Szanowna Pani Marszałek! Nawiązując do pisma SPS-023-12360/12 z dnia 7 grudnia 2012 r., przy którym przesłana została interpelacja posła Roberta Kropiwnickiego w sprawie opłat za egzaminy poprawkowe, warunkowe zaliczenie roku i kolejne powtarzanie roku studiów w uczelniach publicznych, pozwalam sobie przedstawić stanowisko Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

   Zgodnie z art. 70 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa może dopuścić świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością. W art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.) zostały wyliczone świadczenia edukacyjne, za które uczelnia publiczna może pobierać opłaty. Jedynie określenie wysokości tych opłat zostało pozostawione rektorowi (art. 99 ust. 2), natomiast senatowi uczelni publicznej zasady ich pobierania (art. 99 ust. 3). Taka regulacja wprost wskazuje, że rodzaj opłat, a więc z jakiego tytułu (za jakie usługi edukacyjne) mogą być one pobierane, został ściśle określony ustawą, co jest zgodne z art. 70 ust. 2 konstytucji, natomiast władzom uczelni powierzono tylko prawo ustalenia wysokości tych opłat oraz zasad ich pobierania, czego nie można mylić z prawem do ustanawiania opłaty na usługę edukacyjną, niewymienioną w art. 99 ust. 1.

   Jednocześnie wobec stosowanych w niektórych uczelniach praktyk pobierania nieuprawnionych dodatkowych opłat za usługi edukacyjne w znowelizowanej ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym wprowadzono zamknięty katalog bezpłatnych usług edukacyjnych. Zgodnie z art. 99a, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2012 r., zarówno uczelnie publiczne, jak i niepubliczne nie mogą pobierać opłat za: rejestrację na kolejny semestr lub rok studiów, egzaminy, w tym egzamin poprawkowy, egzamin komisyjny, egzamin dyplomowy, wydanie dziennika praktyk zawodowych, złożenie i ocenę pracy dyplomowej oraz wydanie suplementu do dyplomu.

   Biorąc pod uwagę powyższe zasady, za nieuprawnione należy uznać pobieranie przez uczelnię opłat za egzamin poprawkowy, egzamin komisyjny i warunkowe zaliczenie roku. Z kolei określenie przez uczelnię publiczną odpłatności za powtarzanie danego przedmiotu (warunkowy wpis na wyższy semestr/rok studiów) lub też powtarzanie semestru/roku studiów jest zgodne z literą prawa.

   Łączę wyrazy szacunku

   Minister

   Barbara Kudrycka

   Warszawa, dnia 7 stycznia 2013 r.