez skierowania) funkcjonującej na podstawie kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia i wykonać bezpłatne badania diagnostyczne, w tym o charakterze profilaktycznym, tj. cytologię i mammografię, zgodnie z zaleceniami prowadzącego lekarza specjalisty.
Ponadto uprzejmie informuję, że decyzje w zakresie metod i sposobu leczenia pozostają w wyłącznej kompetencji lekarza prowadzącego leczenie. Stosownie do art. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634, z późn. zm.) lekarz ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, a także zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz należytą starannością.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Igor Radziewicz-Winnicki
Warszawa, dnia 14 lutego 2013 r.